जनता सिबें प्रतिक्रियावादी शक्ति बल्लाः
डीआर खड्गी
एशियाया शक्तिशाली देशत जापान, दक्षिण कोरिया व थाइल्याण्डय् अमेरिकाया प्रभुत्व चले जुयाच्वंगु मुलुकत खः। अमेरिकाया सेनायात तकं थुपिं देशय् परेड म्हितका तःगु दु। अमेरिकां थ्व स्वंगू देशय् विकासया लागिं खुब सहयोग यानाच्वंगु नं दु। अमेरिकाया प्रभुत्व दुगु अफ्रिका व अरब राष्ट्रया देशय् धाःसा विकास यायेत मस्वःगु जक मखु विनाश यायेगुली अमेरिका प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रुपं लगे जुयाच्वंगु खनेदु। एशियाया स्वंगू देश जापान, दक्षिण कोरिया व थाइल्याण्डय् विकास जुयाच्वंसां बहुसंख्यक जनता धाःसा गरिब अवस्थाय् म्वायेत बाध्य जुयाच्वंगु दु। थ्व स्वंगुलिं देशया जनतायात अमेरिकां राजनीतिक हस्तक्षेप यानाः सैनिक परेड म्हितका तःगु जनतायात मयः। अय्सां जनता मजबुत जुयाः अमेरिकाया सेना परेड म्हितका तःगु व नेतात अमेरिकाया इशाराय् प्याखं हुलाच्वंगु स्वया जक च्वनेत बाध्य जुयाच्वंगु दु। स्वदँ न्ह्यः जापानय् जूगु आम चुनावय् यूकिओ हातोयामाया नेशनल डेमोत्रेटिक पार्टी बहुमत हयेत सफल जुल। हातोयामाया पार्टीयात जनतां भोट बियाः त्याका छ्वःगु कारण थथे जुयाः खः। चुनावया इलय् हातोयामा अमेरिकानाप विशेष सम्बन्धयात खारेज यानाः चीननाप नं सम्बन्ध सुधार याना वनी धकाः वचन बिउगुलिं खः। जापानया जनतायात अमेरिकां राजनीतिक हस्तक्षेप यानाच्वंगु व सेना थःगु देशय् परेड म्हिताच्वंगु ययाच्वंगु मदु। थ्वहे कारणं हातोयामाया पार्टीयात बिजय याना छ्वःगु खः। चुनाव त्याका वंम्ह प्रधानमन्त्री हातोयामां कुतः याःगु नं खः। अमेरिकाया सेना लित छ्वयाः चीननाप स्वापू क्वातुकेगु कुतः याःगु जुयाच्वन। तर हातोयामाया कुतःयात स्वदेशी व विदेशी प्रतिक्रियावादी शक्तिं असफल याना बिल। थुलि जक मखु प्रधानमन्त्री पदं तकं राजीनामा बीमाला वन ।
थाइल्याण्डया घटनाक्रम नं अथे हे जुयाच्वंगु खः। न्हापा थाकसिन सिनावात्राया फू थाई पार्टीं बहुमत हयाः प्रधानमन्त्री जुइत ताःलात। थाकसिन सिनावात्रां चुनावया इलय् देशयात न्हूगु ढंगं विकास यानाः क्यनेगु जक मखु विदेशी शक्तिया राजनीतिक हस्तक्षेपयात नं खतम याना यंकेगु धकाः जनतायात बचं बियाः प्रधानमन्त्री जुइत ताःलाःगु खः। गुगु इलय् थाकसिन प्रधानमन्त्री जुल थाइल्याण्डया गांगां विकासया लागिं विकेन्द्रीकरण यायेमाःगु प्रस्ताव पेश यानाः लागू यायेगु कुतः याःगु खः। थाकसिनया थ्व पलाः खनाः स्वदेशी व विदेशी प्रतिक्रियावादी शक्ति नं थारान्हुल। थ्वहे कारणं स्वदेशी व विदेशी प्रतिक्रियावादी शक्ति मिले जुयाः थाकसिनया विरुद्ध षड्यन्त्र याना प्रधानमन्त्री पदं तकं चीकल। थाकसिनयात सेनाया बलं जबर्जस्ती प्रधानमन्त्री पदं चीका छ्वयेगुली थाई जनतां सतकय् कुहां वयाः तच्वयेक आन्दोलन नं याःगु खः। आन्दोलनकारीतय्सं 'जिमित सेनाया कठपुतली सरकार मखु निर्वाचित सरकार माः' धइगु छगू जक माग तसें आन्दोलन याःगु खः। आन्दोलन तच्वयेवं हाकनं सेना सतकय् कुहां वयाः आन्दोलनकारीतय्त त्रू्कर रुपं दमन यात। थाकसिन मजबुत जुयाः देय् त्वःताः वने माल। थानसिन २००६ सालंनिसें दुबईलय् च्वनाः राजनीति न्ह्याका वयाच्वंम्ह व्यक्तित्व खः। जापान व थाइल्याण्डया जनतायात जक मखु विश्वया पीडित देशतय्त नं विदेशीया हस्तक्षेप व सेना दुहां वइगु तसकं मयः धइगु खँ इतिहासं क्यनाच्वंग दु। तर दुर्भाग्य, आपालं देशय् विदेशी शक्तिं राजनीतिक हस्तक्षेप जक यानाच्वंगु मखु। सेना तकं वनाः दमन यानाच्वंगु दु। थज्याःगु घृणित राजनीतिक हस्तक्षेप व सेना दुहां वइगु खालि विदेशी दलाल व देशद्रोहीतय्त जक यइ। थाकसिन सिनावात्रायात विदेशी शक्ति व देश मिले जुयाः प्रधानमन्त्री पदं चीका छ्वसांनिसें डेमोक्रेट पार्टीया नेता अभिजित वेजाजिवा यात प्रधानमन्त्री नियुक्त यानाः देश संचालन यायेगु ह्वःताः बिल। प्रधानमन्त्री अभिजितं सेनाया आशिर्वादं यक्व दँतक सत्ताय् च्वंगुलिं आम चुनाव याकूगु खः। आम चुनावया लिच्वः कथं फू थाई पार्टीपाखें न्हापांम्ह मिसा प्रधानमन्त्री जुयाः कीर्तिमान तयेत नं सफल जुल। प्रधानमन्त्री जुइत सफल जूगु जक मखु विश्वया चर्चित नेतृ इन्दिरा गान्धी, सिरीमाउ भण्डारानाइके, बेनजिर भुट्टो, बेगम खालिदा जिया, शेख हसिना वाजेद व कोरोजोन अक्विनो थें देश व पार्टी हाँके याये फुम्ह नेतृ धकाः प्रमाणित नं जुल। यिंगलक सिनावात्रा चुनावया इलय् अति सरल ढंगं प्रस्तुत जुयाः जनताया मन त्याकेत ताःलात। यिंगलकं चुनावया इलय् छता निता खँय् जक बः बीगु खः। छगू, थाई म्ह्याय्मचायात सरकार संचालन यायेगु ह्वःताः बी धइगु आशा। मेगु, विपक्ष पार्टीयात आलोचना मयायेगु। अथे हे मेगु छगू बांलाःगु पक्ष खः, चुनावया इलय् बुराम्ह जुइमा, बुरिम्ह वा साधारण जनता हे जुइमा मुसुक्क न्हिलाः अभिवादन यायेगु। वयागु थ्व पहः खनाः थाई जनता भुतुक्क हे जुल ।
यिंगलक सिनावात्रा प्रधानमन्त्री जुइत ताःलाःसां सरकार संचालन यायेगु खँय् उलि अःपुइ थें मच्वं। छाय्धाःसा आः नं थाई जनता स्वयां प्रतिक्रियावादी शक्ति शक्तिशाली हे जुयाच्वंगु दनि। यदि यिंगलक स्वदेशी व विदेशी प्रतिक्रियावादीया स्वार्थय् भचा जक अःखः पलाः ल्ह्वन धाःसा प्रधानमन्त्री पद तकं खतराय् लायेफु। अथे जूगुलिं यिंगलक विवेकीपूर्ण ढंगं याउँक सत्ता संचालन यायेत सफल दुइ। प्रधानमन्त्री यिंगलक सिनावात्राया लागि तःधंगु हाथ्यां जाःगु ज्या थ्व नं दु ।
केन्द्रिकृत अर्थतन्त्रयात विकेन्द्रिकृत अर्थतन्त्रय् यंकाः सम्पूर्ण गांगामय् विकास यंकेगु ज्या अझ हाथ्यापूर्ण जू। थ्व महत्वपूर्ण योजनाया लागिं थाई नरेश व सेनायात नं सहमतिइ काये फयेकेमाः अले जक सम्भव जुइ। मेगु समस्या खः, दक्षिणी थाइल्याण्डया स्वंगू जिल्ला पट्टती, नरातीबाद व यांलाया बहुसंख्यक मुश्लिमतय्गु समस्या समाधान यायेफत धाःसा भविष्यय् जुइफुगु आतंकवादी समस्या स्वतः समाधान जुया वनी ।
झीसं कामना याये, यिंगलक सिनावात्राया इलय् शान्त स्वभाव व विकास प्रेमी थाई जनता व देशया अझ प्रगति याना वने फयेमा ।
drkhadgi@gmail.com
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया