अपराधीतय्गु व्यापार

अमीर ताम्रकार

हालै न्हूसतकया गुँडपाख भण्डारं व्यापारया नामय् अपराध यानावयाच्वंगु खँ प्रचारय् वयेवं उगु पसलं न्यानाः गुँडपाख नया वयाच्वंपिं मनूतय्सं पस्ताय् चायाच्वंगु दयेमाः । तागत दैगु व पोसिलो धयातःगु गुँडपाख गुलिखय् मचा प्वाथय् दुपिं मिस्त व मचातय्त नकूगु दयेमाः । नकतिनि विरामी जुयाः लाःपिं कमजोर शरीरया मनूतय्त नं नके धुंकूगु जुइमाः । छवाः निवाः जक मखु महिनौ महिनौ थुज्वःगु पोसिलो गुँडपाख नयाच्वंपिं मध्ये गुलि मनूत हानं विरामी जुल जुइ । गुलि मनूत ला सिकिस्त जुयाः कारणंहे मसीकं स्वर्गवास तकं नं जुल जुइ । थःपिसं नयावयाच्वंगु तागतया गुँडपाखला यथार्थय् विष जुयाच्वन, प्वाइजन जुयाच्वन । न्हूसतकया निगू गुँडपाख पसः उया कारखानाय् अनुगमन यायेवं पिहां वःगु थुगु कथंया विषाक्त जूगु खँ प्रमाणित जुइवं उद्योग विभागं वजार अनुगमनयात निरन्तरता वीगुया नापनापं आवश्यकताकथं गति नं काःगु दु । थुकियात गुथाय् तक्क यंकीगु खः थौंहे धायेफैमखु ।

वंगु वालय् ग्वंगःबुँ स्थित बसपार्कं टुवोर्गया बियर न्यानाः त्वंपिं निम्ह व्यक्ति बेहोस जुइवं वियर म्यूम्ह ओमश्याम श्रेष्ठ लगायत स्वम्ह मनूयात ज्वंगु दु । उगुहे वियरय् न्यानाः त्वंपिं मेमेपिंनिगु स्वास्थ्य् छु गुकथं नकारात्मक प्रभाव त्वःतल जुइ । प्रचारय् मवःगु खँत नं मदैमखु । छुं लान्हयः रियल जुसय् नं उगुकथंहे विषाक्त जूगु कारणं अनुगमन पुचलं ज्वंगु खः । थुगु हे कथं मरिपसः, खाद्यान्न पसः, चाउचाउ, वासः लगायत अतिकं सम्वेदनशील नसात्वंसा व वासः विशाक्त सामान वजारय् मियावयाच्वंगु व थुज्वःगु खँय् सर्वसाधारण उपभोक्तातय्सं छुं मस्यूगु खनेदु । भचा भचा लवः नयाः व्यापार यायेगु सामान्य खँ खः । अप्वः लवः नयाः व्यापार यायेगु असामान्य खः । अले याकनं धनी जुइगु लोभय् अप्वः लवः नयाः वा सामानय् ल्वाक छ्यानाः यक्को लवः नयेगु धयागु अपराध खः । थुज्वःगु अपराध सामान्यत म्हो मनूतय्सं जक याइ । तर गवले वजारय् अनुगमन जुइ मखु, कानुन कमजोर व तामाशा स्वइगु दर्शकय् हिली अले थ्वहे सामान्य व्यापारीतय्सं हे असामान्य गतिविधि यानाः अप्वः नाफा कमय् यायेगु लोभय् तक्यनाः अपराधिक कर्म याः जुइ ।

देशया कानुन फितले व कमजोर जूगु हे कारणं वजारं शुद्धगु सामान न्यायेगु करीव करीव असम्भव जुइधुंकूगु दु । न्ह्याग्गु सामानय् नं ल्वाक छ्यानातःगु दइगु व वहे सामान न्यानाः नयेमाःगु वाध्यता नेपाःमि जनतां फयाच्वनेमाःगु दु । थुकिं छताला सामान अशुद्ध, ध्यबाय् ठगय् याइगुला दहे दु, नाप नापं थुज्वःगु ल्वाक छ्याना तःगु सामान न्यानाः नयाः थःगु स्वास्थ्य नापं स्यंकाः च्वनेमाःगु दु । स्वास्थ्य स्यनकि ध्यबा खर्च यानाःनं दुःखं मुक्त जुइफैमखु । वजारय् अनुगमन यानाः उद्योग विभागं न्हू न्हूगु तथ्यत जनसमक्ष हयाच्वंगु दु । थ्व ज्या न्हापा धाःसा उलि मजूगु हे खः । आः जनताया गुनासो अप्वयेवं अज्जला धाये वजारय् उपलब्ध अस्वस्थकर व विषाक्त नसा त्वासां खुद उद्योग विभागया हे परिवारया दुजःपिं शीकार जुइवं अनुगमन यायेगु प्रकृया न्ह्याकेगु ज्याय् गतिशीलता हःगु खनेदु । हालै सार्वजनिक जूगु छगू अध्ययन कथं वजारय् उपलब्ध जुइगु झोल पदार्थय् दकले अप्वः ल्वाक छ्याइगु तथ्य न्ह्यःने वःगु दु । झोल पदार्थय् अप्वः यासे अप्वः ८० प्रतिशत तक्क ल्वाक छ्याना तःगु लुया वःगु दु । वजारय् मियातःगु सर्वतय् ७७.७ प्रतिशत, घ्यलय् ७५ प्रतिशत, चिकनय् ३४ प्रतिशत तक्क ल्वाक छ्यानाः मियाच्वंगु दु । २४ चिकं कम्पनीया उत्पादनय् ७० प्रतिशत ल्वाक छ्यानातःगु खनेदु । थुपिं अस्वस्थ्कर व गुणस्तहिन जूगु नं तथ्य न्ह्यःने वःगु दु ।

अथ्यहे दुरु, त्वनेगु लः निसें पट्रोलय् तक्क नं ल्वाक छ्यानाः मियाच्वंगु दु । दुरुइ ठोस पदार्थ ८ प्रतिशत व चिल्लो पदार्थ ३ प्रतिशत न्यूनतम रुपय् दयेमाः । हाल दुरुया अभाव धकाः दुग्ध विकास संस्थानं पित वियाच्वंगु दुरु उगु न्यूनतम मात्रा मदु । सिताराम दुरुयात ला न्यूनतम गुणस्तर मदुगुलिं जक मखु, ुखुद विषाक्त कच्चा पदार्थ छ्यलावयाच्वंगु कारणं कारवाही न्ह्याका वयाच्वंगु दु । अथेहे वजारय् उपलब्ध त्वनेगु लः नापं माक्को प्रशोधनहे मयासे वजारय् पित वियाच्वंगु दु । थुकिं लखय् दुपिं किटाणु मसीकं फोहरगु लः जारय् वा वोटलय् तयाः मियावयाच्वंगु दु । अथ्यहे कें, मल्ताचुं, जीचुं, गरम मसाला, सुजी, छुचुं आदिइ नं ल्वाक छ्यानाः मीगु यानावयाच्वंगु दु । तूया चिकनय् मुस्या चिकं घ्यलय् दाल्दा, ल्वाक छ्यानाः मीगु यानावयाच्वंगु दु । वंगु दँय् वजार अनुगमन याना ४९ गू खाद्यान्नया नमुना संकलन याःगु व थुगुसी धाःसा ८४९ गू खाद्यान्नया नमुना संकलन याःगुली म्होनिं १५६ गू नमुनाय् गुणस्तरहिन व ल्वाक छ्यानातःगु लुइकूगु खः ।वजारं ल्वाक मज्याःगु धयागुहे जाकि, बूवः, पाउरोटी, चाउचाउ, जी, धनिया पाउँ, चि, मरिचरि, चिनी लगायत छुं छुं सामानय् धाःसा ल्वाक छ्यानातःगु लुया मवः ।

वजार अनुगमन नापनापं खाद्य प्रविधि व गुण नियन्त्रण विभागं थःपिनिगु गतिविधि अज्ज अप्वः व्यवस्थित व सशक्त यानायंके फत धाःसा ल्वाक छ्यानाः मीगु प्रकृयाय् गाक्क म्हो जुइगु खनेदु । वियर त्वनाःनिम्ह उपभोक्ता वेहोस जूगु कारण धयागु वियर विषाक्त जुयाः खः । रियल जुसय् नं यक्को विषाक्त व म्याद नाघे जूगु वजारं लुयावःगु दु । टुवोर्ग वियर ला आः थत्थे यात वजारं ममीगु नेपाल मदिरा व्यवसायी संघं याःगु दु । तर रियल जुस सम्वन्धी कम्प्लेन तःक्वःहे वये धुंकूगु अवस्थाय् नं कारवाही थौं तक्क जूगु मदु । अखतं कर व भ्याट छुट याकेगु प्रकृया न्ह्याःगु खँ न्यँनेदु । ल्वाक छ्यानाः मीगु धयागु व्यापार मखु, अपराध खः धयागु खँयात व्यापक रुपं प्रचार प्रसार यायेमाःगु दु । बजार अनुगमनतय्त विस्तार व व्यवस्थित याकायंकेत उपभोक्ता समितियात नं संलग्न यायेमाः । अज्जला त्वाः त्वालय् स्थानिय उपभोक्ता समिति दयेकाः ग्वाहालि कायेफु । अनुगमन पसलय् जक मखु, उत्पादन याइगु थासय् नं जुइमाः । वजारय् पिहांवइगु हरेक नसा त्वंसाया अध्ययन जुइमाः, गुणस्तर नापय् यायेमाः, स्वास्थ्यया निति हानिकारक मजू धयागु प्रमाणित मयाकं सामान मीकेगु यायेमज्यू ।

नेपालय् ल्वाक छ्यानाः मीगु ज्या यायेत उलि कडा कानूनया व्यवस्था मदु । खाद्य ऐन २०२३ कथं गुणस्तर हिन सामान मिल धाःसा १००० निसें २००० तक्क जरिवाना पुइकेगु व प्रत्येक पटक २-५ द्वः जरिवाना यानाः खुलांनिसें दच्छि तक्क कुनेगु वा निगुलिं जुइफु । दुषित खाद्य पदार्थ मिल धाःसा ५-१० द्वः जरिवाना वा १-२ दँ कैद वा निगुलिं सजाँय् जुइफु । थ्व सजाँय मगाः मचाः जुयाच्वंगु प्यख्यरं महसूस यानाहःगु दु । थौं तक्कयादुने सुयातं कैदया सजाँय् जूगु नं मदुनि । थुकिं यानाः ल्वाक छ्यानाः मीपिनिगु मनोस्थितियात छुंनं कथं ख्याच्वः वीत सरकार ताःलाःगु खनेमदु । भारतय् ल्वाक छ्यानाः मीपिन्त कडा सजाय् वीगु व्यवस्था दु । चीनय् ल्वाकछ्यानाः मीपिन्त मृत्युदण्ड तक्कनं सजाँय बी । ल्वाकछ्यानाः व्यापार यायेगु अपराध खः । म्याद नाघे जूगु वासः मीगु धयागु ला झनहे ग्यानापु ।
तसकं सिकिस्त विरामीयात उज्वःगु म्याद मदयेधुंकूगु वासः नकलकि ला मनूया ज्यान तक्कं वनेफु । थुगु मिखाकुलिं स्वयेवलय् थुकिया नितिं सजाँय् अज्ज कडा यायेमाः । कानुनय् दुगु मचाःमचाःयात चीकाः ल्वाक छ्यानाः मीगु धयागु व्यापार मखु, अपराध धयागु ख्याच्वः व्यापारीतय्गु दिल व दिमागय् दुथायेफुसा थुगु अपराधयात गाक्कं म्हो यायेगु असम्भव मखु ।

More Stories Like this