नेवाःतय् संगठन
सानुराजा शाक्य
नेवाःतय् संगठनया नेतृत्व परिवर्तन यायेगु लोकतान्त्रिक चरित्रया बारे यक्व न्ह्यः हे बेलायतया नेवाः सम्बन्धी विद्वान डेभिड गेल्नरं अनुसन्धानात्मक च्वसु च्वयादीगु खः। वय्कःया उगु च्वसु पिदने धुंकाः नेवाःतय् यक्व न्हून्हूगु संगठनत स्वनेधुंकल। थौंकन्हय् नेवाःतय् कार्यकर्ता आधारित संगठनत लनेगु मापदण्ड नेवाः स्वायत्त राज्य मंकाः संघर्ष समिति दुथ्याःगु संगठनयात कायेमाली। थुकथं कायेबलय् डेबिड गेल्नर भाजुं च्वसु च्वःगु इलय् संघर्ष समितिइ थौंकन्हय् दुथ्याःगु झिगू संगठन मध्ये नेवाः देय् दबू व ज्यापु महागुथि यानाः छगू निगू संगठनया जक अस्तित्व दु। वय्कःया विश्लेषणया अन्तिम निचोड खः कि नेवाःतय् संगठनय् लोकतान्त्रिक चरित्रकथं सम्मेलन, अधिवेशन जुयाः नेतृत्वया न्हूधाः मजू। थ्व प्रसंग जि थः हे संलग्न जुयाच्वनागु लोकतान्त्रिक नेवाः संघया निक्वःगु देय् तःमुँज्या क्वचाःगु प्रसंगयात स्वाकेया लागिं न्ह्यथनाःगु खः ।
म्हिगः तिनि नेवाः संघया निक्वःगु देय् तःमुँज्या सम्पन्न जुल। देय्न्यंकंया ४१�४२ गू जिल्लाया ३०० म्ह प्रतिनिधितय्सं न्हूगु नेतृत्व ल्ययाः संगठनया न्हूधाः यात। म्हिगः तक जि थम्हं हे नेतृत्व यानागु संगठनया सम्मेलन मजुयाः विधानकथं सम्मेलन मजूगु संगठनया रुपय् डेभिड गेल्नरया ब्ल्याक लिस्टय् लाइगु चिन्तां मुक्त जूगु दु। सम्मेलन मजूगु इलय् गुगुं इलय् डेभिड गेल्नरं नेवाःतय् संगठन बारे च्वसु च्वल धाःसा लोकतान्त्रिक नेवाः संघ सम्मेलन मजूगु नेवाःतय् अलोकतान्त्रिक संगठनया धलखं मुक्त जूगु दु। तर नेवाःतय् संगठन न्ह्याकेगु धइगु डेभिड गेल्नरया धलखय् लाकेत मखु। नेवाःतय् हकहित व अधिकारया खँय् गुलि प्रभावकारी भूमिका म्हितल धइगु हे प्राथमिक खँ खः। तर संगठनं प्रभावकारी भूमिका म्हिताच्वनेत संगठनया आन्तरिक जीवन निरन्तर न्ह्यानाच्वंगु जुइमाः। संगठनया आन्तरिक जीवन न्ह्याका तयेत संगठनया सम्मेलन, अधिवेशन, लोकतन्त्रया लिधंसाय् नेतृत्वया परिवर्तन नं आवश्यक जुयाच्वनी ।
डेभिडं उगु इलय् हनेबहःम्ह नेवाः न्ह्यलुवा पद्मरत्न तुलाधर नायः जुयाच्वंगु नेपालभाषा मंकाः खलःया सम्मेलन मजूगुलिं पिदंगु विकृति व सम्मेलन मार्फत नेतृत्वया न्हूधाः गबलें मजूगु खँ उल्लेख दु। उगु कार्यकर्ता आधारित संगठनया रुपय् नेपालभाषा मंकाः खलः खः तर थौं मंकाः खलः धाल कि निम्ह हे जक ब्यक्ति ल्यं दनि। तर अथे खःसांतबि ऐतिहासिक भूमिका म्हितावंगु कारणं मंकाः खलः येँ नेपाल संवत्या न्हूदँ हनेगु निंतिं अस्तित्वय् दनि। मखु धइगु खःसा स्वय्म पद्मरत्नया मिखाय् मंकाः खलः एक्स्पाएर जूगु संगठन खः। तर मंकाः खलः यल व पिने जिल्लाया हकय् धाःसा नियमित सम्मेलन जुयाच्वंगु दु, संस्था दुने पूर्ण लोकतन्त्रया अभ्यास जुयाच्वंगु दु।
