गुंलाया पायाः
शीला साय्मि
"कहीं नभएको जात्रा हाँडी गाउँमा" धाइगु नारांद्यःया जात्रा न्ह्याकीगु पुलांगु नेवाः लागा नरः देशय् मेगु छगू नं अज्याःगु हे गनं स्वये मदइगु जात्रा दुगु जुयाच्वन। दँय्दसं सापारुयां कन्हय् कुन्हु अर्थात् गुंलागा दुतिया कुन्हु न्ह्याकीगु उगु जात्रायात पायाः पिहांवइगु जात्रा नं धाइ। मेमेथाय् मोहनिबलय् जक पायाः पिहां वइगु खःसा थन धाःसा गुंलाबलय् व नं मेथाय् स्वयां बिस्कं कथं पायाः पिहां वइ। मूम्ह पायाः भैरव खःसा भैरवया लिउ लिउ मेमेपिं नं द्यःया ख्वाःपाः पुनातःपिं पायाःत खड्ग सहित वइ।
न्हापां दबुली भैरव जूम्ह हे द्यः पुज्यानाः दथुत्वालय् वइ। पायाः पिहां वइपिं नं भैरव दथुत्वालय् वल कि जक धमाधम मुनेगु सुरु जुइ। सकलें मुन धायेवं काहा बाजां थानाः पायाः न्ह्याकी। भैरव न्ह्यःने च्वनाः लिउ लिउ मेमेपिं पायाः झ्वःलाक न्ह्याइ। पायाः न्ह्याइगुया थःगु हे विशेषता दु। बाजंया तालय् पायाः वःपिंसं पलाः छी। बाजं दित कि पलाः नं दी। बाजं ढिला जुलकि पलाः नं ढिला हे जक छी ।
दथुत्वालं दबुली व दबुलिं दथुत्वालय् प्यधू न्याधू चाःहिली। वयां लिपा दबुलिं क्वताल, नासःद्यः, खड्गमुखी भगवती, मोफताःद्यः, धल्कु भिंद्यः, कृष्ण मन्दिर चाःहिलाः दथु त्वालय् हे आचाजुं लसकुस यानाः दुकयाःलि जात्रा क्वचाइ।
थ्व जात्राय् भैरव जूम्ह छम्ह नीसी यानाः च्वनेमाः। मेमेथाय् जूसा भैरव जुइम्हेस्यां द्यः वसः कथं जामा पुनीसा थनया भैरवं धाःसा हाकु पतासिया जामा सिना वइ। म्हय् लं मदुसा तुयुगु गाया जनी ची। ख्वाःपाः भैरवया थें लिउने हाकुगु सँ, तिसा मेमेपिं द्यःपिनि थें हे खः।
भैरवया लिउलिउ वइपिं पायाःत धाःसा थःगु स्वइच्छां वःपिं जुइ। थुपिं गुगुं खलः वा गुथिपाखें मखुसें स्वतन्त्र रुपं वःपिं जुइ। साधारण कापःया जामा, जनी, द्यःलं, ख्वाःपाः (ह्याउँगु, वाउँगु, म्हासुगु, न्ह्यागु रंगया नं जिउ), वहःया किकिंपा व थीथी तिसां छाय्पिया तइ। थुकी ब्वति कायेत माःगु ज्वलं थःपिंसं तुं व्यवस्थित याइ ।
भैरव छम्ह धाःसा तुते मजुइक दँय्दसं वये हे माः। मेमेपिं पायाःत धाःसा स्वइच्छां वइगु जुयाः उमिगु ल्याः अप्वः-म्हो जुयाच्वनी। गबलें नीम्ह स्वीम्ह नं दयेफु, गबलें छम्ह नं मदयेफु। थगुने झिंस्वम्ह पायाः पिहांवःगु खःसा थुगुसी झिम्ह जक वःगु खः। थुकी प्रजापति थरयाम्ह मनू हे भैरव जुइगु चलन दु। झिंन्यादँ न्ह्यवंनिसें शिव प्रजापति भैरव जुयाच्वंगु दु ।
थ्व जात्रा व थुकी पिहां वइपिं द्यःतय् बाखं वा इतिहास सुनानं मसिउसां परम्परा धाःसा आःतक नं न्ह्यानावं च्वंगु दनि। मेमेगु जात्राय् थःगु गुथि खलःयापिं दुजःपिं जक पायाः पिहां वयेगु चलन दु। थन न्ह्याम्हं वये जिउगु स्वतन्त्रता दु ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया