सगरमाथाय् स्वम्ह नेवाः
शीला साय्मि
निजामति कर्मचारीतय् छगू पुचलं देशय् हे न्हापांखुसी सगरमाथा आरोहण अभियान-२०११ अन्तर्गत वंगु चैत्र २४ गते सगरमाथाया च्वकाय् पलाः तःगु खः। वकुन्हु च्वकाय् थ्यंपिं झिंन्याम्ह निजामती कर्मचारीत मध्ये स्वम्ह नेवाःत नं खः। उगु इलय् म्हतिं छम्ह शेर्पा सहायक यानाः स्वीम्हेसिया पुचः सगरमाथा थ्यंगु खः ।
पुचलय् दुथ्याःपिं नेवाः आरोहीत खः पर्यटन तथा नागरिक उ�यन मन्त्रालयया ज्ञानेन्द्र श्रेष्ठ व सन्तकुमार महर्जन अले सामान्य प्रशासन मन्त्रालयया सुबिर श्रेष्ठ नेवाःतय्त स्वनिगलं पिहां मवनीपिं धकाः हिस्याइगु चलन दु। वय्कःपिनिगु थ्व वीरता व साहसं उकिया खण्डन जक मखु समग्र नेवाःतय्त गर्व यायेगु थाय् नं क्यना बिउगु दु।
पर्यटन वर्ष २०११ न्ह्यायेवं हे सगरमाथा आरोहण यायेगु क्वःछिनागु खँ भाजु ज्ञानेन्द्र श्रेष्ठं कनादी। वय्कः खोटांगयाम्ह। शेर्पातय्गु खं प्रभावित जुयाः व पासा जीवन श्रेष्ठया हौसलां थम्हं थ्व निर्णय यानागु खँ वय्कलं कनादी। २०६७ साल चैत्र २४ गते येँनं प्रस्थान जूपिं वय्कःपिं न्हापांगु क्याम्पय् छवाः तक च्वनाः ६४०० फिटया उचाइतक थहां वनेगु व हानं कुहां वयेगु अभ्यास (एक्लामाइटेजेशन) यानादिल। निगूगु क्याम्प थ्यंकाः वय्कःपिंत भाइरल ज्वरों कल। छवाः तक अन हे विस्तार जुल। जेष्ठ १ गते सुथय् स्वताः इलय् हानं यात्रा न्ह्याकादिल। न्हिनय् स्वताः प्यताः इलय् मेगु क्याम्पय् थ्यन। तर व थाय् ७० डिग्रीया पाखाय् लाःगुलिं तसकं हे थाकुगु जुयाच्वन। सेफ्टी तयाः न्यासि वने माःगु, नसा दयेकाः नये मछिंगु, छगू पाल दुने प्यम्ह तक नं द्यने माःगु, लः मदयाः बरफ दायेकाः त्वनेमाःगु, लः दायेकेबलय् क्वाःसा बाफ जुयाः ब्वया वनीगु व ख्वाउँसा छक्वलं बरफ जुइगु अजूचायापुगु अनुभव वय्कःपिंसं कनादी ।
प्यंगूगु क्याम्प धुंकाः साउथ कोल थ्यन। तसकं चिकुगु व पाल हे पुइकी थें च्वंक फय् वइगु जुयाः स्वघौ-प्यघौ ति जक झासुलनाः बहनी हे च्वकापाखे अन्तिम यात्रा न्ह्याकल। अतिकं रोमाञ्चक जुइगु थ्व अन्तिम यात्रा वय्कःपिंसं हेडलाइट च्याकाः तिमिलाया जलय् चछि पाः गयाः पूवंकादिल। सुथसिया न्याताः इलय् विश्वया दकलय् तजाःगु च्वापुगुँ सगरमाथाया च्वकाय् पलाः तःबलय् वय्कःपिंत जूगु लसता बयान यानां साध्य मजू। नुगः तसकं भावविह्वल जुया वल। च्वकाय् थ्यंकाः सकसिनं मां, जहान, थःथितिपिंत पालंपाः लुमंकल। द्यःयात सुभाय् बिल। हतपत फोन यायेत स्वःबलय् फोन लगे मजू। उकिं 'थःपिं च्वकाय् थ्यन' धकाः छगू छगू एसएमएस निं याना छ्वल ।
च्वकाय् थ्यंकाः जवंखवं स्वल। प्यखेरं च्वापुया च्वापु जक। क्वय् स्वत, सुपाँय् जक। थःपिं सुपाँय् स्वयां नं च्वय्। सर्गः छ्यं फुसय् तुं दु थें। तिमिला ल्हातं हे न्ह्याये दु थें। क्वय् क्वय्या हिमालत फुक्क हे मचा मचापिं थें। सुपाँय्या द्यःने द्यःने प्वालाक्क प्वालाक्क त्वःगु पल्पसां बिचाः हे मयानागु दृश्य स्वये खनाः वय्कःपिं लय्ताःगु उलि थुलि हे मदु ।
च्वकाय् च्वनाया अनुभव कंसें तोखाया पर्वतारोही सुबिर श्रेष्ठं धयादी, 'छगू न्हूगु हे जीवन लूगु थें ताल। शेर्पात जक मखु आँट यात धाःसा झी नेवाःत नं सुं स्वयां कम मजू खनिं। थ्व विश्वास जिके दत ।'
प्यदँ न्ह्यः टुरिष्ट गाइड ज्वनाः सगरमाथाया बेस क्याम्प तक वंबलय् हे वय्कलं थम्हं नं छन्हु सगरमाथा गये मानि धकाः मनंमनं धयाथकूगु जुयाच्वन। वय्कः वनेत ठिक्क जूबलय् नं छेँजःपिंसं म्हुतुं हुँ धाःसां मनं हुँ धाये मफु।
वय्कलं धयादी, 'हिमाल गये अःपु मजू। थाय् थासय् च्वापुया चलः वनाच्वनी। खरपास यक्व थासय् दु। स्वाहाने स्वानातःगु थाय्थासय् दु। छथाय् ला न्यापु तक स्वाहाने नं स्वानातःगु दु। ८००० फिटया साउथ कोलय् छक्वः चुलुयाः झण्डै कुतुं वनेत्यन। भगवानया हे कृपां बचे जुल। खिपः काचाक्क मज्वंसा लाश तकं माले मफइगु। अबलय् छक्वः धाःसा मां, बौ, कलाः थःथिति लछि जक दुम्ह काय नं लुमन ।'
'वयां लिपा चाहिं तसकं हे सतर्क जुयाः पलाः न्ह्याका', वय्कलं धयादी, 'हिलारी स्टेप थ्यंकाः छगः तसकं तग्वःगु ल्वहं गया वनेमाःगु थाकु ताल। उखेपाखे पलाः हे तये थाय् मदु, क्वय् धाःसा थाःगाः हे मदुगु पाः। उगु अग्नी परीक्षा लिपा तिनि सगरमाथा थ्यन। च्वकाय् थ्यंबलय् धाःसा दुःख सियागु दक्वं ल्वःमन। भगवानया मूर्तिइ खादा क्वखायेका। बाघौ ति च्वनाः लिहां वया।'लिहां वयेधुंकाः वय्कःयात तोखाय् सिन्दुरजात्रा यानाः देय् चाःहीकूगु खः।
थः जहानया हःपालं हे यात्रा सफल जूगु कनादी मेम्ह आरोही किपूया सन्तकुमार महर्जनं। वय्कःया बिचाः कथं विश्वय नेपाःया म्हसीका बीगु धइगु सगरमाथां खः, थौं सगरमाथा गयाः थःगु नं म्हसीका बी खंगु धाथें नं गौरवया विषय खः ।
सगरमाथा गयेगु स्वयां कुहां वयेगु दकलय् चुनौतिपूर्ण जुइ। गुलि नं पर्वतारोहीत सी उपिं अप्वः यानाः कुहां वयाच्वनीगु इलय् सीगु खः। थहां वनेबलय् जोश जाँगर दइ, न्ह्याथे यानाः नं च्वकाय् थ्यंके धइगु अभिलाषा जुइ। तर लिहां वइबलय् व उत्साह छुं हे दइ मखु। म्ह न्यले धुंकी। त्यानुयाः ख्वाउँयाः तुति हे लाता थें जुइधुंकी। तुति बछि बछि हे च्वापुइ लानाच्वनीगु, थःम्हं पलाः छिना थें च्वंसां तुति धाःसा मन्ह्याइगु, गबलें गबलें चुलुयाः कुतुं वंसां मचाया च्वनीगु। थज्याःगु कारणं यानाः कुहां वयेबलय् दुर्घटना जुइगु सम्भावना दु - वय्कलं थःगु अनुभवया आधारय् कनादी ।
'सगरमाथा च्वकाय् थ्यंकाः थःगु लसता गन प्वंके गन प्वंके जुल,' वय्कलं उगु ईया क्षण लुमंकादी, 'छेँजःपिं गुलि लय्ताइगु जुइ जुइ धकाः न्हापां जहानयात फोन याना तर स्वापू तये मफु। पासापिंलिसे तिंन्हुयाः लसता प्वंके मास्ते वःगु जूसां पञ्जा व माक्सं यानाः फक्का जुइ मफुत। कुहां वयाः निगूगु क्याम्पय् थ्यंकाः तिनि लुधंक लसता प्वंके खन ।'
सफलतापूर्वक लिहां वःगुलिं मेमेगु टोलीयापिंसं नं वय्कःपिंत भिंतुना बिउ ल। लिहां वयाबलय् किपू ध्वाखाय् हे थःत लसकुस याःवःगु नं वय्कःया जीवनय् गबलें हे ल्वःमनीगु घटना जूगु दु ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया