अनुभव जि छम्ह बुढाया

सुनिल वज्राचार्य

सुथसिया सुर्योद्यः लिसे लिसे थौ जिगु मन चञ्चल । मानौं जि नकतिनियाम्ह ल्याम्हम्ह थें । खः, थौ जि दुने बिस्कं चाहना उत्पन्न जुइ, न्ह्यकं स्वये, भुइसेच्वंगु सँ, दार्ही, अले हे हे कुने धुंकुगु ला खनि, भुइसे च्वंगु सँ हाकूकेगु रहर जुइ । दार्ही चाना सफाचत जुइ मास्ति वइ । हे हे कुंगु ला प्वात्याः प्वात्याः जायके मास्ते वइ । तर जिं थगु रहर सुयात कने ?

तःधिकम्ह काय् राजनीति यायां लिमला, भौ समाज सेवाय् ब्यस्त, माइलाम्ह काय्-भौ निम्ह पिने ज्या या वनी, चिधिकम्ह काय् नकतिनी ल्याम्ह वैसय् थ्युगुलीं चाः ह्यु ह्युं लिमला, म्ह्यायपिं थःथगु छेँ जुइ । कलायात छु धाय्, न्हाय्पं मता, मिखां मछु । जि नं ला व थें हे ल्वगी, न्यासे जुइत तुतां माः, चस्मा मतलकि मिखा बुलु, थथे जुसां तबि थौं जित ल्याम्ह जुइ मास्ति वइ । उकें ब्यस्तपिं काय्, म्ह्याय् अले भौ पिन्त छुं मधासें नौ थाय् वने, सँ हाकूके, दार्ही चाके, मनमनं हे हे कुंगु न्यता पाँय् प्वात्या-प्वात्या जाःगु अनुभव जुइ, थःम्ह थःत ल्याम्ह जूगु तायके ।

दँ दँ दत तापाक्क गन मवनागु, छेँयं चुक, चुकं छेँ, यक्व हे दत थुज्वगु दिनचर्या । उकें थौं चाहिलेगु मन जुइ । न्ह्याथाय् स्वसां मनूतयगु भीड खनि । वास: पसः, जाकि-बजि पसः, समाज्वलं पसः, न्ह्याथाय् स्वसां मनूत । सतकय् नं मनूत । एम्बुलेन्सया साइरन, गाडीतय्गु हर्न, ल हाइगु हितिइ प्वंगु थलया द्वं, मू सतकय् फोहरया द्वं, विदेशीतय्सं उकिया हे किपा कया च्वनी ।

ओहो! मिसा मस्त नं गुली जक बांलागु ।
याकचा न्ववाये - "जि बुगु भचा न्हापा लात थें च्वं ।"

जिगु स: तायवं नापसं च्वंम्ह मचा न्हिली । जिं मखं पह याये, पला न्ह्याके, पेट्रोलया निंतिं दिकातगु गाडी, मोटारसाइकलया झ्व: स्वये, सतकय् दुगु धु व कुँयात शरीरय् दुछ्वये, मुसुतय् । मनूत इगःमिगः ताइ, लिमला ताइ, थाय् थासय् राजनैतिक बहस जुयाच्वंगु ताइ, लादेनया मृत्‍युइ लयतापिं लुइके, लादेनया मृत्‍युइ सोक प्वंकुपिं लुइके । तर, अफ्सोच! आर्थिक क्रान्तिया सः मता, द्वलंद्वं शहीदया म्हगसया च्यूताः तःगु मता, लोडसेडिङ तंकेगु खँ छूगु मता, महगीं विरुद्द छुँ शब्द तःगु मलु ।

पला छ्यसू छ्यू वना । ओहोसा बुंगद्यया रथ देयेकाच्वंगु खनि । लयताय् तः दँ लिपा जिं थुज्वगु दृस्य खंका च्वनाः । तर, अजुचाये । द्यः मदु थाय् नं थुया खः वा मथुया खः, पूजा यानाः च्वंगु खकें । थ्व द्यः प्रतिया अन्धविश्वास खः वा स्वंम्य थः प्रतिया आत्मविश्वास खः? अहं जिं सीके मफुत ।

जि मुसुहुं न्हिला पला न्ह्याके । अस्पातल खंके, ओहोसा मनूतयगु भिड! अस्पातल नापसं अयला पसः, अन नं भीड । न्ह्यःने स्वाँ पसः, अन नं भीड । किताव पसः खँके, अननं भीड । फिल्म हलय् भीड, ल:या ध्यबाः पुले थाय्, मतया ध्यबा पुलेथाय्, फोनया ध्यबा पुलेथाय्, बैंकय्, स्कूलय् न्ह्याथाय् नं मनूतय्गु भीडं जि अजुचाये ।

थौं जित त्यानु मचाः । नये मास्तेमवः, प्या मचाः, तुती मस्याः । थौ जित बिस्कं न्ह्याइपुया च्वंगु दु । न्हियांन्हिथंया छेँया लकस स्वंया पिनेया कोलाहल न्ह्याइपुयाच्वनी । छेँया शान्त लकस स्वयां पिनेया रमझम यःया च्वनी । छेँया थः मनूत स्वंयां पिनेया कतःपिं बांला तायच्वनी । छेँया सुरक्षित जीवन स्वयां पिनेया असुरक्षितपना यःयाच्वनी ।

जिगु पला दीमखु । आः जि झन अजुचाये । खालिगु जग्गा, पुखु, ल:या मुहान टक्कं मदयेधुकंल ।
अले जि याकचा न्ववाये - "लःया अभाव छाय् मजुइ ?"

अले पुखुयात ल्हाःना छेँ धस्वाकुपिन्त जि भिन्तुना बिइ ।सुभाय् बिइ - उमिगु बहादुरीत, दुरदर्शितायात । अयनं जि माग याये, पुखु पुखुहे जुइमाः, मुहान मुहान हे जुइ दयेमाः ।तर, मस्यू जिगु चाहना गब्ले पूवनी । आ भःचा त्यानुया वःगु अनुभव जुइ, प्याचाःगु अनुभव जुइ । न्ह्यःनेसं च्वगु पसलय् दुस्वये । लः फ्वने । लः तक न्याये माले धुकल ।

जित छेँ लिहां वने मास्ति वइ । उकें त्याक्सी दिके बिइ । छेँ तक वनेत धाये । ड्राइबर नं गज्याःम्ह, जिगु छेँ सति हँ, उकें वने मखु हँ । जि बुराम्ह, तुति स्याम्ह धयां मज्यु ।ओहोसा मनूतय्के मानवियता मदये धुंकल खनि । मेगू त्याक्सीइ फ्येतुइ । व ड्राइबर नं वने मखु धाइ । जिं कर याये । अले मिटर मचायकूसें वनेत तयार जुइ । ध्यबा आपा फ्वनी । जिगु बाध्यता, जिं वया खँ स्वीकार याये माली । ज्यूसा लाः ल्वाये मास्ति वः । तर, व ल्याम्ह, जि बुराम्ह । जिगु पँ लिना थन ल्वाइपपिं मदु । मनूतय्के नैतिकता, आत्मियता न्हनेधुंकूगु आभाष जुइ । मनूत मात्र ध्यबाया ल्यू ल्यू जक ब्वाँयं जूगु ताइ । जि सुम्क च्वना छेँ लिहां वये ।

छेँ थ्यनेवं कलाचां तँ पिकाइ । काय् भौपिं फ-फ स्वइ ।म्ह्याय्पिं जागाजाग जुइ । आखिर थौं जिगु इहिपा जूगु ५०दँ दुगुला खत । उकें सकलें जि नापं च्वना न्ह्याइपुकेया निंतिं थौं छेँ दुगु खनि । जिं बिचाः यानागु ला अखः जुल खनि । सकलें न्हियांन्हिथं थें व्यस्त जुइपिं जुयाः जिं थौंया विशेष दिंया बारे सुयात नं छुं मधायागु खः । जिगु अनुपस्थितिइ न्हिच्छि जिगु छेँ तनावय जुल खनि । जि छेँया हामा, जि छेँया अभिभावक । तर, थौंया दायित्व जिं पूवकें मफुत । ज्यूसाः नैतिकताया लिधंसा कयाः राजीनामा बिइ मास्ति वइ । जिगु असक्षमतायात कयाः क्षमा फ्वने मास्तप वइ । त,र व समस्याया समाधान मखु । सहि समाधानला जिगु बांलागु जीवनया निंतिं न्ह्यावलें कामना यानाः च्वनिंपिं मस्तयगु रहर पुवकेंगु खः उकें जिं धाय् - "जिगु बुदिं जेष्ठ १४ (संविधान पिहां मवइगु न्हि)गते ला । व दिं झी सकलें मिलेजुया न्ह्याइपुके, थौं म्हाइपुगु ल्वमंका छ्व ।"

जिगु खँ न्यनाः सकलय् लयताइ । तर जिं स्यू, व न्हि नं जिमिसं न्ह्याइपुक्क हने खनि मखु । छायकि व दिं मुक्कं देश आक्रोशित जुइगु दिं खः, आन्दोलित जुइगु दिं खः ।

More Stories Like this