रोजी महर्जन, नेवाः समाज व झी नेवाः

नरेशवीर शाक्य

नकतिनि नीदँ दुम्ह रोजी महर्जनयात वया हे मिजंपासां योजना दयेकाः गोलीं कयेकाः स्यात धयागु समाचारं झी सकल नेवाःतय्गु म्ह जिरिङ्ग वंगु दु। थ्व घटना लिपा कलेज क्याम्पसय् आखः ब्वंकातःपिं हरेक अविभावकतय्गु मन थः मस्तय्त गबलें नं छुं जुइ फइगु आशंकां चेचे तुलाच्वंगु दु। अले न्ह्याबलें शंकाया मिखां थः मस्तय्त स्वयेत बाध्य याना बिउगु दु। थ्व घटनां रोजीया मांअबु व परिवारयात गुलि मर्माहत याना बिउगु दु व स्वयां अप्वः प्रत्येक मां अबु व अविभावकपिंत गबलें नं छुं जुइ फइगु आशंकां आतंकित नं याना बिउगु दु। थ्व कारणं आः बाध्य जुयाः नं झी सकल नेवाःतय्सं थ्व नेवाः समाज गुखे न्ह्यानाच्वंगु दु धकाः चिन्तन यायेमाःगु आवश्यक जूगु दु ।

रोजी महर्जनया नियोजित हत्या बारे गुलि नं खँ पिहां वयाच्वन थ्व फुक्कं हे धनया निंतिं जुयाच्वंगु षडयन्त्र खः धयागु खँय् यकिन जुयावःगु दु। नेवाः समाज न्हापांनिसें हे थःपिनि दुने हे सीमित जुयाः न्ह्याना वयाच्वंगु समाज खः। थःपिनि परिवार दुने दुगु फुगु नयाः, नापं च्वनाः सामुहिक परिवारय् ब्वलनावःपिं खः। कर्पिंत ग्वाहालि यायेगु, सुयां दुःख स्वये मफइगु व फुकथं ग्वाहालि याना जुइपिं जाति खः नेवाःत। थ्वहे कारणं छगू इलय् भूमिगत राजनीति याना जुइपिं नेतात नेवाः परिवारया संरक्षणय् वयेवं गुलिखे नेवाः मिस्त पिनें वःपिं मनून नाप याकनं आकर्षित जुइगु घटना नं उगु इलय् जुया वंगु खः। लिच्वःया रुपय् उगु इलय् भूमिगत राजनीति यानाच्वंपिं आपालं गैर नेवाःतय्सं नेवाः मिस्तनाप इहिपा यायेत सफल जूगु खः। थौं थुपिं नेवाः मिस्तस्तय्सं गैर नेवाःत नाप इहिपा जूगु कारणं थौं थःगु म्हसीका नापं त्वःताः नेवाःकथंया आचरण हे मयाये धुंकूगु अवस्था दु। थ्व नेवाः समाजया निंतिं छगू कथंया द्यापं खः। थ्वयां लिपा स्वनिगः पिनें वइपिं सुं नं मनूत नेवाःतय्गु छेँय् बालं च्वनाः अनया हे म्ह्याय्मस्त नाप नियतवस भ्यलय् पुनाः इहिपा यायेगु चलन नं मवःगु मखु। उकिं पिनें स्वनिगलय् दुहां वइपिं सु नं मनूत सुं छम्ह नेवाः मिसानाप इहिपा यानाः भविष्य सुरक्षित जुइ धयागु मान्यता नं ब्वलंकेगु याः ।

नेवाः समाज थःपिनि जाति दुने जक सीमित जुयाच्वंगु सन्दर्भय् आः ब्वलनावःगु समाज विकास दुने पिनें वःपिं मनूत नाप वा गैर नेवाःत नाप याकनं हेलमेल जुइगु याः। नेवाःतय्सं पिनें वइपिं मनूत नाप हेलमेल याइगुया मू कारण थःपिनि सौहार्दपूर्ण ब्यवहार जक खःसा पिनें वइपिं मनूतय्सं नेवाः मिसात नाप याइगु स्वापूया छगू कारण धाःसा नेवाः परिवारयाके दइगु सम्पत्ति नं खः। सुं नं गामय् च्वंम्ह मनुखं सुं छम्ह नेवाः मिसानाप इहिपा यायेत सफल जुल धाःसा उम्ह मनूयात थन न्ह्याबलेंया निंतिं वासं दइगु व माःकथं खर्च ब्यवस्थापन नं जुइगु, थ्व वास्तविकता खः। थ्व खँ शतप्रतिशत सत्य मखुसां अधिकांश पिनें वइपिं मनूतय्गु म्हगस धाःसा थ्वहे जुयाच्वनी। नेवाःतय् दुने गैर नेवाःत नाप आः अप्वया वनाच्वंगु अन्तरजातीय मतिनां जुइगु इहिपाया लिच्वः नं थ्वहे कारणं खः। सम्पति ल्हातय् वयेधुंकाः पारपाचुके जुइगु नं आः सामान्य घटना जुइधुंकूगु दु ।

आः नकतिनि जूगु रोजी हत्या प्रकरणय् नं अज्याःगु हे नियत सुलाच्वंगु खँ न्ह्यःने वःगु दु। रोजीयात अपहरण यायेगु, मांअबुपिकें दां फ्वनाः सम्पन्न जुइगु हे मू तातुना खनेदु। आः तक पिदंगु अनुसन्धानकथं थ्व प्रकरणय् रोजीयात अपहरण यानाः वया परिवारयाके दां फ्वनेगु व दां वयेधुंकाः लिपा हत्या यायेगु योजना दयेकातःगु खँ सीदुगु दु। तर योजनाकारतय् गडबडिं यानाः भवितब्यं न्हापा हे रोजीया मृत्यु जुल, अय्नं दां फ्वनेगु योजनाय् धाःसा हिउपाः हःगु खने मदु ।

सुं नं नेवाः सम्पन्न जुइगु छुं तःधंगु खँ मखु। हरेक नेवाःतय्सं थःथःगु इलम यानाः जीवन यापन याना वयाच्वंगु दु। थःपिनि सन्ततिया भविष्यया निंतिं उमिसं कुतः याना हे च्वंगु दु। थ्वया लिसेलिसें थः मस्तय्त संस्कारित यायेमाःगु आवश्यकतायात नं उलि हे वाःचायेकेमाःगु दु। हिलावंगु परिवेश दुने नेवाः समाज संकुचित जुयाच्वने फइ धयागु सम्भव मदु अय्नं जुइ फइगु उचनिचया खँय् न्हापा हे सतर्क जुइ फयेके माःगु नं थौंया आवश्यकता खः। आधुनिक व सम्पन्नताया लिधंसाय् मस्तय्त नं अनुशासित याये फत धाःसा नेवाः समाज अझ नं सशक्त जुइ फइगु सम्भावना दनि।
रोजी हत्याकाण्डया विरोधय् ज्यापु समाजया नेतृत्वय् जूगु जागरण अभियानय् आम मनूतय्गु सहभागितां सकल नेवाः अविभावक थुज्वःगु घटनां चिन्तिन जूगु खँ उला बिउगु दु। थज्याःगु घटनाया विरोधय् नेवाः समाज गुकथं एकताबद्ध जुल, उकथं हे घटना जुइ न्ह्यः नं छुं कथंया सचेतता नेवाः समाजं क्यने फत धाःसा समस्त नेवाः समाजया निंतिं हे नं फाइदा जुइगु खँय् शंका मदु। पिने अत्यधिक रुपं दुहां वयाच्वंपिं मनूत, इमिसं याइगु हत्या, हिंसा व अराजकताया गतिबिधि प्रति नेवाः समाज सचेत जुइ हे माः। नियोजित रुपं नेवाः मय्जुपिंनाप स्वापू बल्लाकेत स्वइपिं मनूतपाखें सचेत जुइगु निंतिं हरेक परिवारया अभिभावकतय्सं थः मस्तय्त सचेत याये फयेके हे माः। हिलावंगु परिवेश दुने वःगु आधुनिकता व परिवर्तन धकाः उकियात सहजकथं स्वीकार यायेगु ज्यां रोजीया परिवारयात जू थेंज्याःगु ह्दयविदारक घटना हाकनं मजुइ धकाः धायेगु स्थिति मदु। थुकी सचेत जुइ नु। रोजी हत्याकाण्डय् रोजीं बिउगु प्राणया आहुतिपाखें नेवाः समाजं शिक्षा कयाः शोकयात शक्तिइ हिले नु ।

nshakya@gmail.com

More Stories Like this