नागयात पुज्याइगु नागपंचमि पर्व
लव कर्माचार्य
कन्हय् नागपंचमि
दछिया छक्वः वइगु थीथी पर्व मध्ये नागपंचमि नं छगू खः। नागपंचमि कुन्हु हिन्दू धर्मावलम्बी, बैष्णव व शैव मार्गीपिनि छेँया मूलुखा, छेँ, मातं, च्वतँ, धुकू, पुजा कुथिया लुखापतिं व चुक, साःगाः, धम्प्वाःया नाग, हिति, पुखू, तुंया नागयात तकं नाग पुजा याइ ।
नागपंचमि कुन्हु नंसाःया नाग पुखूया नाग, ख्वप नगरया थालाछेँ त्वाःया नाग पुखूया नागयात नं नाग पुजा याइ। यल धापाख्यःया नाग दहया मेला, चोबहाः लिउने, भूत ख्यः लिक्क, टौदह पुखूया मेला व नाग पुजा जुयाच्वनी। टौदह पुखू कर्कोटक नागया वासस्थान खः ।
ताहाः धइपिं लखय्, अंगः प्वालय्, सिमा पोलय्, बँया तःलय्, धंप्वालय् च्वनाच्वनी। उपिं पुखू, खुसिइ तिंन्हुइ फुपिं, ब्वया जुइ फुपिं तकं दुसा सितु घाँसय् द्यःनें जुइबलय् घाँय्या च्वकां जक थीकाः जुइफुपिं नं दु। महाद्यःनाप गुलिखे द्यःपिनि तिसा हे नाग जुइसा बिष्णुया कुसा नागः खः ।
झीथाय् निगू खुसि ह्वंगु मुख्य मुख्य दुवातय्, तीर्थय् थीथी नागया वासस्थान नं दइ। अझ ला खुसि छहाकलं नागया वासस्थान जुयाच्वनी। उकिं इहिपा, जात्रा, मेलाबलय् थायेगु बाजं ताँ छीबलय् बाय् खुसि हाचां गायेबलय् बन्द याइ। छाय्धाःसा बाजंया सलं नाग थहां वये यः धाइ।
खुसि न्ह्याइगु स्वभाव व नाग जुइगु स्वभाव अथे हे खः। नाग नं थःगु लक्ष्य मथ्यंतले न्ह्याना च्वनी। खुसि नं थःगु लक्ष्य अर्थात् तःधंगु खुसि नापमलाःतले न्ह्यानाच्वनी। निगुलिं न्ह्याइगु शैली नं छगू हे जुइ ।
नागपंचमि कुन्हु हिन्दू समाजय् गोबर इलाः थःगु छेँया मूलुखाय् नागपाः तिकी। अनं नीलः, सादुरु, साधौ, साघ्यः, साखः चतुरामृत वस्तुं स्नान याकाः म्हासु, भुयु सिन्हः, जाकि, तछ्व, हाम्वः, स्वां, धुपाँय्, इताः, सि, मरि, बजि छायाः नागया सिलः ब्वनाः नाग पुजा याइ ।
नाग पुज्याइबलय् कस्तिं स्नान याके मत्यः धाइ। कस्ति धइगु हाया प्यनं पिहां वइगु जुयाः थ्व नागया लागिं अशुद्ध जक मखु कस्तिं नागयात थिलकि नाग घोरी जुइयः धाइ। उकिं नागयात कस्ती चले मजू ।
नाग पुजा यायेबलय् शुद्धोपवित्र जलं "यो एकीरेनु गोदधिनु यो घृतेनस्नानम् नमो, चन्दन, रक्त चन्दन अथवा पुष्प, धूप, दीप, दक्षिणा, फल, पकवान, नागद्यः अर्पयामिं नामः" धकाः पुज्यायेमाः। लुखापतिं नाग पुजा यात कि छेँया मूलुखां छुं नं ताहा दुहां वये मदु वा पिहां वने मदु धइगु धापू दु। दछिया छक्वः नाग पुजा छाय् याना वयाच्वंगु धइगु बारे छगू बाखं थथे दु -
छम्ह किसानं बुँइ वःम्ह ताहायात कुं पालाः स्याना बिल। मेम्ह ताहा थः यजु स्याःगुलिं व स्याःम्हेसिया छेँय् वनाः दक्वसित न्यानाः स्याना बीवं ल्यं दनिम्ह किसानी मचाया म्ह्याय्यात नं स्यायेत ठीक जूबलय् किसानी मचां "जितः स्याये मते जि सुं मदु बरु थौंया न्हिकुन्हुनिसें छंत पुजा यानाः च्वने" धकाः कबुल ल्हानाः नागयात यक्व दुरु त्वंकेव उम्ह मचा खनाः सन्तोष जुयाः बर फ्वँ धाल। व मचां वहे नागं न्यानाः स्याःपिं थः मांबौपिंत हानं म्वाका बी माल धकाः बर फ्वन। अले व नागं स्वइत स्वइत न्यानाः स्याःगु खः, इमिके थःगु विष ल्ह्वकाः हानं म्वाका बिल। आवंलि जिं बेफ्वाकं सुयातं न्याये मखुत धकाः कबुल ल्हानाः नाग थः माःथाय् वन। मचां नं बचं कथं दँय्दसं नागयात पुजा यात। पुजा याइगु पंचमिया न्हियात नागपंचमि धायेगु यात ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया