धर्मचक्र प्रवर्तक दिवसया गौरव

न्ह्यखँ:
नुगलंनिसें छुं ज्या याये धकाः दृढ जुयाः पलाः छित कि व छन्हु सफल हे जुइगु जुयाच्वन। कपिलवस्तु राज्यया राजकुमार सिद्धार्थं नं दुःख अन्त्य यायेगु लँ लुइकेगु प्रतिज्ञा यानाः नीगुदँया वैंशय् गृहत्याग यासें खुदँ लिपा थःगु आज्जुइ थ्यंकाः हे क्यन। यद्यपि उकिया निंतिं वसपोलं गुलि जन्म जन्मान्तर दुःख सियाबिज्यात व ल्याःचाः यायेत अःपु मजू। थुकथं तसकं कुतः यानाः लाभ यानाबिज्याःगु सम्बोधी ज्ञान मेपिंत नं इनेमाः धकाः वसपोलं दकलय् न्हापां कुशिनगरय् पञ्चवर्गीय भिक्षुपिंत कनाबिज्यात। थुकियात झीसं धर्मचक्र प्रवर्तन दिवस धकाः धयाच्वन। थुकथं प्रकाशित जूगु बोधिज्ञान न्यनावँवं थौं विश्वन्यंकं स्थापित जुइधुंकल। थुकी देय्, थाय्, संस्कृति, लः फय् कथं भचाभचा पानाच्वंगु यथार्थ थःगु थासय् हे दु। झीगु देय्या निंतिं थ्व धर्मचक्र प्रवर्तनया पलाः व थुगु घटना इलोहं हे जुल। छाय्धाःसा थ्व नेपाः देय्या विभूति सिद्धार्थ गौतम बुद्धं यानाबिज्याःगु ऐतिहासिक धार्मिक ज्या खः।
धर्मचक्र प्रवर्तन दिवसया महत्व:
सिद्धार्थ गौतम बुद्धया इलय् अनेक धर्म संप्रदाय, अनेक दार्शनिक, अनेक यज्ञ-यज्ञादिया बाहुल्यतां यानाः यथार्थ धर्म छु धइगु मसियाः उबलय्या मनूत व समग्र समाज हे अन्यौलग्रस्त जुयाच्वंगु खः। थुज्वःगु इलय् वसपोलं थम्हं लाभ यानागु शिक्षा प्रकाश यासें अभ्यास यायेत प्रोत्साहन यानाबिज्याःगुलिं मानव मात्रया कल्याण हे जुल। थुकिं यानाः उबलय् समाजय् दयाच्वंगु साम्प्रदायिकता यक्व हे कम जुल। छुवाछुट, जातिभेद, शोषण , अन्याय, अत्याचार नं म्हो जुया वन।
यथार्थ एवं व्यावहारिकताय् आधारित प्यंगू आर्यसत्य, आर्यअष्टाङ्गिक मार्ग (सम्यक मार्ग), प्रतित्य समुत्पाद थेंज्याःगु दर्शन थ्वहे धर्मचक्र प्रवर्तननिसें सार्वजनिक जुल। थ्व दिंया हे देनं यानाः बुद्ध धर्मय् भिक्षु संघ नीस्वनेगु ज्या जुल। थ्वहे संघ खः गुगु थेरबाद बुद्ध शासनय् कथहं वयाच्वंगु जुल।
बुद्ध धर्मया इतिहासकथं थ्व दिनय् घटे जूगु न्यागू महत्वपूर्ण घटना दु। गथे कि -मायादेवीया गर्भधारण थ्व दिनय् जुल गुगु गर्भं सिद्धार्थया जन्म जुल। थुम्ह हे सिद्धार्थं थुगु हे दिनय् मुक्तिपद लुइकेया निंतिं गृहत्याग यानाबिज्यात गुकियात महाभिनिष्क्रमण धकाः धाल। धर्मचक्र प्रवर्तन यानाबिज्याःगु नं थ्व हे दिनय् लानाच्वन। अथे हे न्हापांखुसी अभिधर्म (चित्तया स्वभाव धर्म) प्रकाश यानाबिज्याःगु नं थौं हे जुल। तिर्थकरपिनिगु हाथ्यायात लिसःकथं थम्हं ऋद्धि प्रदर्शन क्यनाः इमिगु अभिमानयात चूर्ण यानाबिज्याःगु नं थ्वहे दिनय् जुयाच्वन। थ्व न्यागू संयोग चूलाःगु दिंयात हे आषाढ पुन्हि तथा वर्षावास पुन्हिकथं हना वयाच्वंगु खः। थुपिंमध्ये धर्मचक्र प्रवर्तन दिवस महत्वपूर्ण जुल।
धर्मचक्र प्रवर्तन दिवस व बौद्ध समाजय् म्वानाच्वंगु संचेतना:
थेरवादी बुद्ध धर्मकथं धर्मचक्र प्रवर्तन दिवसया दिंनिसें वर्षावास सुरु जुइ। बुद्ध थम्हं हे वर्षावास च्वनेगु नियम दयेकाबिज्याःगु प्रथायात थौंतक नं थाय्थासय् विहारय् वनाः वर्षायाम स्वला तक भिक्षुपिं छगू हे विहारय् च्वनाः धर्मया अभ्यास तथा प्रचार यानाबिज्याःगु परम्परा आःतक नं दु। थ्व प्रथा धर्मचक्र प्रवर्तनलिसें स्वानावःगु वा स्वानाच्वंगु सचेतना खः।
अथे हे अनेक किंवदन्ति, इतिहास, धार्मिक मान्यताकथं न्ह्याना वयाच्वंगु गुंला धर्म नं थ्वहे वर्षावासया दुने लानाच्वंगु दु। छुं विकृति, छुं परम्परायात चीकाः स्वयेबलय् गुंला धर्म नं धर्मचक्र प्रवर्तननाप भचामचा मिले जूगु सचेतना खः। थुकी दुने लानाच्वंगु पञ्चदान संस्कृतियात नं थुकथं हे काये जिउ।
धर्मचक्र प्रवर्तन दिवस-नेपाःया गौरव:
सिद्धार्थ नेपाःया लुम्बिनीइ जन्म जुल। वसपोलं बोधिज्ञान लाभ यायेधुंकाः यानाबिज्याःगु धर्मचक्र प्रवर्तनया ज्या नेपाःया निंतिं हे छगू गौरव खः। थुकथं अतिकं महानगु, गम्भीरगु, धार्मिक अभियान, सत्य व शान्ति अभियान न्ह्याकाबिज्याःगुलिं वसपोल नेपाः देय्या राष्ट्रिय विभूति ला जूगु हे जुल लिसें विश्वय् हे शान्तिया निंतिं अग्रणी भूमिका दुम्ह शान्तिया प्रवर्तक कथं नं विश्वं वसपोल बुद्धयात नाला कया वयाच्वंगु दु। उकिं धर्मचक्र प्रवर्तन दिवस नेपाःया हे निंतिं छगू गौरव खः।
धर्मचक्र प्रवर्तन दिवस व झीगु दायित्व:
धर्म धइगु शब्द थःहे निरपेक्ष अर्थ दुगु शब्द खः। उकिं धर्म निरपेक्ष जुइगु तसकं बांलाः। बहुधार्मिक, बहुसांस्कृतिक, बहुभाषिक झीगु देय् नेपाःया सन्दर्भय् ला धर्म निरपेक्ष जुइगु आवश्यक हे जू। धर्म निरपेक्षया अभियान न्ह्याकूम्ह बुद्ध बूगु देय्या संविधानय् बुद्धयात छु थाय् बीगु? व मननयोग्य जू। बुद्ध नेपालय् हे बूगु खः धइगु खँयात थुकिं निश्चित नं याना बी।
उपसंहार:
धर्मचक्र प्रवर्तन दिवसयात दिवसकथं जक हनेगु पाय्छि मजू। थ्वया भावना, गम्भीरता, महत्व, थुइकाः थुकियात व्यवहारय् नं लागू याये फुसा अझ बांलाइ। थुकिया लसताय् गरिब व
रोगीपिंत सेवा यायेगु, हिदान ज्याझ्वः यायेगु इत्यादि थीथी ज्याझ्वः थाय्थासय् जूगु खनेदु गुगु तसकं बांलाः। नुगलंनिसें 'जिं दान याये, जिं सेवा याये, जिं शील पालना याये' धकाः स्वतस्फूर्त रुपं ज्या यायेमाः। थुकथंया भावना वःसा झं हे बांलाः। थ्व बौद्धपिंत जक मखु सकसिकें दयेमाःगु भावना खः। नेता, जनता, कार्यकर्ता, व्यापारी, कर्मचारी, बौद्ध-हिन्दू, इसाइ सकसिकें दयेमाःगु भावना खः। २६०० क्वःगु धर्मचक्र दिवसंनिसें थुज्वःगु भावना दयेमाः धइगु प्रण याये। आशिका याये। थ्व हे धर्मचक्र प्रवर्तन दिवसया मर्म जुइ।

More Stories Like this