'जिगु विरुद्ध भ्रष्टाचार दिवस छाय्?'
(वि.सं. २०२५/२६ सालपाखे ख्वपय् जूगु किसान आन्दोलनया छम्ह नकारात्मक पात्र खः कृष्णभक्त चौगुठी। वय्कःयात तत्कालीन किसान नेता धाःपिंसं ज्वनाः अःखः तपुलिं पुइकाः ख्वालय् हाखः पाकाः ख्वप देय् चाःहीकूगु खः। उगु घटनायात कयाः ख्वपया शक्तिशाली राजनीतिक पार्टी नेमकिपां थौं तक नं 'भ्रष्टाचार दिवस' न्यायेका वयाच्वंगु दनि। तर स्वय्म भाजु चौगुठीयाके हे तत्कालिन घटनाया बारे न्यनेबलय् धाःसा उकिया पाय्छि अःखः बाखं न्ह्यःने वइ। वंगु वालय् तिनि नेमकिपां न्यायेकूगु उगु दिवसया सन्दर्भ लाकाः भाजु चौगुठीलिसे यानागु खँल्हाबल्हाया सार थन न्ह्यब्वया, वय्कःया हे भासं।)
जि २०२१ सालं भूमि सुधार लागू जुइ न्ह्यवंनिसें हे किसान आन्दोलनय् लगे जुयाच्वनाम्ह खः। सरकारं भूमि सुधार लागू यायेवं थप किसान समस्यापाखे ध्यान वन। अबलय् ख्वपय् छुं नं कथंया सहकारी संस्था मदुनि। न्हापांखुसी किसानतय् हक हित यायेगु ताः तयाः छपुचः मुनाः नवदुर्गा बहुमुखी सहकारी संस्था चायेका। उकिया ज्याकू बाराही द्यःया लिक्क बंशल दुने च्वंगु गुरुजुया छेँय्। अन नकःमितय् छेँ छखा दुगु व उकी किसानतय् कू, ई व उगुंथुगुं बुँज्याया ज्वलं पाँय् तयेके हइगु जुयाः थ्व किसानत नापलाइगु थाय् खः धकाः भचा दुने लाःसां जिमिसं अन हे सहकारी संस्थाया साइनबोर्ड तयाः ज्याकू चायेकागु खः। हेरामाया गुरुमां किसानतय् दुःख स्वये मफुम्ह धर्मात्मा जूगुलिं ज्यापुतय्त फाइदा जुइगु ज्या जूसा जिउ धकाः उगु थाय् बियातःगु खः ।
न्हापा मध्यम वर्ग व किसानतय् दथुइ तःधंगु हे भेद दु। जि किसानतय् पक्षय् वकालत याः जुइम्ह लात। अथे जुयाः जितः मयःपिं नं आपालं दुगु जुयाच्वन। बाबुकाजी बासुकला, नारायणमान बिजुक्छेँपिं धाःसा मध्यमवर्गया पक्षय्। उगु संस्था गठन यासांनिसें अन्त्य तक हे जि सभापति जुयाच्वनाम्ह खः। जिमिके अबलय् किसानतय् गथे यानाः भलो यायेफइ, छछाः अःपुक गथे यानाः नये खनी धइगु जक बिचाः ब्वलनाच्वनी। जि न्ह्याबलें हे मोहीतय् पक्षय्। तर दुःखया खँ, २०२६ सालय् मोहीत मिले जुयाः खःला बुंथुपिं मिले जुयाः खःला जितः दाये फक्व दायाः न्हिनय् हे ख्वप देय् चाःहीकल। अबलय् बाबुकाजी बासुकला, नारायणमान बिजुक्छेँपिं भचा दुपिं जुयाः ब्वने खंपिं खः। जि छेँया समस्यां यानाः साधारण लेखपढ जक यायेखंम्ह लात। मसः मसिउगु हे जिगु दकलय् कमजोरी थें जिं तायेकाच्वनागु दु ।
उगु इलय् बाबुकाजी बासुकला व नारायणमान बिजुक्छेँ धनीतय् पक्षय् वन। जग्गाधनी बुथू व मोही तःसिंतय् ल्वापु तच्वया वनाच्वन। फुसा बुँथुं नं मोही भाग हे बी म्वायेक फुक्कं जग्गा नयेत स्वइगु। ज्यापुतय्सं फक्व ज्यापुतय्सं नं थःपिंसं यानातयागु जग्गा फुक्कं थःपिनिगु हे यायेत स्वयाच्वंगु ई। अज्याःगु इलय् नं सहकारी संस्थापाखें दां व वा मुंकाः जिं व्यक्तिगत रुपं तू खेप यात, लाजा खेप यात धकाः अबलय्या पासापिंसं द्वपं बिल। जिं अज्याःगु व्यापार गबलें नं यानागु मदु। अबलय् जि ख्वपं पिहां हे मवना। जि बीरगञ्ज व हेटौंडाय् वने नंगु धइगु हे ख्वीदँ पुलाः तिनि खः। आः जि चय्न्यादँ दये धुंकल। १९८५ सालय् जि बूम्ह खः। जिं ब्यापार यानागु जूसा जि तसकं तःमि नं जुइ धुंकूगु जुइमाः। जिं स्वये जिगु अबलय् छुं हे दोष मदु। जि किसानतय् पक्षय् हे खः ।
अबलय् ख्वपय् जितः छाय् चाःहिकल धइगु जिं मसिउ। आः तक नं उकिया प्रचार यानाच्वंगु फुक्कं फजुल खँ ल्हानाः किसानतय्त झंगः लानाच्वंगु खः। अबलय् नारायणमानया ब्वा गणेशमान तःधंम्ह जग्गाधनी। वया कका जूम्ह मदनकृष्ण नं जग्गाधनी। ज्ञानबहादुर न्याइच्याइँ धाःसा जि स्वयां नं कंगालम्ह खः। लिपा धनी जुयावन। अबलय् बिष्णुप्रसाद नेपाली सः सिउम्ह। वया कलाः बिष्णुमाया सेठ सुब्बाया म्ह्याय्। उम्ह मिसा हल धकाः वयात संगठनं कारवाही यात। प्रधानपञ्च जुइधुंकूम्ह मनूयात अथे छकुचा खँय् कारवाही यायेगु बांमलाः। वं आखः ब्वंगु हे बैगुण जूवन। नारायणमानयात किसानत विभाजित जुक्व फाइदा। अथे जुयाः वयागु हे निर्देशनय् जितः दाये फक्व दाल। देय् चाःहीकल। आः नं उमि दँय् दसं जिमित दायागु लसताय् भ्वय् न्यायेके थें दिवस हे न्यायेकाच्वंगु धाःगु जिं न्यना। जिं स्वये अथे दिवस माने यानाया छुं अर्थ मदु ।
जि न्ह्याबलें थें निर्विरोध सहकारी संस्थाय् त्याइम्ह। जिं किसानतय् हितय् ज्या यानाच्वंगु खनाः सुं विरोधय् वये मफु। लिपा ज्ञानबहादुरपिंत ल्हातय् कयाः बुलुहुँ नारायणमानं किसानतय् संगठन यानावन। अबलय् छुं नं पार्टी मदु। अखिल नेपाल किसान संघ जक सक्रिय। जिमिसं साःया डिपो तकं तया। गुरुजुपिंथाय् हे साःया डिपो तयागु खः। अन इलय् साः हया बी मफुत धकाः हे जितः दाःगु खः। थीथी कारणं यानाः अबलय् स्वाभाविक रुपं हे साः हये मफयाच्वंगु खः। सहकारीया ध्यबा चले यानाच्वंम्ह बुद्धि कुमार गोसाइँपिंसं इलय् कर्जा पुले महःगु नापं जिमिगु संस्थापाखें न्हापा लाक ध्यबा छ्वये मफुगुलिं साः मवःगु खः। तर भ्रष्टाचार यात, अनियमितता यात धइगु खँ झूठ खः। थ्व खँ पुष्टि नं जूगु मदुनि। भ्रष्टाचार यात धकाः दिवस न्यायेकीपिंसं उकिया प्रमाण बीफु ला? ग्व प्रमाण? जि सहकारी संस्थाया लागिं किसानतय् मध्ये वरिष्ठ खः। अथे जुयाः आः नेता धायेकाच्वंपिसं सिउ कि कृष्णभक्त चौगुठीयात यानागु सजायँ उचित मखु। फुक्कं जनता जिगु पक्षय् दुगुलिं थःपिं अध्यक्ष जुइ मखनाः हे जितः अज्याःगु दुर्व्यवहार याःगु खः। किसानतय् यःगुलिं जि अबलय् नं न्ह्याब्लें निर्विरोध सभापति त्याइम्ह। जिमिसं अन्याय यात, भ्रष्टाचार यात धकाः अबलय् सुना नं मधाः। रामप्रसाद चाँद, सूर्यप्रताप राणा, मदुम्ह बिकुलाल भैल, कूलबहादुर कवांपिंसं थ्व खँ सिउ। जिपिं नागपुखूया सूर्यप्रताप राणाथाय् हे बैठक च्वनीपिं। जि थः गरीब जूगुलिं गरीब तय् हे पक्षय् हाला जुइम्ह खः। २३ पाठी लागू जुयाःलि हे तिनि जिं तेखाचोया छेँ पुइके फत। बिकुलाल भैल मोही नायः जुयाः अबलय् जिमि खँ मिले मजू। व जग्गाधनी पक्षयाम्ह खः ।
जिं राजनीतिक खँ मसिया। धः दयेकेगु, लँ दयेकेगु ज्याय् जक न्ह्यःने। निकोशिरा निसें ब्यासी तकया लँ जिमिसं हे दयेकागु खः। वा अप्वः सयेकेगु खँय् अबलय् धेंधेंबल्लाः जुइगु। अबलय् जिमि प्रमुख नेता नारायणमान खःसा वया अबु पहलमान गणेशमान। जिमिगु उद्देश्य हे ज्यापुत छधी जुइगु, कुत बुझे यायेगु जुइ। अथे जुयाः वरिष्ठम्ह बाबुकाजी बासुकला व वया नेता नारायणमान बिजुक्छेँपिंसं जितः निर्मुल यायेत स्वःसां छन्हु कां ल्हाःगु ल्हाःथें नारायणमान बिजुक्छेँ व वयागु घमण्ड नं चकनाचूर जुइ हे तिनि ।
न्ह्यब्वःम्ह: कृष्ण प्रजापति
'रोहितयात वया हे कार्यकर्तां दाइ तिनि'
(बिष्णुदास भैल २०२५ साल श्रावण २ गते लाय्कुली नवदुर्गा बहुमुखी सहकारी संस्थाया साधारण सभा जूगु इलय् उगु साधारण सभाया चुनाव स्थगन जुल धकाः निर्णय च्वःम्ह संस्थाया छम्ह कर्मचारी खः। आः प्रचार जू थें उगु इलय् थःपिं हे त्यात धकाः घोषणा याःगु वा मेमेगु जालसाझी याःगु धकाः वयाच्वंगु द्वपंप्रति वय्कः सहमत मदु। न्यने वय्कःया तत्कालिन अनुभव, वय्कःया हे भासं:)
जि २०२१ सालं ख्वपय् स्काउट टिचर खः। जजु महेन्द हे जितः अबलय् स्काउट ड्रेस बियातःगु। २०२५ साल श्रावण २ गते जि थेंज्याम्ह छम्ह राष्ट्र सेवकयात न्हिनय् हे दालं नं प्रशासन मौन च्वंगुलिं जिं डिएसपी समक्ष थःगु स्काउटया जर्सि हे लित बीयंका। तर ड्रेस लित मकाः। जि उगु संस्थाया साधारण कर्मचारी। जितः चिठ्ठीपत्र दर्ता चलानी यायेगु जक जिम्मा बियातःगु। तर उकुन्हु साधारण सभाय् माक्व मनू सहभागी मजूगुलिं चुनाव स्थगित जुल धकाः जिं हे निर्णय च्वयागु खः। उकी १६ व १७ वडाया किसान दाजुकिजापिंसं सही नं याःगु खः। वास्तवय् अन अज्याःगु म्वाः मदुगु छुं हे जूगु मदु ।
अज्याःगु हुलदंगा जुलं नं अबलय्या प्रशासन छाय् मौन जुल? दकलय् मू खँ थन दु। छाय्धाःसा थ्व घटना फुक्कं दरवारियातय् इशाराय् याकूगु खः। रोहित दरवारयाम्ह हे मनू खः। बारम्बार दरवारियातय् वकालत यानाच्वंगु खं नं थ्व खँ स्पष्ट हे जू। थज्याःगु खँ सिल धाःसा छन्हु नारायणमानयात वया हे कार्यकर्तां दाइ तिनि। न्हय्सः त्वालय् वःसा जितः बांलाक म्हसिउ। जि ला भ्रष्टाचारीया आरोप वयेवं थःहे तप्यंक डीएसपी कार्यालयय् हाजिर जूवनाम्ह खः। जितः मज्वं ।
जिपिं ज्यापुत अबलय्निसें हे सीत तयार तर लिचिलीगु जाति मखु। व्यक्तिं न्ह्यागु नं धायेफु। तर अबलय् संस्थाया जिम्मेवार मनूतय्सं निर्णय कापीइ छु च्वत स्वयेमाः। प्रशासनं छाय् आः तकं उगु खँय् ध्यान मतःगु? चीनय् माओ त्से तुङ अथें पिहां वःगु मखु। किसानतय्त तसकं अन्याय अत्याचार जुयाः हे नेता जुयाः पिहांवःम्ह खः। बिकुलाल भैल व कृष्णभक्त चौगुठीपिं अबलय् ख्वपय् तसकं नांजाःपिं किसान न्ह्यलुवात खः। उकिं उमित मदयेका छ्वयेत राज्यस्तरं हे रोहितयात छ्यलाः उगु काण्ड याकूगु खः। जिमिसं भ्रष्टाचार यानागु हे खःसा आः तक प्रशासन छाय् मौन च्वनाच्वन? रोहितया बर्चश्व दुगु ख्वप नगरपालिकाय् हे छुं ज्या याकेत १५-२० हजार घूस नकेमाः ।
थ्व फुक्कं राजनीतिइ थः थहां वयेत दरवारया बः कयाः याःगु घटना खः। मखुसा अन जूगु भ्रष्टाचार ला अडिट यायेबलय् सी हे दइ। जेलय् तयेमाःपिंत जेलय् तयेमाःसां वा छु यायेमाःगु खः याःसा जिउ नि। प्रशासन मौन च्वंगु धइगु हे दरवारया ल्हाः दुगुलिं खः। अबलय् तू खेप याःगु आरोप बियातःगु दु। तू खेप संस्थाया आधिकारिक प्रतिनिधि कथं चन्द्रबहादुर साख छम्हेस्यां याःगु खः। नारायणगढय् ब्यापार यानाः वःगु दामं संस्थायात हे दीर्घकालीन रुपं चले यायेत स्वःगु खः। अबलय् रत्नप्रसाद श्रेष्ठ बूककिपर व इनाचोया रामप्रसाद श्रेष्ठ संस्थाया मेनेजर जुयाच्वंपिं खः। वास्तविक खँ वय्कःपिसं नं सिउ, वय्कःपिं आः तकं जीवित दनि ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया