कर छली व कर सहुलियतया खँ

कृष्ण प्रजापति

बजेट प्रस्तुत जूगु छुं दिं न्ह्यवंनिसें देय्या वित्तीय लागाय् थीथी चर्चा परिचर्चा सुरु जूगु दु। वर्तमान व्यवस्था हे पुँजीवादी जूगु ल्याखं थुकिं धनी व तःमिपिं मनूतय्गु सेवा याइगु नीति निर्माण याइगु स्वाभाविक खः। थुगुसी सरकारं पित बिउगु बजेट स्वयेगु खःसां नं अथे हे धनी झनझन धनी हे जुयावनीगु व गरीब धाःसा म्हिगः गन खः कन्हय् नं अन हे लानाच्वनीगु स्थिति कायम हे जुयाच्वनीगु सम्भावना दु। थुकिं आःया बजेटयात न्ह्याक्व हे जनमुखी धाःसां थ्व वास्तवय् पुँजीपति वर्गया सेवा यासें पुँजीवाद विकास यायेत व थःथः हे जक भिंकेगु निंतिं तयार याःगु वा तयार याकूगु बजेट खः धइगु सीदु। अथे जुयाः नं म्हिगः गथे बजेट प्रति नेपाली जनतां नकारात्मक सोच विकास याइगु खः, आः नं उकि हिउपाः वये फुगु मदुनि। म्हिगः नं बजेट वयेवं हे अत्यावश्यक वस्तु चि चिकंया भाः अप्वइगु, गाडी भारा अप्वइगु व थीथी सामानया भाः बिचाः हे मयानाथें थहाँ वनीगु खः। थौं नं अथे हे जक जुयाच्वंगु दु ।

सरकारं नीजि स्तरयात प्राथमिकता बियाः थःपिनि जिम्मेवारी पञ्छे यायेगु कथं थुगु बजेटय् अनेक कथंया बुंदात उल्लेख जुयाच्वंगु दु। बजेटय् सहकारी संस्थातय्त छुं भचा प्राथमिकता बियेगु बुंदा जक उल्लेख जूगु अवस्थाय् नं निजी क्षेत्र छक्वलं तम्वयाः थःपिंत ध्यान हे मतःगु द्वपं बियाहःगु दु। सहकारी मार्फत स्थानीय श्रोत साधन परिचालन यायेगु थेंज्याःगु जनताया हित जुइगु खँयात तःमि व पुँजीपति वर्गं पचे याये फयाच्वंगु मदु। सहकारी ऐन २०४८ कथं थीथी कथंया सहकारी संस्थात दया वयेवं छुं भचा नेपाली जनतां थःपिनि धन थःपिंसं हे उपयोग यायेगु वातावरण चूलाःगु खः। तर थुकियात नं पुँजीपति वर्गं धाःसा सहज तायेके फयाच्वंगु मदु। विदेशी लगानी अप्वयेकेगु खँ आः नं न्ह्यथना हे तःगु दु। थ्व म्हिगः थें हे नेपाली जनतायात परामुखापेक्षी यायेगु दाउ हे जक खः। आत्मनिर्णय व आत्मनिर्भर जुयेगु न्हू न्हूगु खँत वयाच्वंगु इलय् थ्व बांलागु पक्ष धाःसा खः हे मखु ।

बजेटं न कर्मचारी लय्तायेके फुगु दु न त निजी क्षेत्रयात लय्तायेकेफुगु दु। खालि सरकारं छुं छपुचः पुँजीपति वर्गया सेवा यायेगुली हे जक ध्यान केन्द्रित यानाः बजेट तयार याःगु खनेदु। अथे जुयाः नं मधेशवादी दलतय्सं ला बजेट हे छन्हु लिपा जक प्रस्तुत याकेगु कथं दिन हे सारे याये मायेक आन्दोलनय् कुहां वयाबिउगु खः। थथे थीथी असन्तोषया दथुं पिहां वःगु थुगुसीया बजेटं नेपाली जनताया हित याइगु आशा कायेगु हे बेकार खः। वर्तमान सरकार अस्थिर सरकार जूगु ल्याखं आःया बजेट नं अथे हे अस्थिर व दीर्घकालीन सोच तकं मदुगु बजेट कथं अर्थविद्तय्सं विश्लेषण यानाच्वंगु दु। तर गुलिं अर्थविद्तय् विश्लेषण धाःसा मिखां मखंपिंसं किसिया म्ह छामछाम यानाः थ्व थिल व थिल धाइ थें जुयाच्वंगु दु। सरकारं थ्व बजेट तयार याःगु इलय् हे अस्थिर मन क्वबियाः तयार यानातःगु सीदु। अथे जुयाः नं थ्व बजेट लागू जूसां मजूसां थुकिया छुं लेखाजोखा मजुइगु जक मखु कि उकियात कयाः छुं नं कथंया जिम्मेवारी बहन तकं याये म्वाःलीगु जुयाः बजेट दिशाहीन जूवंगु दु।
नीतिगत खँय् हे कमी कमजोरी जुयाच्वंगु खनेदुगुलिं थ्व बजेट वितरणमुखी जूसां थुकिं राष्ट्रया भविष्यया लागिं तात्विक उपलब्धी मजुइगु विश्लेषकतय् धारणा दु। घाटा बजेटया कारणं अझ विदेशीतय्गु दां थन दुहां वयेफुगु सम्भावनायात नं कुला स्वयेमाःगु स्थिति दु। म्हिगः गथे झीसं थःगु उत्पादन प्रयोग यानाः थःपिनि उत्पादनय् हे लय्तायेगु वातावरण दुगु खः। आः फुक्कं सामान पिनं हयेमाःगु व पिनं हयेगु इलय् अप्वः ध्यबा पिने वनीगु व विदेशीयाके ल्हाः फये मालीगु स्थिति वयेफुगु जुयाः वर्तमान बजेट दयेकूगु इलय् हे झीगु उत्पादन, झीगु वितरण व झीसं यायेफुगु धाने जूगु आधारय् जक बजेट मदयेकुसे खालि बजेट न्हापा स्वयां तःधं यायेगु ल्याखं जक बजेट तयार यानातःगु खनेदु। कम खर्च यानाः आम्दानी अप्वयेकाः बचतयात पुँजी निर्माणपाखें लगे यायेमाःगुलि खर्च अप्वः यायेगु क्यनाः आम्दानीया श्रोत धाःसा पहिचान याये मफुगु अवस्था क्यनातःगु दु। थ्वहे कन्हय् लागू याये थाकुइगु वा म्हो ज्या जक जुयाः फुक्कं ज्या पूमवंसें ठप्प जुयाच्वनीगु संकेत नं खः।
वर्तमान बजेटय् धनीपिंत करय् सहुलियत बीगु व्यवस्था यानातःगु दु। गरीब निमुखा जनता नये, त्वने मधासे थःपिंत लगे जूगु कर फुक्कं पुलेत बाध्य जुइगु अले अप्वः धन आर्जन याइपिं सरकारयात कर प्रशस्त पुलेफुपिंसं कर छले याइगु वा थप कर पुलेमाःगु मपुइकुसें करय् सहुलियत बियेगु धइगु म्हिगःया करोडपतियात थौं अरबपति यायेगु व थौंया अरबपतियात कन्हय् खरबपति यायेगु ज्या बाहेक मेगु मखु। धायेत ला थुगु बजेटयात मिश्रित अर्थ व्यवस्था धयातःगु दु। तर थुकी छुं नं कथंया जनमुखी बजेटया आभास खने दयाच्वंगु मदु। म्हिगः पंचायती व्यवस्था व प्रजातन्त्र धाःगु पुँजीवादी व्यवस्थां तयार याइगु बजेटय् गथे धनी धनी हे जुयाच्वनीगु व गरीब जनता भ्यभ्यलुक ज्या याःसां नये त्वने तकं मखनीगु स्थिति वइगु खः आः नं थ्व वातावरणय् हिउपाः वःगु मदुनि। अर्थतन्त्र हे जनमुखी मजुइकं जनवादी व्यवस्था व समाजवादी व्यवस्थाया कल्पना यायेगु बेकार खः ।

थुगुसी बजेट भाषण हे निर्धारित न्हि स्वयां छन्हु लिपा लानाः इतिहासय् दाग लाका बिउगु दु। थगुने बजेटया ब्रिफकेश कच्याक कुचुक जुयाः विश्व रेकर्ड तःगु नेपालं थुगुसी निर्धारित न्हिकुन्हु बजेट प्रस्तुत याये मफयेवं बजेट प्रस्तुत जुइगु न्हिया करोडौं करोड भन्सार उठे मजुइगु मर्यादाय् निन्हु च्वने माःगु इलय् राष्ट्रयात गुलि घाटा जुल व ला ल्याः खायेमाःगु हे विषय तिनि। अथे खःसां वर्तमान सरकारं बजेट प्रस्तुत यानाः आः सहलह ब्याकाच्वंगु ई खः। थ्व इलय् जूसां फयांफत्ति थुगु बजेटय् जनमुखी खँ दुथ्याकेगु यानाः बजेट विनियोजन यायेगु खत धाःसा नं छुं भचा जूसां नेपाली जनतां प्रस्तुत बजेटपाखें राहत चूलाके खनी। मखुत धाःसा थ्व बजेट वल वल फसिक्वाः धाःथें हे जक जुया बी ।

More Stories Like this