झी हाथुद्यः

शीला साय्मि

नेपाः देशय् हे दकलय् तपाःगु ख्वाःपाः दुम्ह द्यःकथं म्हसिउम्ह हनुमानध्वाखा तग्वःगंया न्ह्यःने च्वंम्ह हाथुद्यः खः। हाथु हायेकेमाःम्ह द्यः जुयाः हे वसपोलया नां हाथुद्यः जूवंगु खः। तुयूगु ल्वहँतं दयेकातःम्ह जुयाः हाथुद्यःयात स्वेत भैरव नं धायेगु याः। थ्यंमथ्यं १५ फुट तजाःगु ख्वाःपाः सहितया थ्व भैरःद्यःयात थौंकन्हय् धाःसा लुं सियातःगु दु। वि.सं. १७१७ य् जुजु रणबहादुर शाहं थ्व द्यःयात लुं सिउगु खः। द्यःया दुने च्वंगु तुयुगु ल्वहंया मूर्ति (ख्वाःपाः) धाःसा आःतकं खने दनि ।

यँयाःजःछि जक थुम्ह द्यःयात सर्वसाधारणया निंतिं खुल्ला याइ। मेबलय् दच्छियंकं हे तिकिझ्याःया खापा तिना तइ। यँयाःबलय् ब्वयेत नं थीथी पुजा यानाः जक ब्वये माःगु परम्परा दु। यंलाथ्व एकादशी कुन्हु होम यानाः छम्ह हँय् व छम्ह दुगु नं बलि बीमाः। पुन्हि कुन्हु नं सुथय् अथे हे होमलिसें पुजा यानाः म्येय्, दुगु व हँय् छम्ह छम्ह बलि बी। अथे हे नानिचायाः कुन्हु नं थुकथं हे पुजा याइ। पुन्हि कुन्हु विशेष कथं हाथु हायेकेगु नापं समय् नं इनेगु चलन दु। थुकथं हे च्यान्हुयंकं हाथु हायेकेगु नं चलन दु। थन हाथु हायेकागु थ्वँ त्वने दत धाःसा ल्वचं कइ मखु मयागु जनविश्वास अझ नं ल्यं दनि ।

थुगु पुजाया निंतिं माःगु खर्च गुथि संस्थानं बियाच्वंगु दु। म्येय्, दुगु, हँय् नापं स्याःबजि झिमुरि व प्यमना, बजि, न्यामुरि व झिंनिमना बजि, छमुरि व छमना मुस्या, चय्गू धार्नी ला थौंतक नं बिया वयाच्वंगु दनि। तर नित्य पुजाया निंतिं धाःसा न्हिछिया स्वीतका जक खर्च बीगु खँ इन्द्र जात्रा व्यवस्थापन समितिया दुजःलिसें द्यःपालाः सुनिल ताम्राकारं कनादिल। वय्कलं धयादी, 'न्हापा ला द्यःया आयस्ता नं यक्व हे दुगु खः। जिमिके दुगु लगत कथं सतुंगलय् जक सछि व प्यपी बुँ दुसा उकीमध्ये न्हय्छपी गुथि संस्थानं रैतानी यायेधुंकूगु व नीनिपी स्वयां मल्याक्क बुँ म्हय्तय्सं थःगु नामय् याना कायेधुंकल ।'

ल्यंदनिगु बुँया लगत गुथि संस्थानय् मदुगु जुयाः थःपिंसं मालेगु ज्या यानाच्वनागु खँ नं वय्कलं कनादिल।
थुगुसी न्हापालिपा स्वयां द्यः भचा झः झः धाः। कारण, स्वीन्यादँ लिपा द्यःयात तिसां तीकेगु ज्या जूगु दु। तःधंगु व चीधंगु यानाः किकिंपा जक झिंछगू दुगु व दकलय् तःधंगु किकिंपाय् असर्फी हे तिकातःगु व मेमेगु किकिंपाय् लुँया स्वांफ्वः तिकातःगु खँ नं वय्कलं कनादिल। भैरःद्यःया कपालय् च्वंम्ह इन्द्राजु द्यःयात क्वखायेकातःगु पलेस्वांया वहःमाः, निगू लुं सियातःगु छत्र नं दुगु खँ वय्कलं कनादी। तर आः छत्रया लुँ धाःसा पालिस वनाः वहःया थें च्वनेधुंकूगु खँ नं वय्कलं धयादिल। थुकिया लिसें द्यःया कपालय् पंचपताः निगू, चन्द्र सूर्य निगू व कलि निगू यानाः नीगू थान तिसा ज्वलनं छाय्पिउगुलिं द्यः तसकं हे झःझः धाःगु वय्कःया धापू खः ।

न्हाय्पनय् तिसा मदुसें ह्वः जक दुगुलिं वय्कलं द्यःया मेमेगु नं तिसा दयेमाःगु सम्भावना कनादी। थःपिंके दुगु लगत कथं तिसा नं मालेगु ज्या जुयाच्वंगु दु धासें वय्कलं फुक्कं तिसा दत कि द्यः अझ झःझः धाइगु बिचाः प्वंकादी। वय्कःया धापूकथं वि.सं. २०३२ सालं सुरक्षाया कारणं द्यःया तिसा गुथि संस्थानय् वय्कःपिंसं हे बिया थकूगु खः। तर लिपा थीथी कारण क्यनाः तिसा पित हे मबिउ। थुगुसी बल्लबल्ल पुलांम्ह मन्त्री लिसें सभासद् हिसिला यमिया तोक आदेश व गुथि संस्थानया पहलय् तिसा पित बिल ।

यँयाः क्वचायेवं थ्व तिसा हाकनं गुथि संस्थानयात तुं लःल्हाइगु खँ कँसें वय्कलं थुगुसी पर्यटन वर्षयात ध्यानय् तयाः तिसा ज्वलं ब्वयेगु व क्षमा पुजाया लसताय् गुथि संचालकपाखें प्रसाद कथं परम्परागत नेवाः भ्वय् न्यायेकागु खँ नं कनादिल ।

More Stories Like this