हानं मेगु सरकारया कसरत

सानुराजा शाक्य

सहमतिया सरकार दयेकि धकाः राष्ट्रपतिं दलतय्त बिउगु भदौ ४ तक दुने नं थःगु नेतृत्वय् राष्ट्रिय सहमतिया सरकार दयेके फइगु आधार बी मफुत। थ्व च्वसु च्वयाच्वनागु ई भदौ ४ तक नं राष्ट्रिय सरकार दयेकेत ताः मलायेवं बरु दलत राष्ट्रपति समक्ष मेगु छुं ई फ्वनेगु निर्णयय् वन। मेगु निन्हु स्वन्हुया ई तंसां राष्ट्रिय सरकारया लँपु थ्यंकीगु धइगु विश्वास मदु। राष्ट्रिय सहमतिया सरकार दयेकेत फुक्क दलत तयार तर सुयागु नेतृत्वय् धयागु खँय् असहमति यानाः हे राष्ट्रिय सहमतिया सरकार सम्भव मदयाच्वंगु खः। विशेष यानाः सरकारया नेतृत्व यायेत निगू दल एकीकृत नेकपा (माओवादी) व नेपाली कांग्रेसं थःपिनिगु उम्मेदवार घोषणा यानातःगु दु। मेमेगु दलतय् दावी मदु। सरकारया नेतृत्व हे याये फइगु कार्ड एमालेयाके प्वने धुंकूगुलिं थ्व इलय् राष्ट्रिय सहमतिया दकलय् सशक्त पक्षधर एमाले खने दइ। एकीकृत माओवादी वा कांग्रेसया नेतृत्वय् गठन जुइगु सरकारय् माओवादी व कांग्रेस दुथ्यात धायेवं राष्ट्रिय सहमतिया सरकार गठन जुइगु तायेकाच्वंगु दु। तर थ्व निगू धुवया मिलन छु चमत्कारं स्वाइ धाये फइगु अवस्था मदु ।

छु जुल धाःसा राष्ट्रिय सहमतिया सरकार वइ? राष्ट्रिय सहमतिया सरकार एकीकृत माओवादीया नेतृत्वय् कि कांग्रेसया नेतृत्वय्? राष्ट्रिय सहमतिया सरकार शान्ति व संविधान हयेत खः धकाः दलतसें धयाच्वंगु दु। मू राजनीतिक दलतय्गु शान्तिया अर्थ अस्थायी शिविरय् च्वनाच्वंगु माओवादी लडाकु सेनाया समायोजन व पुनर्स्थापनाया ज्या यायेगु अर्थय् जक सीमित दु। नेपाःया थीथी समुदायतय्सं संविधानय् थःपिनिगु अधिकार च्वयेमाःगु माग दुमथ्यात धाःसा उकिं ब्वलंकीगु अशान्तियात गुकथं व्यवस्थापन यायेगु धइगु खँ दलतय् प्राथमिकताय् मलाःनि ।

राष्ट्रिय सहमतिया सरकारया नेतृत्व थःपिंसं याये दये माःगु खँ एकीकृत माओवादीया दावी शान्ति प्रक्रियाया ज्यायात सहज ढंग दलतय् सहमति कयाः क्वचायेके फइ उकिया निंतिं थःपिंसं सेना समायोजनाया खाका हये धकाः धयाच्वंगु दु। मेखे नेपाली कांग्रेसया नेतृत्वय् सहमतिया सरकार दयेकेमाःगु खँ एकीकृत माओवादी लडाकुनापया सम्बन्ध त्वाःमदःनि उकिं सेना दुगु दलया नेतृत्वय् सरकार दयेके मजिउनि, माओवादी लडाकु सेना समायोजनया प्रक्रिया क्वचाल धाःसा जक माओवादीयात सरकारया नेतृत्व याकेगु धकाः धयाच्वंगु दु। व स्वयां नं नेपाली कांग्रेसया तर्क संविधानसभाया चुनाव धुंकाः एकीकृत माओवादीया नेतृत्वया सरकार नं गठन जुल, एमालेया नेतृत्वय् निक्वः निक्वः सरकार वल उकिं थुगुसी कांग्रेसया पाः धकाः धयाच्वंगु दु। तर थ्व दावी दम मदुगु दावी जक खः। एमालेया माधव नेपालया नेतृत्वय् सरकार दयेकेगु प्रस्ताव मदुम्ह कांग्रेस नेता गिरिजाप्रसादं तयेवं कांग्रेसत नतमस्तक जुयाः स्वीकार यायेगुया विकल्प मखंगु खःसा एमालेया हे झलनाथ खनाल प्रधानमन्त्री जुइखंगु नं माओवादीया नायः प्रचण्डया "त्याग"या कारणं सम्भव जूगु खः। तर थुगसी थ्व अवस्था नं मदु। एकीकृत माओवादी व कांग्रेस निगुलिं दल प्रधानमन्त्रीया पद त्याग यायेगु अवस्थाय् मदुगुलिं राष्ट्रिय सहमतिया सरकार उलि अःपुक वइगु पहः मदु ।

थ्व इलय् राष्ट्रिय सहमतिया सरकार स्वनेत एमालेया दकलय् तःधंगु ल्हाः दइ धाःसां नं एकीकृत माओवादी व कांग्रेसं निर्णायक निर्णय याये मफुतले एमालें जक छुं याके फइगु अवस्था मदु। एमालें एकीकृत माओवादीयात शान्ति प्रक्रियाया ठोस आधार क्यनाः ज्या जुइगु विश्वास बी फत धाःसा माओवादी नेतृत्वया सरकारयात समर्थन यायेगु धइगु छगू निर्णय दुसा मेखे हानं सेना दुगु पार्टीया नेतृत्वय् तत्काल सहमतिया सरकार सम्भव मदु धकाः नं धयाच्वंगु खँ एमालेया स्पष्ट धापू छु धइगु खने मंत। यदि कांग्रेसं एकीकृत माओवादीयात समर्थन यात वा एकीकृत माओवादीं कांग्रेसयात सहमति बिल धाःसा एमाले सर्तया छुं अर्थ दइ मखु। कांग्रेसया नेतृत्व कि एकीकृत माओवादीया नेतृत्व धयागु खँय् मधेसी मोर्चा नं विभाजित खनेदु। मेमेगु चिचीधंगु दलतसें फुकसित स्वीकार जुइगु शान्ति प्रक्रियाया खाका व सेना समायोजनाया ठोस प्रस्ताव हल धाःसा समर्थन अले राष्ट्रिय सहमतिया विश्वास काये फइगु ठोस आधार क्यने फत धाःसा नेपाली कांग्रेसयात समर्थन यायेगु धयाच्वंगु स्वयेबलय् राष्ट्रिय सहमतिया सरकार अझ नं तापाःनि धकाः क्यनाच्वंगु खनेदत ।

अन्ततः हानं नं दलत बहुमतीय सरकारया हे पक्षय् वनेत बाध्य जुइ। तर थ्व सम्भावना भदौ १४ न्ह्यः सायद उलि सम्भव मदु। भदौ १४ न्ह्यः हे बहुमतीय सरकार गठन जुल धाःसा संविधानसभाया ई तनेगु खँय् विपक्षी दलतसें अनेक सर्त न्ह्यःने थनी। यदि भदौ १४ न्ह्यः हे एकीकृत माओवादीया बाबुराम भट्टराईया नेतृत्वय् सरकार गठन जुल धाःसा भदौ १४ न्ह्यः हे सेना समायोजनाया खाका हयाः दलतय् विश्वास विशेष यानाः नेपाली कांग्रेस, एमाले व मधेसी मोर्चाया विश्वास कायेत बाध्य जुइ तर नेपाली कांग्रेसया शेरबहादुर देउवाया नेतृत्वय् सरकार दयेकल धाःसा संविधानसभाया ई तनेत कांग्रेस हे न्ह्यचिले माःगु अवस्था पिदनी। तर कांग्रेस दुने सहमतिया सरकारया नेतृत्व याकेमाल धाःसा शेरबहादुर देउवायात बीगु तर बहुमतीय सरकार दयेकेमाल धाःसा चाहिं सुयात बीगु धइगु अन्यौल अझ नं कायम हे तिनि। थ्व अवस्थाय् सहमतिया सरकार दयेके मफयाः बहुमतीय सरकार दयेकेमाल धाःसा नेपाली कांग्रेस दुने उम्मेदवार जुइगु खँय् हे विवाद पिदनीगु अवस्था दु ।

भदौ १४ न्ह्यः हे बहुमतीय सरकार दयेकेबलय् संविधानसभाया ई तनेत थाकुइगु जूगुलिं भदौ १४ तक झलनाथ खनालया सरकार हे निरन्तर जुइगु अवस्थाय् भदौ १४ या अन्तिम इलय् हानं नं दलतसें न्हापा थें हथाय्गु सहमति यानाः संविधानसभाया ई तने धुंकाः जक न्हूगु सरकारया सम्भावना दु। थुकथं दलतय्सं शान्ति व संविधान दयेकेगु स्वयां सरकार क्वःथलेगु व मेगु सरकार दयेकेगु जक ज्या यानाः हे राष्ट्रया महत्वपूर्ण ई फुकीगु जुल ।

More Stories Like this