धार्मिक क्षेत्रय् नं राजनीतिक चलखेल

डीआर खड्गी

हलिंया आपालं देश मध्ये विशेष यानाः एशिया व अफ्रिकाय् स्वंगू राजनीति संरचना खनेदु। उपनिवेश, अर्धउपनिवेश व पूरा स्वतन्त्र देश। पूरा स्वतन्त्र देश आर्थिक रुपं नं शक्तिशाली जुयाच्वनी। स्वतन्त्र देश, विदेशीया ईशाराय् प्याखं महुसे नेतातय्सं थःगु स्वविवेकयात राजनीतिइ छ्यलाः देशया अर्थ व्यवस्था बल्लाकाच्वनी। दसुया निंतिं सिंगापुर, मलेशिया, भियतनाम आदि। चीन व भारत आर्थिक रुपं शक्तिशाली जुइधुंकूगुलिं विश्वया हे शक्तिशाली देय्कथं न्ह्याः वनाच्वंगु दु। जापान व दक्षिण कोरिया आर्थिक रुपं शक्तिशाली जुयाच्वंगुया कारण नं थ्व हे खः। छाय्धाःसा थ्व देशय् महत्वपूर्ण राजनीतिक निर्णय याये माल धाःसा अमेरिकाया ईशारा स्वयेगु याइ। कमजोर राष्ट्र ला झन अप्वः विदेशीया ईशाराय् प्याखं हुलीगु हे जुल। थुकिया हे कारणं उकथंया देशत बर्बाद जुइगु खः। थुकिया धलखय् झीगु नेपाः देश नं लाः। विदेशीया ईशाराय् प्याखं हुलाः जनताया चाहना व भावनायात नेतातसं कुठाराघात यानाच्वनी। अझ थुलि जक मखु देश बर्बाद यानाः नेता व उच्च अधिकारीत धनी जुयाच्वनी। थनया जनता कमजोर व निरीह जुयाच्वंगुलिं नेता व उच्च अधिकारीत मिले जुयाः देशया न्यायपालिका, कार्यपालिका व व्यवस्थापिकायात थःगु ईशाराय् प्याखं हुइकाः व्यक्तिगत व जातिगत स्वार्थ पूरा यानाच्वन ।

देश गरिब जूसां नं जनताया चाहना व भावना धाःसा, देश पूर्ण रुपं स्वतन्त्र जुइमाः धयागु जुयाच्वंगु दु। ढोंगी, नकारात्मक विदेशी मूलया नेतातय्गु ल्हातय् लानाच्वंगु राजनीतिक शक्तियात माईनस याना वने फःसा देश पूर्ण रुपं स्वतन्त्र जुइफु। थौंकन्हय् नकारात्मक सोचं ग्रस्त जुयाच्वंपिं खसब्रम्हू व बिहारी मूलया नागरिकतय्सं राजनीतिया नामं उच्च पदय् च्वनाः देशया सम्पत्तिइ रजाइँ यानाच्वंगु दु। जनता कमजोर जुयाच्वंगुलिं हे नेतात विदेशीया ईशाराय् प्याखं हुलाः धमाधम बिहारीतय्त नागरिकता बियाच्वंगु खः। यदि थ्व ज्याय् नियन्त्रण याये मफुत धाःसा देशया भविष्य अन्धकारय् लायेफु ।

झीगु देश अर्ध-उपनिवेशय् लाःगु मू हुनि हे देशभक्त जनता कमजोर जुयाच्वंगु व विदेशभक्तत शक्तिशाली जुयाच्वंगुलिं खः। यदि देशयात अर्ध-उपनिवेशं मुक्त याये मफुत धाःसा देशं प्रगति व उन्नति याये फइ मखु। तर थनया विदेशभक्त नेतातय्सं अर्ध-उपनिवेशय् लानाच्वंगु नेपाःयात पूर्ण-उपनिवेशय् लाकेगु कुतः यानाच्वंगु दु। खसब्रम्हू नेतात पूरा हे भारतया मन्त्रय् भुले जुयाच्वंगु दुसा मधेशवादी शक्ति नं खुल्ला रुपं नेपाःयात भारतया अधिनय् यंकेगु कुतलय् जुयाच्वंगु दु। भारतयात अर्ध-उपनिवेशय् लानाच्वंपिं देशभक्त जनता स्वये जक मयःगु मखु चीन सरकारं नं ययेकाच्वंगु मदु। चीनं नेपालय् राजनीतिक स्वापू बल्लाकेगु कुतः यानाच्वंगु मखु बरु सांस्कृतिक क्षेत्रय् नं स्वापू क्वातुकेगु कुतः यानाच्वंगु खः। चीन सरकारं बुद्ध धर्मय् अप्वः झुकाव तयाच्वंगुलिं नेपाःया बौद्ध धर्मयात नं ग्वाहालि यानाः स्वापू बांलाकेत स्वयाच्वंगु दु। माधव नेपाल प्रधानमन्त्री जुयाच्वंगु इलय् चीन सरकारं लुम्बिनी क्षेत्रयात विश्वया बौद्ध केन्द्र स्थापना यायेगु हिसाबं पूर्वाधार तयार यायेत करोडौं करोड ग्वाहालि यायेगु प्रस्ताव तःगु खः। यदि लुम्बिनीयात विश्वया बौद्ध केन्द्र स्थल कथं तयार याये फत धाःसा गथे मक्का मुश्लिमतय्गु आस्था केन्द्र जुल, भेटिकन सिटी क्रिश्चियनतय्गु आस्था केन्द्र जू थें लुम्बिनी नं बुद्धिष्टतय्गु आस्थाया केन्द्र जुइ। यदि लुम्बिनी क्षेत्रयात अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध केन्द्र याये फत धाःसा झीगु देशय् लाखौं लाख बुद्धिष्ट पर्यटकत वइ, अले देय्या आर्थिक स्तर नं बल्लाइ। थुलि जक मखु, नेपाः स्वतन्त्र सार्वभौम देश खः धकाः हलिमय् ब्वयेत तकं ताःलाइ। माधव नेपाल चतुर जूगुलिं थ्व प्रस्ताव लुम्बिनी विकास कोष यात यंकि धाल। तर लुम्बिनी विकास कोषं चिनियाँ प्रस्तावयात मिखा तिसिनाः अस्वीकार यात। चीनं थ्व खँ अनुभव यात कि थनया नेतात भारतया प्रभावय् लानाच्वंगुलिं चीनयात बांबांलाःगु ज्या याकी मखु। उकिं चीनया पदाधिकारीतय्सं लुम्बिनी विकासया लागि अन्तर्राष्ट्रिय ख्यलं थ्व प्रस्तावयात पास यायेगु रणनीति म्हितल। वंगु असार १ गते चीनया गैरसरकारी संस्थापाखें यू.एन. या छगू शाखा यूनिडोनाप सम्झौता यात। व सम्झौतां अरबौं अरब ध्यबा लुम्बिनीयात अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध केन्द्र स्थल निर्माण यायेगु लागिं छ्यलेगु ज्या जुइ। सम्झौता चीनया गैरसरकारी संस्था एपेकया उपाध्यक्ष व यू.नि.डो. या प्रतिनिधिया दथुइ जूगु खः। जब लुम्बिनीयात अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध केन्द्र निर्माण यायेगु धकाः सम्झौता जुल, भारत सरकार थारा न्हुल। थौंकन्हय् सम्झौताया नकारात्मक खँ पत्रपत्रिकां प्रचार यानाच्वंगु दु। विशेष यानाः नकारात्मक खँया प्रचार -
(क)थ्व सम्झौतां नेपाःया सार्वभौमिकताय् आँच वइगु ज्या जुल। (ख) लुम्बिनी विकास कोषया स्वायत्तया हनन् जुल। (ग) यूनिडो संस्थाया अफिस भियनाय् खः, तर सम्झौता मेगु देशय् जूगुलिं शंका यायेथाय् दु। (घ) यूनिडो संस्था औद्योगिक विकास प्रर्बद्धन याइगु निकाय खः तर सांस्कृतिक क्षेत्रय् गथे जुयाः पलाः तल? (ङ) सम्झौता बरु यूनेस्कोनाप यायेमाःगु खः छाय्धाःसा यूनेस्कोया क्षेत्र सांस्कृतिक व धर्मय् नं लाः आदि खँत न्ह्यःने वयाच्वंगु दु। स्वदेशी पत्रपत्रिकां थज्याःगु खँ प्रचा यानाच्वंगु दुसा भारतया पत्रपत्रिकां लुम्बिनी विकासया नामं चीनं भारत विरुद्ध गतिविधि न्ह्याका यंकेफु। वया नापनापं नेपाः व भारतया सम्बन्धयात नं स्यंकेफु धकाः खुब प्रचार यानाच्वंगु दु। भारतया सःयात अमेरिकां साथ बियाच्वंगुली यूएनओया महासचिव वान की मूनया प्रतिनिधि डा. कवाकेलयात नेपाः छ्वयाः थ्व प्रोजेक्टयात असफल यायेगुली भारत व अमेरिकां तःधंगु भूमिका म्हितेगु सुरु यायेधुंकल ।

प्रो-इण्डियन वा चीन जुइमजिउ, नेतां देशभक्त जुयाः देश व जनताया कल्याण जुइगु ज्या यायेमाः धयागु झीगु छगू हे जक धापू खः ।

drkhadgi@mail.com

More Stories Like this