भिक्षुपिनिगु उम्मेदवारी अस्वीकार्य छाय्?

सुनिल महर्जन

श्रद्धा व आस्था स्यनी धइगु भावना लेपन यानाः छथ्वःसिगु वर्चस्व कायम यायेगु परिर्वतनयात पनेगु खः।
नेपाःया बौद्ध जगतय् धर्मोदय सभाया चुनाव प्रक्रिया रद्द जूगु खँ छगू विवादास्पद विषय जुयाबिल। थ्व खँयात कयाः बौद्ध जगतय् तःधंगु बहस न्ह्यानाच्वंगु दु। थुगु न्हिपती नं उगु निर्णययात कयाः अनेक कोण व पक्षं खँ पिहांवःगु दु ।

धाथें छु भिक्षुपि धर्मोदय सभाया मू मू पदय प्रतिस्पर्धा यायेगु भिक्षु जीवनया उद्देश्य विपरित खःला? जीवन व जगतया यथार्थयात क्रमशः बोध यानाः आध्यात्मिक व धार्मिक जीवन हनेगु भिक्षु जीवनया मू उद्देश्य खः। अले बहुजन हिताय व बहुजन सुखायया निंतिं थम्हं थुइकागु ज्ञानया खँ कनेगु व ज्याखँ न्ह्याकाः भिक्षुपिंसं अप्रशन्नपिन्त प्रशन्न, प्रशन्नपिंत झन् प्रशन्न यायेगु खः। थ्व भिक्षु जीवनया मेगु पक्ष खः ।

भिक्षु जीवनय् आध्यात्मिक ज्ञानया स्तर अप्वयेका वनेगु व बहुजन हित व सुखयात केन्द्रविन्दु तयाः ज्या यायेगु-थुपिं निता अन्तर सम्बन्धित विषय ख। भिक्षुपिंत सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक व राजनीतिक घटनां नं प्रत्यक्ष वा परोक्ष लिच्वः लाकाच्वंगु दइ। भिक्षुपिं मङ्गल ग्रहं कुहां वःपिं व्यक्तित्व मखु। थ्वहे समाजया उपज खः। समाज निरपेक्ष मखु। समाजपाखें तापाःगु जीवन मदु। बुद्धकालीन परिस्थिति, सामाजिक, आर्थिक व सांस्कृतिक अवस्थायात स्वयाः बुद्धं भिक्षुसंघया विनय नियम परिर्वतन यानाबिज्याःगु उदाहरण विनयपिटकय् हे यक्व दु। २६०० दँया इतिहासय् बुद्धया विचारधारा विश्वन्यंकं न्यने फुगुया छगू कारणं देश, काल व परिस्थिति कथं चिचीधंगु विनय नियम हिले जिउगु प्रावधान दुगुलिं खः।
तथागत गौतम बुद्धं समाजय् आदर्श जीवनया दसु कथं भिक्षुसंघ स्थापना यानाबिज्याःगु खः। भिक्षुपिनिपाखें समाजं ज्ञान, शान्ति, मैत्री व करुणाया दर्शन कयाच्वनी। उकिया पलेसा समाजं भिक्षुसंघयात जीवन निर्वाह यायेत आधारभूत तत्व बियाः सेवा यानाच्वनी ।

तथागत गौतम बुद्धया थ्वहे शिक्षाया आधारय् स्थविरवाद बुद्ध धर्मया पुनर्जागरण कालय् धर्मोदय सभा स्थापना याःगु खः। स्वयं धर्मोदय सभाया विधानया प्रस्तावनाय् धयातःगु दु - नेपाःया बौद्ध भिक्षुपिं व बौद्ध धर्मावलम्बीपिनिगु सत्प्रयासं बुसं २४८८ य् मानव मात्रयात बुद्ध धर्मया बोध याकेगु अभिप्रायं धर्मोदय सभा गठन जूगु खः। बुद्ध धर्म प्रचार प्रसार यानावयाच्वंगुली बुद्ध धर्म एवं बौद्ध संस्कृति, प्रचारप्रसार संरक्षण व सम्वर्द्धनया लागिं धर्मोदय सभा क्रियाशील जुइ। थुकिं निता खँ प्रस्ट याः। सभाया स्थापना यायेगुली भिक्षु व बौद्ध धर्मावलम्बी निगुलिं पक्षया भूमिका दु। अले धर्मोदय सभाया मुल भावना मानव मात्रयात बुद्ध धर्म बोध याकेगु खः ।

थ्वहे परिप्रेक्ष्यय् धर्मोदय सभाया महासचिव व कोषाध्यक्ष निगू मू पदय् भिक्षु कोण्डन्य व भिक्षु धम्ममूर्तिं उम्मेदवारीया मापदण्ड कथं रिट पुरे यानाः उम्मेदवारी बिउगु खः। थ्व खँयात निष्पक्ष ढंगं बिचाः यायेनु। वंगु ने.सं ११३१ गुंलागा अर्थात साउन ३१ गते 'सन्ध्या टाइम्स' न्हिपती नेपाःया धार्मिक गौरवं जाःगु ऐतिहासिक संस्थायात हिलावंगु ईकथं न्ह्याः वनेगु नारा बिसें महासचिव व कोषाध्यक्ष पदय् स्वतन्त्र रुपं उम्मेदवारी दर्ता यानागु धकाः भिक्षु कौण्डन्य व भिक्षु धम्ममूर्तिं सुचं पिकयाः भोट फ्वनाबिज्यात। नापं साउन ३० गतेया 'नेपाल समाचारपत्र' राष्ट्रिय न्हिपती नं भिक्षु कोण्डन्यं थौकन्हय्या राजनीतिक, आर्थिक व सामाजिक अवस्थाया विश्लेषण यासें वयात ल्वःकथं बुद्ध धर्मया विकास व विस्तार यायेगु, बौद्ध संघसंस्थाया क्षमता विकास, परिचालन व धर्मनिरपेक्ष भावना कार्यान्वयन यायेया लागिं उपयुक्त नीति, योजना देयेकेगु व सकसितं कःघाना यंकेत उम्मेदवारी बियागु धया तल ।

धर्मोदय सभाया विधानया प्रस्तावना, उद्देश्य व भिक्षु जीवनया उद्देश्य, कर्तव्य व दायित्वलिसे भिक्षुपिनिगु उम्मेदवारी विरोधाभाष मजू। बल्कि धर्मोदय सभाया संरचना, संयन्त्र भिक्षु जीवनया लक्ष्य पूवंकेगु लागिं साधन जू। अथे जुयाः सभाया मू मू पदय् भिक्षुपिंसं उम्मेदवारी बी मजिउ धइगु तसकं निराधार, अवस्तुवादी व अयर्थाथपरक तर्क खः ।

दँबदँनिसें छथ्वः मनूतय्गु हालिमुहाली जुयाच्वंगु थ्व संस्थाय् भिक्षु कोण्डन्यया उम्मेदवारीं न्हूगु नेतृत्व वइगु खःला धकाः सकल बौद्धत आशावादी जुयाच्वगु इलय् चुनाव प्रकिया रद्द यात। बौद्ध समाजं हे थ्व निर्णययात कयाः धर्मोदय सभाया आलोचना यात। वर्तमान पदाधिकारीतय् कार्यशैली व नियतप्रति न्ह्यसः दन। तर नं सभाया पदाधिकारीपिं सुम्क। थ्व रहस्यपूर्ण मौनता छाय्? थ्व खँय् स्पष्टीकरण बी मफुगु छाय्?

अथे खःसां थ्व इलय भिक्षुपिंसं उम्मेदवारी बीगु चीवरयात ल्वः ला धकाः न्ह्यसः तया हल। गन तक चुनाव जुइबलय् मनमुटाव जुइफु, रिसिईबी जुइफु व ज्या यायेबलय् तं पिकाये मालेफु, हाले मालेफु व विवाद जुइफु उकिं भन्तेपिं अज्याःगु थासय् फसे जुइ मजिउ धइगु खँ खः, व सदाशयतायात सकारात्मक व स्वाभाविक रुपं कायेमाः।
तर भिक्षुपिनिगु थ्व उम्मेदवारी सार्वजनिक लाभया पदया लागिं मखु। पद धायेव नेवाः समाजय् राजनीतिक दलया नेतात नाप तुलना यायेधुकी। चुनाव छगू लोकतान्त्रिक विधि खः। नेतातय्सं चुनावयात दलीय, व्यक्तिगत स्वार्थ, दाउपेचया रुपय् प्रयोग यात धायेवं झीसं नं अथे यायेमाः धइगु मदु। वयात सही रुपं उपयोग यायेगु हे नं बुद्ध शिक्षा काइपिनिगु छगू परीक्षा खः। बुद्ध धर्म आडम्बर मखु धकाः पुष्टि यायेगु थ्व छगू अवसर खः। तर विडम्बना, धर्मोदय सभाया पदाधिकारीपिंसं भिक्षुपिं चुनाव ल्वायेगु चीवरयात मल्वः अनावश्यक तर्क न्ह्यःने हयाच्वंगु दु ।

भिक्षुपिनिगु मानसिक शान्ति संसारिक जीवनया झन्झट व जिम्मेवारीपाखें विमुख जूगुलिं जक वःगु धकाः तायेके मजिउ। थज्याःगु आनन्द सही अर्थय् सुख मखु दुःखया अभावं जक वइगु खः। आनन्द व शान्ति ध्यान व ज्ञान निसृत जुया वइ। सामाजिक व राजनीतिक ज्ञानं बेखबर जुयाः विहारय् जक च्वनाः सम्मानित जुइ मखु ।

ध्यान व ज्ञानं समस्या, हाथ्यायात शान्त चित्त, आग्रहरहित चित्त, स्वीकार व सामना यायेगु क्षमता वृद्धि याइ। थुकिया अभ्यास हे भिक्षु जीवनया दकलय् सुन्दर पक्ष खः। वहे भिक्षु जीवनया गरिमा नं खः। बुद्ध धर्मं जीवनया चुनौती सामना याये मफुसा मैदान त्वःताः बिसिउँ वनेगु मखु बरु साहस यानाः सामना यायेगु स्यनी।
तर थ्व खँयात मथुइकं वा बुझ पचे यानाः भिक्षुपिं प्रशासनिक पदय् वये हे मजिउ धायेगु सोझा सिधा बौद्धतय्त भ्रमित यायेगु ज्या जक मखु ला? बौद्ध जगत आः यक्व हे सचेत जुइंधुकल। भिक्षुपिनि उम्मेदवारीया विषययात विधानया धारा व दफा कथं प्रतिवाद याये मफुसेंलि जक थुकियात श्रद्धा व आस्थाया न्ह्यसः दयेकूगु खः। भिक्षुपिं चुनावी प्रतिस्पर्धाय् वये मजिउ धकाः धात्थें भिक्षुपिं प्रति श्रद्धां प्रेरित जुयाः धयाच्वंगु खः वा थःपिनि ल्हातं धर्मोदय सभाया कार्यकारिणीया पदत मदइगु जुल धकाः खः? मू न्ह्यसः थन दु ।

धाइ नापं दु, मनूतय्गु स्वार्थय् धक्का लाइगु जुल धाःसा ज्यामितीया स्वय्मसिद्ध तथ्य नं तोडमोड याइ। भिक्षुपिनि चिवर व धर्मोदय सभाया उम्मेदवारी बारे नं थथे हे जक जूगु खः। धर्मोदय सभाया चुनाव विधान विपरित रद्द जूगु इलय् पिहांवःगु थ्व तर्कं सुयागु पक्षपोषण याइ? थुकिया अर्थ थ्व सभा हानं वहे छथ्वःसिगु वर्चस्वयात लःल्हायेगु खः। श्रद्धा व आस्था स्यनी धइगु भावना लेपन यानाः छथ्वःसिगु वर्चस्व कायम यायेगु परिर्वतनयात पनेगु खः।
उकिं धर्मोदय सभाया सकल पदाधिकारीपिंत दुनुगलंनिसे इनाप दु, विधानया धरातल, धर्मनिरपेक्ष राज्य घोषणाया थ्व ई, बौद्ध संघ संस्थाया अवस्था, बौद्ध समाज हे नेतृत्वया अभाव जुयाच्वंगु तथ्ययात विश्लेषण यानाः थगु अन्तरआत्मायाके न्यनाबिज्याहँु। चुनाव रद्द यायेगुली छु बांलाःगु मनसाय दु? मखुसा भिक्षुपिनिगु उम्मेदवारीयात विहारं सांसारिक जीवनय् प्रवेश यायेगु खः धकाः छाय् प्रचारबाजी यात? विनय नियम व पाराजिकायात छाय् तोडमोड यानाः थःगु स्वार्थया ल्वाभः दयेकागु? थुकिं बुद्ध धर्मया विकास व विस्तारयात सकारात्मक लिच्वः लाकी ला?

(च्वमि बौद्ध युवा कमिटी यलया सचिव खः)

More Stories Like this