नेवाः स्वायत्त राज्य मंकाः संघर्ष समितिइ दुतिनाच्वंगु संगठनत मध्ये न्हूगु बाहेक नियमित सम्मेलन जुयाच्वंगु संगठनत यक्व हे दु। उकी मध्ये नेवाः देय् दबू न्ह्यःने लाइ, ज्यापु समाज, नेवाः देय् गुथि नेपालमण्डल, नेवाः मुक्ति मोर्चा, बौद्धविहार संघ नं नियमित सम्मेलन जुयाच्वंगु संगठनत खः। उगु धलखय् नेपाल लोकतान्त्रिक नेवाः संघ नं दुथ्यात। संघर्ष समितिइ ल्यं दनिगु निगू संगठन मध्ये ज्यापु महागुथि व नेवाः जागरण मञ्च खः। ज्यापु महागुथि नेवाःतय् कार्यकर्ता आधारित महत्वपूर्ण संगठन कथं कयातःगु दु। थ्व संगठन स्थापना जुसांनिसें सम्मेलन मयासे तदर्थवादय् न्ह्यानाच्वन धकाः केन्द्रया नायः व छ्याञ्जेया आलोचना जूगु यक्व न्यना। थ्व संगठनया नं याकनं हे सम्मेलन जू वनेत्यंगु कारणं तदर्थवादं मुक्त जुयाः संगठनात्मक जीवन न्ह्याके फत धाःसा नेवाःतय् संघर्षया नितिं तिबः हे जू वनी। संघर्ष समितिइ दुथ्याःगु नेवाः जागरण मञ्चया सम्मेलन यायेगु खँ नं वया हे च्वंगु दु तर मेगु छगू ल्यं दनिगु संगठन नेवाः ल्याय्म्ह न्ह्यलुवाया अवस्था गथे खः सी मदु। थ्व मध्ये लोकतान्त्रिक नेवाः दबू लिपांगु संगठन जूगुलिं थ्व संगठनया बारे टिप्पणी यायेगु हथासं याःगु टिप्पणी थें जक जुइ। नेवाःतसें संघर्ष यानाच्वनेत नेवाःतय् संगठन नं अपडेट जुयाच्वने हे माः। एनजिओ थें छम्ह निम्ह जक संलग्न जुल धाःसा संगठन न्ह्याइ नं मखु संगठनया चरित्र दुने नं लाइ मखु ।
नेवाः संघया नकतिनि क्वचाःगु सम्मेलनं मेगु छता सकारात्मक खँ ब्वलंगु स्पष्ट खनेदत। नेवाः संघया न्हापांगु सम्मेलन त्रिसठ्ठी सालय् यानागु खः। उबलय् संविधानसभाया चुनाव मजूनि तर राज्य पुनर्संरचना व नेवाः प्रदेशया खँ संघं ल्ह्वने धुन। उगु इलय् नं यक्व जिल्लाया प्रतिनिधित थ्यंगु खः। उगु इलय् पिने जिल्लां वःपिं प्रतिनिधितसें नेवाः प्रदेश दयेकेगु सवालय् अनेक शंका उपशंका व्यक्त याःगु खःसा थुगसीया सम्मेलनय् पिनं वःपिं नेवाःतसें नेवाः प्रदेश दयेकेमाःगु खँय् बः बियाः स्वनिगलय् च्वंपिं नेवाःत नेवाः प्रदेश दयेकेत हाफ्वः दने थें दना मवः धकाः पिने च्वंपिं नेवाःतसें स्वनिगःया नेवाःतय्त च्यालेन्ज याःगु खनेदत। थुकथं नेवाः प्रदेश दयेकेगु सवालय् पिने च्वंपिं नेवाःतय् धारणाय् हिलासु वःगु स्पष्ट अनुभव जुल। थुकथंया अनुभव प्यदँ न्ह्यः तक लुइके थाकु। अझ दोलखाया नेवाःतय् माग झन बिस्कं दु। वय्कःपिनिगु दोलखा लागायात नं प्रस्तावित नेवाः प्रदेश दुने हे लाकेमाः धइगु खँ वय्कःपिंसं आः तकं त्वःतूगु खने मदु ।
थ्व छगू अनुभवया आधारय् संगठनयात जीवन्तता बीत सम्मेलन व नेतृत्वया न्हूधाः यानाच्वने फत धाःसा थुकिं नेवाःतय्त हे लाइगु सकारात्मक प्रभाव व उकथं संगठनया जीवन्तता मबिल धाःसा न्हूगु संगठनं थाय् कया वनीगु प्राकृतिक नियम हे खः। नेवाः संगठन संचालनया थ्व मननीय पक्ष खः ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया