मर्निंग वाक्



केदार "सितु "

ईकथं थःत नं अपटुडेट यायेत सुथय् सुथय् मर्निंग वाक् वनेगु शुरु यानागु दु ।ख ला थ्व सिसि जक न्हूगु जुयाः अय्लाः पुलांगु हे धयाथेंज्याःगु खँ जक खः ।न्हापायापिनि धर्मया नामय् मर्निंग वाक् वनिगु खः । सुथ न्हापां दनाः द्येके वनेगु धयाः मर्निंग वाक् वनीगु खः न्हापायापिं मनूत ।आः न्हून्हूगु टेक्नोलोजि, न्हून्हूगु र्टर्मिनोलोजिया विकास जुयावल । आः द्येके वनेगु थाय् मर्निंग वाकं कयाहल । आः द्येके वन कि मनूत अन्धविश्वासी जुइ, बुर्‍हा जुल धाइ धकाः मनूतय्सं इकथं अन्तरराष्ट्रिय भासं 'मर्निंग वाक्' वनेगु यानाहल । न्यासि वनाः मनकामना थ्यंकेगु ज्या थौंकन्हे ' ट्रेकिङ्ग' जुइधुंकल ।

ईलिसे थःत नं फिट यायेत द्येके वनेगु त्वःताः मर्निंग वाक् वनेगु यानागु दु ।थुथाय् उसाँय् नं गति लानाच्वंगु मदु । अथे ला थ्व समस्या आम हे जुइधुंकल । मर्निंग वाक् वनाः स्यूगु खँ खः, मर्निंग वाकय् वइपिं अप्वः धयाथें मनूत छगू न छगू ल्वचं पीडित जुयाच्वंगु खने दु । म्हिगः तिनि छम्हसिनं न्यंकाच्वंगु, सुगर तसकं हे अप्वः हं । डाक्टरं लाखे म्वायेगु इच्छा दु सा सुथय् सुथय् मर्निंग वाक् वनेगु या धाल हं । छम्हसिया हाइ ब्लड प्रेशर हं । ब्लड प्रेशर जुसांनिसें बहनी बहनीया रमझम नं त्वःताबीधुन हं ।

मनूतय् याकनं सी धकाः गुलि ग्याः । गुबलें गुबलें ला मर्निंग वाक् वयाच्वंपिं फुक्क हे सी धकाः ग्यानाः जक हे वयाच्वंपिं थें ताइगु । मखु सा ला द्येके वनेगु हे त्वःतेधुंकूपिंसं मर्निंग वाक् छु याःवयाच्वनि । मनूतय् सी मयः धयागु खँ मर्निंग वाकं बांलाक क्यनाच्वं । न्हापायापिनि मोक्ष प्राप्तिया निंतिं द्येके वनेगुया नामं मर्निंग वाक् वनिगु । वीतरागं मुक्त जुयेगुया निंतिं न्हापायापिं द्येके वनेगुया नामं मर्निंग वाक् वनिगु । आः अज्ज अप्वः म्वाये, अज्ज अप्वः सुखभोग याये धयागु
कामना यानाः मर्निंग वाक् वयाच्वंगु दु । अज्ज अप्वः म्वाये धयागु वीतरागया वशय् लानाः मर्निंग वाक्या प्रतिस्पर्धा जुयाच्वंगु दु । ईलं मनूतय्गु म्वायेगु तरीका जक मखु बिचाः नं पाकाबीयः ।

उखुन्हु सुथय् मर्निंग वाक् वयाबलय् छम्ह बुर्‍हा हालाच्वंगु, थौंकन्हे लाखे पाप अप्वल हं, मनूतय्के धर्म व इमानजमान धयागु हे मदयेधुंकल हं । उकिं न्हियान्हिथं न्हून्हूगु ल्वय् अप्वयावयाच्वंगु हं ! दुरुइ तक हे मेलामाइन

ल्वाकछ्यानाहयेधुंकल धासेंलि पाप ला अप्वःगु हे खत । आः ला ला नं प्लाष्टिकयागु वयेधुंकल हं । अबुया पुलि तक हे चुचुप्याइगु धाःगु नं सखे थ्व हे जुइ । लाया अभाव पूवंकेत विज्ञानं प्लाष्टिकया ला दय्कल धकाः उखुन्हुतिनि ब्वनागु खः । गनं कन्हे झीगु नसात्वँसा कतांमरिया भ्वजय् थें अप्पाया ला, धूया बजि थमजुयावनेमा ।

मर्निंग वाक् वनाया लिच्वः हे धायेमाः, थौंकन्हे म्ह उलि त्यानु मचाः न्हापा थें । म्हय् भचा फुर्ति वःगु हे खः थें च्वनावः । सुथसिया स्वस्थ फसय् व शान्त वातावरणय् चाहिलेगु धयागु हे उसाँय् बांलाकेगु खः । तर थौंकन्हेया सुथसिया फय् नं उलि स्वस्थ मजुइधुंकल । अले वातावरण नं उलि शान्त मदयेधुंकल । लच्छि हे मदुनि, सुथ न्हापां बेतोरं ब्वाकेहःगु छगः ट्रकं सिथं सिथं मर्निंग वाक् वयाच्वंम्ह छम्ह मनूयात क्यलाः स्यानाथकल । सुथ न्हापां जूगुलिं थ्व हे ट्रकं क्यलाथकूगु धकाः नं धायेमफुत हं । मनू स्वयाः मोटर, मोटर साइकल हे अप्वयेधुंकल थौंकन्हे । सुथंनिसें मनूत स्वयाः अप्वः मोटर, मोटर साइकल हे जू दु लँय् । न्हिन्हिसिया मोटर, मोटर साइकलया कुँ व धुलं हे वातावरण अस्वस्थ व दुषित जुयाबीधुंकल थौंकन्हे । अज्ज ला मनूतय्गु लाःलाःथे फोहर वायेगु बानिं नं थौंकन्हेया वातावरण न्हापा थें स्वस्थकर मजुइधुंकल । लँय् लँय् हे छेँया फोहर जक मखु, सलखि नं वायेहयाच्वंगु दु, भ्यातनाः नं वायेहयाच्वंगु दु । अज्ज ला थाय्थासय् धः तज्यानाः च्वने हे मजीक नवयाच्वनिगु छखे हे दनि । न त सरकारं च्यूताः तः, न त जनता थःपिंसं हे च्यूताः तः ।

शहरयात शहर हे धाये मल्वयेधुंकल थौंकन्हे, मनूत ला झन् शहरय् च्वंपिं हे धाये मल्वयेधुंकल । नितान्त व्यक्तिगत जुयावनेधुंकल मनूत । थःलिसे जक सरोकार दुगु खँय् धाःसा गुलि सचेत खने दु मनूत ! सुथ न्हापां चिकु तांन्वः मधासे थःगु उसाँय्या निंतिं मर्निंग वाक् वइपिं मनूत थःगु त्वाःबाः, गल्लि, छेँ न्ह्योनेया फोहर चीकेत भ्याःभचा हे जागरुक मदु । अज्ज ला थःपिंसं हे फोहरया द्वँय् थःगु छेँया फोहर नं वायेहइ तिनि । मर्निंग वाक् वइम्ह छम्ह पासा हालाच्वंगु, सुथय् छेँनं पिहां वयेबलय् हे न्हाय्प्वाः तिनाः वयेमाः हं । रिंग रोडय् थ्यंकाः तिनि बल्ल याउँक सासः ल्हायेजीगु हं ।

रिंग रोड नं थौंकन्हे न्हापा थें गन सफा दु धकाः ! हाप्वः दंथें मनूत फुक्क थासं थन हे मुंवयाच्वंगु दु । मंत्री, नेता,
कार्यकर्ता, कर्मचारी, भल्या, विद्यार्थी देसय् दक्व थन हे भुंवःगु दु ।

उ, हुंकन स्वयादिसँ ! प्यम्ह न्याम्ह रैथाने ख्वाः मवःपिं मस्त लँसिथय् झवःलिं फ्यतुनाः आचि यानाच्वंगु ! न्ह्योने थ्यनेवं न्हासय् थस्स क्वाःक्वाःगु नँ दुहांवन । मेगु सिइ खिचा छम्हसिया कुइँकुइँ हालाः प्यं च्वाउँकाः लिउनेया तुति म्हरिखे दुछ्वयाः खि फायेत बल यानाच्वन । स्वयाच्वंपिं निम्ह मस्तसें थःपिनिगु च्वलापतिं च्वलापतिं गथः चिनाः खिचायात खि फाये थाकुकेगु कुतः यानाच्वन । लँय् वांछ्वयाथकूगु जा नापं प्वःचिनाहःगु प्लाष्टिक नं नल ला छु थें खिचां उजुंसुजुं खि फायेफुगु हे मखु । मस्त धाःसा थःपिंसं पतिं गथः चिनाः हे खिचां खि फाये मफुगु धकाः दंग जुयाच्वन ।

बागमति सिथय् थ्यनेव हे छत्थुं नाः, खि, केमिकल छु छु छु छु ल्वाकज्याःगु नँ ह्वास्स हे न्हासय् दुहां वन । थाय्थासय् खुसिया द्यामं द्यामं धः बाःवये थें म्हास्सुक, ह्याउँक, वाउँक ह्वार्र बाःवयाः खुसिइ ल्वाकज्यानाच्वंगु दु ।
अन थ्यनेव हे हाकनं छकः न्हाय् तित्युं ब्वाँय् वनेमाल । न्हाय् तिनां जक नं गन गाःगु खः धकाः, गनं गनं ला मिखा नं तिस्सिनाबीमालिगु । कलेज वनेत वःपिं नच्चापिं छम्ह मिजंमचा व छम्ह मिसामचा लँ लिक्क लाःगु छखा छेँया
अंगः लिधनाः म्हुतु म्हुतु ल्वाकाच्वन । जिमित खनं नं इपिं बायेगु नां तक हे मकाः । सखे इमूनं (ostrich) थें थःपिंसं मस्वल कि थःपिंत नं मस्वःगु हे भाःपिल ला इमिसं । इमित पुलाः जक वयागु बाय्ग भाराक्क बँय् कुतुंवंगु सः वल । जिमिसं लिफः स्वयाः थः हे अशिष्ट जुइगु स्वयाः थःगु लँ लिनावनेगु हे उचित ताय्का ।

मर्निंग वाक्यागु हे उपलब्धि धायेमाः निम्हस्वम्ह पासापिं नं अप्वल । दुःखसुखया खँ ब्याके दत । नुगलय् च्वंगु प्वः फ्यनेगु नं ल्वय् क्वलाकेगु हे खः धाइ । काय्पिं विदेश वनाः बुह्राबुह्रि निम्ह जक छेँय् हाःनाः मदुपिं थें च्वनेमाःगुनिसें
काय्पिं अंशबण्डाया निंतिं ल्वाःवःगु तकया खँ ब्याइ । गुलिसियां भौ गतिमलाःम्ह लानाः कायं दुःख स्यूगु बाखं, गुलिसियां थः काय् हे गति मलानाः भौनं दुःख स्यूगु बाखं । गुलिस्यां काय्भौ मिलय् मजुयाः छय् स्यंगुया दुःख ! सकस्यां थःथःगु बाखं दु, सकस्यां थःथःगु समस्या दु, थःथःगु दुःख दु, पीडा दु । सकसितं थःथःगु समस्या तःधं, दुःख तःधं । दुःख मदुपिं सुं हे मदु । संसार हे दुःखमय ! मर्निंग वाक्या सुथबःछि थज्याःगु हे बाखं न्यँन्यं ब्यनी ।
देया दुःख ला छखे द हे दनि । न्हियान्हिथं थाहां वनाच्वंगु बेसाःभाः ! तच्वयावनाच्वंगु नखःचखः व भ्वय्या विधि व्यवहार ! म्वायेत झन्झन् थाकुयावनाच्वंगु दु ।

छम्हसिया थः काय्या ब्याहाया खँ न्यंकाच्वंगु, तःधीम्ह काय्या ब्याहा यानाबलय् तक्क छगू निगू लाखं गाःगु हं । खुला न्ह्यो चीधीम्हसिया ब्याहा यानाबलय् झिगू झिंन्यागू लाखं मयाक फुत हं । भौमचाया थःछेँ खलःयात ल्वयेक व्यवहार यायेमाः धयाः माःगु स्वयां अप्वः तिसा, वसः जक हे मखु हंर्,ईकथं ल्वयेक इंगेजमेन्ट हं, ग्वय् यंकेगु अलग्ग हे हं । ख्वाः स्वःवःगु ला जन्त वयेगु स्वयाः अप्वः दइ हं ।

थ्व फुक्क दुःख व मगाःमचाःयात ल्वःमंकाः नं छथ्वः
बुह्राबुह्रिंनिसें ल्यासेल्याय्म्हचात तकं लँया सिथय् दनाः दनाः ल्हाः तुति ब्वय्काः एक्र्ससाइज यानाच्वंगु दु । मनूतय्गु जिजीविषा अपरम्पार ! मनूतय्गु म्वायेगु लालसाया सीमा मदु । मनूत न्ह्याक्व सिनाः सिनाः म्वानाच्वनेमाःसां म्वायेत तयार ! मनूत मचात जक मखु, ल्याय्म्ह ल्यासे जक नं मखु, सीत्ययेधुंकूपिं बुह्राबुह्रि तकं अप्वः म्वायेगु मन्तुना घानाः मर्निंग वाक् वयाच्वंग दु, एक्र्ससाइज यानाच्वंगु दु । मनूतय्गु दुःखया बाखं, व्यथाया बाखं, पीरवेदनाया बाखं मर्निंग वाक्या मार्चपासलिसें तनावनाच्वंगु दु, न्हनावनाच्वंगु दु । मानौं म्वायेगुया न्ह्योने दुःख, पीर, व्यथा, समस्या, मगाःमचाः छुं हे मखु । जीवनया न्ह्योने थुमिगु छुं मूल्य मदु ।

More Stories Like this

बाखं च्वये मखुनी
परिवेश (मुक्तक बाखं)
बायावंगु लँपु
हेँग्वाः जूम्ह मनू
ब्लू-डल बाखं ब्वनेधुंकाः