लोककविया सछिदँ बुदिं

राजा शाक्य

मल्ल शासन धुंकाः नं नेवाः लोक म्ये च्वमि, मुनामि व लयचिनामि यक्व हे ब्वलंगु खने मदु। अय्नं छम्ह हे मनू च्वमि, मुनामि व लय्चिनामि नं जुइगु धइगु तसकं हे थाकु। अझ वहे मनुखं म्येँ हालेगु नं जुल धाःसा ला व सम्भव हे जुइ मखु। तर अथे धकाः मकवानपुर जिल्लाया भिमफेदीवासी लोककवि गणेशलाल श्रेष्ठ नं छम्ह खः। वय्कःयाके मानदास तुलाधर, ठाकुरलाल मानन्धर, चित्तधर 'हृदय', प्रेमबहादुर कसाः, लोकरत्न तुलाधर थेंजाःपिं मनूतय्गु गुण दु। अथे धइगु वय्कः लोकम्यँेया च्वमि, मुनामि, लयचिनामि व हालामि नं खः। थौंकन्हय् वय्कःया १०० दँ बुदिं न्यायेकाच्वंगु दु। वय्कःयात लोकसाहित्य परिषद् यलं नं लोकम्येँया धुकू जायेकेगु गुण दुगुलिं वय्कःया देनयात कयाः हनाबना यायेगु व सिरपाः लःल्हायेगु खँ नं जुयाच्वंगु दु ।

वंगु दिल्लागाः ८ सनिवाः कुन्हु नेपालभाषा खलः मकवानपुरया ग्वसालय् हेटौंडाय् लोककवि गणेशलाल श्रेष्ठया सछिदँ बुदिं हना मुँज्या यात। अन मदुम्ह लोककविया भावनायात लुमंकाः यक्वसिनं चिनाखँ नं न्यंकूगु खः। चिनाखँ ब्वंपिंमध्ये न्हाप, लिउ व लियांलिउ लाःपिंत छसिकथं स्वद्वः, निद्वः व द्वःछि तका सिरपाः नं लःल्हाःगु खः। ज्याझ्वलय् मूपाहांकथं नेपालभाषा एकेडेमीया भाइसचान्सलर व बाखं दबूया संयोजक लक्ष्मण राजवंशी, राजा शाक्य, भाषासेवी बुद्धशरण मानन्धर, सिद्धार्थ वनस्थली कलेजया प्रधानाध्यापक कृष्णप्रसाद प्रधानपिंसं नं ब्वति कयादीगु खः। हेटौंडाय् थीथी खलः, पुचःया प्रतिनिधिकथं उपस्थित जुयादीपिंसं नं न्ववानादीगु खः। थुकिया लिसें वैदेशिक स्वापूया विश्लेषण दक्षता दुम्ह पुलांम्ह राजदूत हिरण्यलाल श्रेष्ठं नं न्ववानादीगु खः। वय्कलं तसकं प्रभावित जुइक लोककवि गणेशलाल श्रेष्ठया बारे तःजिक खँ न्ह्यब्वसें वय्कःया बाःयात तकं स्यनाबिल धकाः मेगु गुण नं तनाः तब्याकाः न्ववानादिल ।

थुकिया लिसें लोककवि गणेशलाल श्रेष्ठया दछियंकं सछिदँ क्यंगु लसताय् 'शत वार्षिक दिवस' माने यायेमाःगु खँ नं प्वंकादिल। थौंया अवस्थाय् हेटौंडा मकवानपुरय् जक लिकुना मच्वँसे लोकसाहित्ययात योगदान बियादीपिं हनेबहःपिं संस्था लोकसाहित्य परिषदं तकं हनातःगु दु। तर थुगु सछिदँ बुदिंया थ्व स्वयाः नं झःझः धायेक न्यायेकेत छुं ई न्ह्यवंनिसें हे प्रचार-प्रसार जुइमाःगु खँ कनादिल। स्वयं भाजु हिरण्यलाल श्रेष्ठयागु च्वसु छपु जक जूसां न्हापां स्वनिगलय् पिहां वःगु जूसां मेपिं खलः, पुचः व लोकसाहित्य ह्यःमिपिं नेपालभाषाभाषिपिंसं नुगः बीगु जुइमाः। तर नेपाल ब्यापी जुयाच्वंगु राष्ट्रियस्तरया खलः, नेवाः दबुलिं तकं छुं खँ मसिउ जुइ। उलि जक मखु ज्यझ्वलय् मूपाहांकथं झायादीम्ह लक्ष्मण राजवंशीं तकं लोककवि गणेशलालया सछिदँ बुदिं धकाः मसिउ। बस् जिपिं ला वय्कःयागु ब्वना व इनापय् जक हे वयागु खः, मूपाहां राजवंशीं कनादिल। ज्याझ्वलय् आशा सफूकुथिया विषयय् नं खँ जूगु खः। धाथें धायेमाल धाःसा आशा सफूकुथि धइगु छगू सार्वजनिक अभिलेखालय खः धकाः वय्कलं मसिउगु मखु। आशा सफूकुथिं मेमेगु खलः, पुचःतय्सं थें भाषा, साहित्य ख्यःयापिं महारथीपिंत हनेगु ज्या याये मछिं। बरु वय्कःया ल्हातं च्वयातःगु लोकम्येँतय्गु अभिलेख न्ह्याबलें-न्ह्याबलें सुरक्षित याना तयेत आशा सफूकुथी दुतिंका बिउसा वयात गुगुं ह्वःताः चूलाकाः डिजिटलाइज याना तयेगु कुतः जुइ ।

More Stories Like this