भ्रष्टाचार विरुद्ध नागरिक न्ह्यलुवा

डी.आर. खड्गी

राजनीति कि अमिरं यायेमाः कि फकिरं यायेमाः धकाः चाणक्य नीतिइ उल्लेख याना तःगु दु। यदि अमिरं राजनीति यात धाःसा थःगु स्वार्थ त्वःताः देश व जनताया कल्याणया लागि चिन्तन मनन् यानाः देश व जनताया सेवा यानाच्वनी धाइ। फकिरं राजनीति यात धाःसां नं वं थःगु स्वार्थ त्वःताः देश व जनताया हितया लागि चिन्तन मनन् यानाच्वनी धाइ। अमिर व फकिर, थ्व निगू ब्यागलं-ब्यागलं व्यक्तित्वया मनूत खः। अमिरं थः सम्पन्न जुयाच्वंगुलिं मेगु धनया लोभ याइ मखु धाइ। अमिरया इच्छा व चाहना खालि थःगु नां व इज्जत कमे यायेगुली जक राजनीति यानाच्वनी धाइ। फकिरं चाहिं भौतिक व बिलासी वस्तु त्याग याइम्ह व्यक्ति जूगुलिं थःगु स्वार्थ त्वःताः जनता व देशया सेवाया लागि राजनीति यानाच्वनी धाइ। थ्वहे कारण यानाः राजनीति कि अमिरं कि फकिरं याःसा देश कल्याण जुइ धाइ। थौंकन्हय् विशेष यानाः एशिया, अफ्रिकाया आपालं देशय् सकारात्मक व्यक्तिं राजनीति यानाच्वंगु खनेदु। अप्वः यानाः थ्व देशय् राजनीति धइगु व्यापारी, उद्योगपति, सामन्ती व अपराधी प्रवृत्तिया गुण्डातय्सं यानाच्वंगुलिं देशया अवस्था अति हे स्यना वनाच्वंगु खनेदु। झीगु जःलाखःला देय् भारतय् भ्रष्टाचार अप्वयाच्वंगुलिं नागरिक समाजया न्ह्यलुवातय्सं भ्रष्टाचार विरुद्ध संघर्ष यानाच्वंगु दु। दसुया निंतिं अन्ना हजारे व बाबा रामदेवं याःगु अनसन न्ह्यःने दु ।

भारत स्वतन्त्र लिपा पण्डित नेहरुया इलय् फुक्क धइथें नेतात सकारात्मक सोच दुपिं व त्यागी नेतात खनेदु। व इलय् भिंपिं नेतातय् ल्हातय् सत्ता लानाच्वंगुलिं भ्रष्टाचार व नातावाद गनं खने मदु। नेहरुयां लिपा इन्दिरा गान्धीया पालय् नं राजनीतिक स्वरुप परिवर्तन जूगु खनेदु। सन् १९७१ या चुनावय् इन्दिरा गान्धीं उद्योगपतित बिडला, टाटा, कम्पनीया महाजनत जक मखु नवाफ, महाराजातय्त नं चुनावया मैदानय् क्वकाल। व इलंनिसें राजनीतिइ विचार व सिद्धान्त पक्ष गौण जुयावन। विचार व सिद्धान्तयात ध्याकुनय् तयेगु ज्या जुइ सातकि भारतया राजनीतिं पुँजीपति गुण्डा व अपराधीतय्गु ल्हातय् अप्रत्यक्ष रुपं लाः वन। इन्दिरा गान्धीया पालय् नं भ्रष्टाचार अप्वयाच्वंगुलिं राजनेता जयप्रकाश नारायणं भ्रष्टाचार नियन्त्रण याये माल धकाः देय्न्यंकं आन्दोलन न्ह्याकल ।

राजनेता जयप्रकाश नारायणया दबावं सरकार क्वमिलु जुयाः भ्रष्टाचार नियन्त्रणया निंतिं लोकपाल विधेयक सक्रिय यायेत बाध्य जुल। लिपा वनाः भारतया राजनीतिं यक्व हलचल जुयाः वंगुलिं लोकपाल विधेयक नं फासांफुसुं जुया वन ।

४० दँ लिपा काँग्रेस पार्टीया नेतृत्वयय् सरकार संचालन जुयाच्वंगु थौंया इलय् उच्च तहया मन्त्री व कर्मचारीतन्त्रपाखें ततःधंगु भ्रष्टाचार यानाच्वंगुलिं जनता निराश सरकार मौन जुयाच्वन। थ्व हे मौकाय् जयप्रकाश नारायणया सहयागी अन्ना हजारे गान्धीया स्टाइलं दिल्ली अनशन च्वनेगु शुरु यात। अन्ना हजारेया छगू जक माग खः, भ्रष्टाचार निर्मूल या लोकपाल विधेयक सक्रिय या। सरकारं अन्ना हजारेया मागयात समर्थन यानाः लोकपाल विधेयकयात सक्रिय यानाः भ्रष्टाचारीतय्त कारबाही याना यंकाच्वंगु नं दु। लोकपाल विधेयक गुलि सक्रिय जुइमाःगु खः उलि मजूगुलिं उच्चतहया नेतातय्त कारबाही यायेगुली नं ढिलासुस्ती जुजुं वनाच्वन। भ्रष्ट नेतातय्त कारबाही यायेगुली ढिलासुस्ती जुया वने सातकि बाबा रामदेवं नं भ्रष्टाचारीतय्त फँासी बीमाः, विदेशया बैंकय् तयातःगु हाकुगु धन देशय् लित हयेमाः धकाः रामलीला मैदानय् अनसन च्वनेगु शुरु यात। रामदेव अनसन च्वने न्ह्यः पत्रकारलिसेया खँल्हाबल्हाय् थथे धाल - 'भ्रष्टाचार अप्वयाः देशया जक बेइज्जत जुयाच्वंगु मखु देशया आर्थिक स्थिति नं कमजोर जुया वनाच्वंगु दु।' विदेशया बैंकय् ३१८ करोड हाकुगु धन मुंनाच्वंगु दु। यदि थ्व ध्यबायात राष्ट्रियकरण याये फत धाःसा ९० प्रतिशत गरिब जनतायात गरिबीं मुक्त याये फइगु खँ नं कंगु खः। रामदेव अनसन च्वनाच्वंगु थासय् न्याद्वः प्रहरी वयाः रामदेव व वया सहयोगी अनसनकारीतय्त दमन याना अनसनस्थलं तितरबितर याना बिल। निहत्था रामदेव व वया सहयोगीतय्त दमन याःगु खनाः जनता जक मखु विश्वया जनता नं आश्चय व आक्रोशित जुल। काँग्रेस सरकारं क्रूर दमन याये धुंकाः दमनयात उचित खः धकाः पुष्टि यायेगु लागि हानं अनेक किसिमया षड्यन्त्र शुरु याना हल। विशेष यानाः उमिसं थ्व खँ मिडियाय् प्रचार यानाच्वंगु दु: क) रामदेव ठग खः, ख) रामदेवया सहयोगी बालकृष्ण नेपालं अपराध यानाः बिसिउँ वयाः भारतय् च्वनाच्वंम्ह खः, ग) यागेगुरु व बाबातय्सं राजनीति याये जिउ लाकि मजिउ? सत्ताधारी कांग्रेस पार्टीं रामदेवं राजनीति याये मजिउ धकाः सः तयाच्वंगु दुसा विपक्षी पार्टीं धाःसा राजनीति याये जिउ धकाः रामदेवयात समर्थन यानाच्वंगु दु। रामदेवं योग नापनापं भारत स्वाभिमान अभियान धकाः योग स्यँस्यं हे राजनीतिक प्रवचन नं बीगु याना वयाच्वंगु दु। रामदेवं इलय्ब्यलय् राजनीतिइ कुहां वयेगु धयाच्वंगुलिं सत्ताधारी पार्टीया छ्यं स्यानाच्वंगु खः। रामदेव राजनीतिइ कुहां वल धाःसा सत्ताधारी पार्टीयात मछिनीगु अवस्था वयेफु। रामदेवं खुल्ला रुपं बहुराष्ट्रिय कम्पनीतय्त कडा रुपं विरोध याना वयाच्वंगु दु। बहुराष्ट्रिय कम्पनीया विरोध यायेसात कि वहे कम्पनीया इशाराय् प्याखं हुलाच्वंपिं नेतातय्त मछिंगु अवस्थाय् लाका बीगु नं स्वाभाविक खः। रामदेवया अनसनयात दमन याःगु कारण नं बहुराष्ट्रिय कम्पनीतय्सं तच्वयेक दबाव बिउगुलिं खः ।

भारतय् ला नेतातय्गु स्वेच्छाचारी व भ्रष्टाचारीया विरोधय् नागरिक समाज कुहां वयेगु शुरु यात। झीगु देशय् धाःसा नेतातय्सं खुल्ला रुपं विदेशी दलाली यानाच्वंगु खंसां, भ्रष्टाचार यानाः देशयात ध्वस्त यानाच्वंगु खंसां थनया नागरिकं समाज विरोध यायेगु अवस्थाय् मदु। छाय्धाःसा थनया नागरिक समाज धाःपिं नं सकलें पार्टी व आइ.एन.जि.ओ.या ईशाराय् प्याखं हुलाच्वनीपिं खः। थःगु हे निश्चित दायरा बाहेक उमिसं जनतां सरोकार क्यनाच्वंगु मुद्दाय् सः तयेगु मयाः ।

More Stories Like this