'राज'या उपन्यास च्वइम्ह राज साय्मि

शिला साय्मि

मतया जलय् आपालं कीत ब्वइ। तर खिउँगु जलय् धाःसा पुलुपुलु गेरा जक हे खने दइ। नेपालभाषाया जासुसी उपन्यास विधाय् राज साय्मि नं छम्ह पुलुपुलु गेरा खः। नेपालभाषाया ब्वँमि अप्वयेकेगु ताः तयाः वय्कलं थुखे पलाः न्ह्याकादीम्ह वय्कःया नकतिनि हे नं न्हूगु जासुसी उपन्यास पिहां वःगु दु 'मखुगु सत्य' ।

जागिरया झ्वलय् वय्कलं आपालं देशया भ्रमण यानादिल। थाइल्याण्ड, हङकङ, सिंगापुर, मलेसिया, भारत, बंगलादेश, श्रीलंका, माल्दिभ्स, पाकिस्तान, कतार, संयुक्त राष्ट्र अरब इमिरेट्स आदि। तर न्ह्याक्व हे विदेशय् च्वंसां थःगु देय् व मांभाय् प्रतिया थःगु मतिना धाःसा गबलें पाः मजूगु खँ वय्कलं कनादी। थुकिया दसुकथं वय्कःया न्हूगु उपन्यास 'मखुगु सत्य' यात कायेफु। थःगु भाषाय् ब्वँमिपिं म्हो जूगु खनाः अःपुगु अले न्ह्याइपुगु शैलीं चिकिचाधंगु व मचांनिसें बुराबुरिं तकं ब्वने मन दइकथं वय्कलं थुगु उपन्यास च्वयादीगु खः। वय्कःया न्हापांगु उपन्यास खस नेपाली भाषाया 'पर्दा भित्रको रहस्य' खःसा निगूगु उपन्यास नं वय्कलं खस भासं हे 'मृत्यु महल' च्वयादीगु खः। अले स्वंगूगु उपन्यासकथं 'यःम्ह शत्रु' धकाः नेपालभाषां पिथनादीगु खः गुगु नेपालभाषाया हे न्हापांगु जासुसी उपन्यास नं जुल। वय्कःया उगु उपन्यास मिजंतय्सं स्वयां नं मिसातय्सं अप्वः ययेकूगु खँ वय्कलं कनादी। नेपालभाषाया कविकेशरी चित्तधर 'हृदय'जुं नं 'राजभाइ, छंगु उपन्यास ला कलेजया मिसातय्सं सुलाः सुलाः आपालं स्वः खनि का' धयादीगु जुयाच्वन। हृदयजुया थ्व खं वय्कःयात हाकनं मेगु सफू च्वयेत हःपाः बिल। जागिर शुरु जूबलय् नं अफिसय् न्हापा हे सफू ब्वने धुंकूपिं आपालं दुगुलिं वय्कःयात म्हसीके न्ह्याःपिं यक्व कर्मचारी पासापिं नापलात पीदँ न्ह्यः वय्कःया छेँ क्वय् नोबेल टी प्रिन्टिङ्ग प्रेस दुगु जुयाच्वन। वय्कः उगु प्रेसय् ब्वनेत सफू काः वनाच्वनीगु जुयाच्वन। उगु इलय् प्रेसय् च्वसु बिउ वइपिं च्वमित नापलाइगु जुयाच्वन। थःत नं च्वयेगु उत्सुकता दयाः प्रेसवालायात न्यंबलय् जिउ धासेंलि थम्हं नं च्वसुपाखें पलाः न्ह्याकागु खँ वय्कलं कनादी। वि.सं. २०२८ सालं दकलय् न्हापां छम्ह याकःमिसाया बारे 'बिन्हाः बि' नांया बाखं च्वयादिल। वयां लिपा 'खिउँया मुलय्', 'आज्जु' बाखं लगायत च्वखँ व उपन्यास नं च्वयेगु शुरु यानादिल ।

थःगु च्वसुपाखें वय्कलं आपालं सिरपाः नं त्याकादीगु दु। ने.सं. ११२७ य् केन्द्रीय मानन्धर संघया ग्वसालय् जूगु च्वसु कासाय् न्हाप, ने.सं.१०८९ सालय् महाकवि सिद्धिदास महाजुया १०२ क्वःगु बुदिया लसताय् पब्लिक कमर्स कलेजय् जूगु साहित्यिक सम्मेलनय् च्वखँय् न्हाप, ने.सं.१०८६ सालय् नेपाल मैत्री अध्ययन मण्डलया ग्वसालय् जूगु साहित्यिक मुँज्याय् न्हाप, ने.सं. १०९१ सालय् जूगु झिंगुंगूगु विराट नेपालभाषा साहित्य सम्मेलनय् बाखंपाखे न्हाप सिरपाः त्याकादीगु खः ।

वय्कलं श्रीकृष्ण 'अणुं' च्वयादीगु लोकंह्वाःगु ख्यालः 'तांतिंग्वःजा'य् नं म्हितादीगु खः गुकिं ने.सं. १०९१ या मुनासः ख्यालः कासाय् न्हाप सिरपाः त्याकूगु खः। वि.सं. २०२५ सालय् थः ब्वनीगु पब्लिक कमर्स कलेजय् नेपालभाषा विषय तयेकेगु लागि प्रिन्सिपलनाप सल्लाह यानाः झिम्ह नेपालभाषा ब्वनीपिं पासापिं खाकाः उगु विषययात कलेजय् दुथ्याकेगु ज्या यानागु खँ वय्कःयात अझ नं लुमनाच्वंनि। थःत उपन्यास च्वकेगु ज्याय् हःपाः बियादीम्ह नातिबज्रजुयात धाःसा वय्कलं विशेष सुभाय् बियादी ।

जागीरया झ्वलय् विदेश वनेमाःगु कारणं भाषा ख्यलं वय्कः ताः ई तापाक च्वने माल। थःगु देशय् लिहां वयाबलय् नं नेपाः गालय् नेवाः भाय् ल्हाइपिं व ब्वनीपिं तसकं हे म्हो खंकादिल। उकिं नं छुं यायेमाः धकाः थम्हं न्ह्यः हे 'मखुगु सत्य' च्वयागु खँ कनादी। वय्कःया मेगु उपन्यास 'ग्यानापुगु छेँ' तयार हे दु। तर थ्व उपन्यास धाःसा 'मखुगु सत्य' या प्रतिक्रिया स्वयाः जक पिकायेगु वय्कःया ग्वसाः दु ।

थःगु उपन्यास अनुभव बारे वय्कलं धयादी, 'न्हापांगु उपन्यास 'यःम्ह शत्रु' ब्वने हे मछाल धाःपिं आपालं पिहां वल। उकिं आःया 'मखुगु सत्य' यात फयांफछि शिष्ट व सभ्यकथं च्वयागु दु। छम्ह जक ब्वँमिं थ्व उपन्यास यः तायेकल धाःसां जि थः सफल जूगु तायेके ।'

ने.सं. १०७४ स मां सूर्जदेवी मानन्धर व अबु ईश्वरमान मानन्धरया कोखं थँहिति त्वालय् वय्कःया जन्म जूगु खः। औपचारिक शिक्षाया खँय् न्हापा एम.कम. सिधयेकाः आः हाकनं बी.एड. यानाच्वनादीम्ह वय्कः वि.सं. २०३७ सालंनिसें हे नेपाल वायुसेवा निगमय् जागिरे जुयादीगु खः। थौंकन्हय् धाःसा वय्कः कार्गो व्यवस्थापन प्रशिक्षकया पदय् च्वनाः ज्या यानाच्वनादीगु दु ।

More Stories Like this