छु खः विद्रोह

वन्धु चन्द "शिला"

जनविद्रोह वा विद्रोह, थौं कन्हय् वजारय् चलय् जुयाच्वंगु माओवादी पार्टीया पर्याय वाची शब्द वा नां जूगु दु । अज्ज धात्थें धायेगु खःसा नेपालय् स्वनाम घारी पार्टी व उया नेतातय्गु कयाः स्याइगु विषय खः । विश्व नयंकया कथित लोकतन्त्रवादीतय्गु न्ह्यःने माओवादी विरोधीतय्सं वइत प्रहार याइगु महत्वपूर्ण हतियार । न्ह्यागुहे नामं धाःसां एकीकृत नेकपा -माओवादीं) न्ह्यःने हःगु जनविद्रोहया ध्वांय् आःनं सकसिगुं मनमष्तिष्कय् यग्गानाच्वंगु विषय जूगु दु । सुनां सकारात्मक अर्थय् सा सुनां थुकियात नकारात्मक अर्थय् कायेगु व थःगु अनुकुलताय् व्याख्या विश्लेषण यानाः खास यानाः राजनीतिक सत्ताया रङ्गमञ्चया थ्व शब्दया राजनीतिकरण स्वयाः नं न्ह्याइपूगु व्यवसायिकरण जूगु दु । न्हियान्हिथं पिहांवइगु पत्रिकाय् न्ह्यथना तइगु वाक्य खः "माओवादीं जनविद्रोह" यायेत्यंगु दु । अझला शान्ति व संविधान मवःसा जनविद्रोह पार्टीया आधिकारिक कार्यदिशा खः । अले उकी वइगु थप टिप्पणी व लेखया सरस्य वर्चस्व जुइ यक्कों च्वमि व टिप्पणीकारतय्गु नेपालय् जनविद्रोह सम्भव मदु, जनविद्रोहया खँ ल्हानाः माओवादीं शान्ति व संविधानया प्रकृयायात स्यंकेत स्वयाच्वंगु दु ।

नेपाःया आःया राजनीतिक परिदृष्यय् सुनां सुनां छु गुगु अर्थ लगय् याःसां नं कटुशत्य व वास्तविकता छु खःले धाःसा नेपाःयात धात्थेंहे अग्रगमनय् यंकेगु खःसा सामाजिक आर्थिक व सांस्कृतिक परिवर्तन यायेगु खःसा व सही अर्थया राजनीतिक परिवर्तन यायेगु खःसा जनविद्रोह अनिवार्य सर्त जुइधुंकूगु दु । थ्व सुयागुं चाहना व कामना दुने लाइगु खँ मखु । थ्व ला सामाजिक, राजनीतिक, आर्थिक, सांस्कृतिक रुपान्तरणया अभिन्न अंग जुइधुंकूगु दु । थ्व सकस्यां स्यूगुहे खँ खः कि आःया राजनीतिक आर्थिक प्रणाली आःया नेतातय्गु सोच, चिन्तन आःया विश्व परिघटना व उकिं लाकीगु प्रभाव आदियात बांलाक क्वथीक अध्ययन यायेगु खःसा थ्व परिस्थितिं देश न्ह्याः वने फैमखु । न त विज्ञानया नियम कथं यथास्थितिइ तयातयेगु हे सम्भव दु । परिवर्तित परिस्थितिं वस्तुगत चेतनाय् लाकूगु प्रभाव व उकियात अन्तरविरोध हे थौंया मू राजनीतिक समस्या जूगु दु । समाजय् व्याप्त अन्याः, अत्याचारया विरुद्ध विद्रोह यायेगु चेतना व्याप्त आर्थिक असमानता व तिव्रगतिइ वनाच्वंगु आर्थिक विभेदीकरण, वर्गिय, जातीय क्षेत्रिय, लैङ्गकि मुद्दातय्गु सशक्त उठान व उगु वर्गय् दनावःगु राजनीतिक चेतना आदिं सत्य, न्याय, समानता, स्वाभिमानथें न्ह्यसःयात क्वातुक्क ज्वंगु दु । तर जनताया उगु आकांक्षायात छगू चीधंगु घेरा दुने दुगु शासकतय्सं स्वीकार यायेत थाकूगु मदु । उकियात गथ्य नं यानाः थःगु ल्हातय् तयातयेत स्वयाच्वंगु दु । गुगु इमिगु स्वार्थय् धक्का व्यू वइ, उकियात थीथी राजनीतिक शब्दया दण्डां मुइकेगु व जनतायात भ्रमय् तयातयेगु ज्या जुयाच्वंगु दु ।

आःया राजनीतिक अन्यौलता व गतिरोध उकियाहे लिच्वः खः । म्हिगःया पुलांगु सामन्ती व्यवस्था व उकिं ज्वनातःगु समाजयात न्हूगु चेतना, मूल्य व मान्यताय्लिसें न्ह्यःने यंकेत छगू सशक्त चक्काया आवश्यकता खः व उगु भूमिका नेपाःया थीथी राजनीतिक आन्दोलनं पूवंकेगु ज्या यानावःगु दु । ७ साल, ४६ साल व अज्ज समग्र प्रणालीया हा हे संकीगु न्हूगु मूल्य व मान्यताया राजनीतिक प्रणाली दयेकेगु नितिं सुरु याःगु २०५२ सालया जनयुद्धं ला विश्वहे संकेगु ज्या यात । आः नेपाली समाजय् छु गुगु परिवर्तनया ज्या यायेगु घलः दु, छु गुगु मूल्य व मान्यता स्वन, उकिया बल्लाःगु जग धयागुहे झिदँया जनयुद्धहे खः । थुकियानितिं द्वलँद्वः सपुततय्सं बलिदान यात, सलंसः वेपत्ता, द्वलंद्वः घाःपाः, अपाङ्ग व जनसमुदायया श्रम व चःति बाहाः वंगु दु । २०६२/०६३ या जनआन्दोलनं उगु मूल्य व मान्यतायात छगू सिष्टमय् व्यवस्थापन यायेमाःगु खः, तर अःखः जुयाविल । सत्ताय् हानं नं म्हिगःया यथास्थितिवादीत वंसां वं आःया न्हूगु मूल्य व मान्यतायात मखु, पुलांगु मूल्य व मान्यतायात स्थापित यायेत पालिंनिसें वल पिकयाःच्वंगु दु । आःनं परिवर्तनकामी शक्तियात थ्व गतिरोधया दोष वियाच्वंगु दु । थ्व परिस्थितिया विश्लेषण यायां माओवादीं जनताया चेतनाया व वस्तुगत समस्याया हलया रुपय् सत्य, न्याय, समानता, स्वाधिनतायात स्थापित यायेत जनविद्रोहया अपरिहार्यतायात स्वीकार याःगु जक खः । यदि थ्व प्रकृयायात माओवादीं सम्वोधन यायेमफुत धाःसा नं मेगु छुंनं शक्तिं थुकियात न्ह्यःने यंकीगु निश्चित दु ।

यथास्थितिवादीतय्सं न्ह्याक्को हे विद्रोहया विरोध याःसां नं जनतां उकियात थीथी घटना मार्फत अभिव्यक्त यानाच्वंगु दु । गथ्यकि भारतीय विस्तारवादया सयौं वर्षं निसेंया उत्पीडन व हस्तक्षेपया विरुद्ध सोलुइ भारतीय राजदूत राकेश सुदयात लाकमं कयेकल, नेतातय्सं देय्यात याःगु अनिर्णयया विन्दीया प्रकृया स्वरुप झलनाथ खनालयात न्यतालय् दाल । थुपिं दक्कोला केवल संकट जक खः । तःधंगु ग्वःफय् वयेला ल्यंहे दनि । थन थाय्, हरेक सचेत नेपाली नागरिक थुइकेमाःगु खँ छु धाःसा विद्रोह असत्यता विरुद्ध सत्यता नितिं, अन्याया विरुद्ध न्यायया नितिं, असमानताया विरुद्ध समानताया नितिं, पराधिनताया विरुद्ध स्वाधिनताया नितिं व पश्चगमनया विरुद्ध अग्रगमनया नितिं याइ, व यायेनं माः । उकिं संक्रमणकालय् वाक्कदिक्क जुयाः न्ह्यात्थे थःगु धयागु निराशां लिउने लिहां वनेगु क्वछित धाःसा व स्वयाः तःधंगु गल्ति मेगु छु जुइ । उकिं विद्रोह जनताया अधिकार खः । व सुन्दर, शान्त व न्हूगु नेपाः दयेकेगु उदेश्यं प्रेरित जुइमाः, सही व गलत छुटय् यायेमाः । समाजय् दुपिं सामन्त, दलाल, नोकरशाह, भ्रष्टाचारी, वलात्कारी, व्यभिचारी, फताहाया विरुद्ध संघर्ष यायां उकियात संरक्षण वीम्ह नेता, इमिगु पालन पोषण याइगु राज्य व्यवस्थाया विरुद्ध सशक्त धक्का मविसे न्हूगु मूल्य व मान्यता व वास्तविकता शोषित व उत्पीडिततय्गु व्यवस्था वयेफै मखु । उकिं जनविद्रोह ला जनतां याइ । उकिया योजनावद्ध व्यवस्थापनया पहल व नेतृत्व जक अग्रगामी चेतना दुगु राजनीतिक शक्तिं याइ । अथ्य धयागु माओवादीं हे खः । आःया जनविद्रोहया ख्याच्वः वइत जक दइ, गुम्हय्स्यां देश व जनताया नामय् वदमासी व वेइमानी याइ । धात्थेंम्ह इमान्दार व देशभक्त न्यायप्रेमी जनता ला उज्वःगु विद्रोहयात पासाविइ व वियावःगु दु, वयां च्वनी ।

More Stories Like this