स्थानान्तरण जूपिं जंगली जनावर

पुष्प मूनंकःमि

बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जय् कलर आइडी तयातःम्ह धुँ बेपत्ता जूगुलिं बन जंगलया पशु सम्बन्धि ज्या यानाच्वंपिनिगु पुचलय् हलचल हे मचे जुल। गथे जुयाः व धुँ तन? अले वयागु कलर आइडी तक नं गथे जुयाः निष्क्रिय जुल धकाः सकलें अजू चाल। उकिं बिशेषज्ञतय्गु छगू पुचः गठन यानाः इपिं सम्बन्धित थासय् अनुगमन यायेत वन। अथे हे मेमेगु पुचःत नं गठन यानाः धमाधम वन जंगलय् च्वंपिं पशुतय्गु बारे अध्ययन यायेत प्रस्थान यात ।

थज्याःगु जंगली पशुतय्गु बारे अध्ययन यायेत वंगु पुचःतय्सं जब थीथी जंगलय् अध्ययन याना स्वत इपिं दक्व हे तसकं तसकं हे अजू चाल। वनय् च्वनीपिं हिंस्रक जनावर धाःपिं धुँ, भालु, सिंह, गैंडा, माकः, ध्वं, खिचा, सर्प, बिच्छी आदि इत्यादि सुं छम्ह तक हे जंगलय् मदुगु जुयाच्वन। इमिसं थःत थम्हं तुं विश्वास हे याये मफुत। शिकारीतय्सं दक्वसक्व हिंस्रक प्राणीतय्त छक्वलं तुं ला स्याये हे फइ मखु ! यदि वातारवणीय प्रभाबय् लानाः लोप जूगु खःसां नं थथे दक्व छकलं तुं बेपत्ता जुइ नं मखु !! इमिसं साप हे बिचाः यात कि आखिर थथे गथे यानाः जुल? सुनानं थथे जुयाः जूगु जुइ का धकाः धाये नं मफु। फगत इपिं अन नं खालि ल्हाः प्वःचिनाः लिहां वल। थज्याःगु अबस्था व बर्दिया वंगु टोलीया जक मखु मेमेगु वनय् अनुसन्धान यायेत वंगु टोलीया नं जुयाच्वन। फुकस्यां छगू हे हे हबिगत। इपिं नं अथें लिहां वल। उखे वन तथा बातावरण मन्त्रालयं धाःसा इमिगु रिपोर्टयात माने याये हे मफयाच्वन। वातावरण मन्त्रालय जक मखु वातावरण सम्बन्धी ज्या यानाच्वंगु थीथी राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय संघ संस्था, वातारणविद सुनानं पत्याः ला छु याइ, म्वाः मदुगु खँ धकाः इमित ब्वः जकं बिया हल। अय्नं तबि इमिसं नं छुं भचा बिचाः ला याःगु जुयाच्वन, थथेभनं मखुगु खँ ला मल्हायेमाःगु ! गथे जुयाः थथे जुल खनिं?

नेपाल सरकारया विज्ञ अले विश्व वन्यजन्तुया बिज्ञत जानाः अन मेगु हे निरीक्षण आयोग नीस्वन। व आयोगं थीथी पुचः दयेकाः थीथी निकुञ्ज, संरक्षण क्षेत्र, चारकोश झाडी आदि थासय् छ्वल। इमिगु लिउलिउ डिस्कभरी च्यानल, नेशनल जियोग्राफी च्यानल लगायत अन्य टि.भि. च्यानलया क्यामेराम्यानत नं ब्वनाः निरीक्षण याः वन, नेपाःया बन जंगलय् थथे हिंस्रक जनावरत गथे जुयाः बेपत्ता जुल धकाः हांहां। जब इपिं जंगलय् पुरा चाःहिलाः चेक जाँच याना स्वल, इमिसं नं अज्याःपिं हिंस्रक जनावर धुँ, भालु, किसि, गैंडा, ध्वं, माकः, खिचा, सर्प आदि इत्यादि सुं छम्ह हे लुइके मफु। नेपाःया जंगलया थज्याःगु अबस्थाया प्रत्यक्ष प्रशारण यानाच्वंगु टिभि च्यानलया संबाददातात नं अजूचाःगु उलि थुलि मखु ।

थ्व पुचः नं अन लिहां वल। अले न्हापायागु टोलीं पित बिउगु रिपोर्ट हे सही खः, तर थथे गथे जुयाः जूगु धकाः इमि थःथः हे सल्लाः साहुति कालबिल जुल। थ्व अस्वाभापिक खः, तर यथार्थ नं। तब नं इमिसं थथे जूगुया कारण मालेगु धकाः मदिक्क कुतः यानाच्वन। तर छुं हे लुइके मफु, सीके मफु। थज्याःगु इमिगु चहः पहः न्हापांनिसें स्वयाच्वंम्ह छम्ह बुरा धाःसा धिसिक्क दनाः इमि पाखे वल। अले धाल, "छिमिसं व वनया हिंस्रक प्राणीत दक्व गन वन धकाः माः जुयागु मखुला?" थज्याःम्ह बुराया खँयात सुनानं वास्ता मयाः। तर अन मध्ये छम्ह बुराम्ह बिज्ञं धाःसा व बुरायात सःताः धाल, "थुलिमछि बिज्ञतय्सं धाये मफुगु, मसिउगु छिं सिउला ले?" व बुरां धाल "व हे जिं सियागुलिं ला धाये धकाः सःतागु, तर ग्व सुनानं वास्ता हे मयाः।" "छिं सिउसा धयादिसँ का जिं न्यने।" "का झासँ जिगु लिउलिउ ।"

व बुरां उम्ह बुराम्ह बिज्ञयात थीथी पार्टीया ज्याकुथी ब्वना यंकल। जंगली जनावर खनाः ग्याःम्ह व बुरां तापाकं क्यन "का स्व, छिकपिंसं माः जूपिं जंगलया व हिंस्रक जनावरत दक्व बसाइँ सरे जुयाः अन मुनाच्वंगु, दु धका खन ला?"
बुराम्ह बिज्ञं ला पत्याः हे याये मफु। अय्नं तापाक्क च्वनाः दुरबिनं स्वःबलय् जंगलं गायब जूपिं पशुत ला अन धकाःसा च्वनाच्वंगु जुयाच्वन ।

More Stories Like this