गुला जेलय् च्वंबलय् प्यंगू उपन्यास
सामान्यतया जेलय् च्वनेगुयात सकस्यां दुःख हे तायेकी। तर भिंम्ह मनू जेलय् लात धाःसा वपाखें समाजयात ज्या वइगु यक्व सुखया खँ नं न्यने दइगु जुयाच्वन ।
नेपालभाषाया उपन्यासकार भाजु नजरराम महर्जनया सवालय् नं अथे हे जूगु दु। वंगु गुला तक जेलय् लाःबलय् वय्कलं नेवाः समाज व नेवाः साहित्ययात हे लबः दइ कथं प्यंगू उपन्यास च्वयाः बियादीगु दु। म्हिगः विहिवाः तिनि केन्द्रीय कारागार लुँहितिं पिहां झाःम्ह वय्कलं जेलय् दुने लाःगु गुलाया दुने थम्हं प्यंगू उपन्यास च्वये सिधयेकागु खँ 'सन्ध्या टाइम्स' यात कनादिल ।
निगू उपन्यास नेवाः भासं 'सु थः सु कतः', 'मिसा जि सतः मखु' व खय् भासं 'जिन्दगीका डोबहरू' व 'नखाएको विष' च्वयादीगु दु। थ्व बाहेक जेल जीवनया डायरी नं च्वयादीगु दु ।
नेपालभाषाया उपन्यासकार नापं नेवाः आन्दोलनय् किपूया न्ह्यलुवा भाजु महर्जनयात भ्वाइस अफ चिल्ड्रेन नांगु संस्थापाखें 'जबरजस्ती करणी' याःगु धइगु द्वपनय् मुद्दा तयाः ज्वंके बिउगु खः। थ्व खँयात कयाः मुद्दा न्ह्यानाच्वंगु इलय् वय्कः भद्र बन्दीगृहय् २३५ न्हु व हनुमाध्वाखाय् १४ न्हु च्वनेमाःगु खः ।
तर थ्व प्रकरणया मुद्दाय् येँ जिल्ला अदालतं वय्कःयात बियातःगु द्वपनय् छुं हे आधार मदु धासें वंगु बुधवाः सफाइ बिउगु खः। सफाइ बीधुंकाः वय्कःयात म्हिगः केन्द्रीय कारागारं त्वःतूगु खःसा अन वय्कःयात नेपालभाषा ख्यःया न्ह्यलुवा नापं नेवाः स्वायत्त राज्य मंकाः संघर्ष समितिया नेतृत्वं स्वांमाः क्वखायेकाः लसकुस याःगु खः ।
राजनैतिक रुपं वय्कः एमाले किपू नगर कमिटीया उपसचिव खः। वय्कःयात जेलय् कुनातःगु इलय् हे एमाले किपू नगरया अधिवेशन सम्पन्न यानाः न्हूगु नेतृत्व ल्ययेगु ज्या जुइधुंकूगु दु। वय्कः एमाले किपू नगर कमिटीया अध्यक्षया दावेदार जुयाच्वंम्ह खः। वय्कः नेवाः स्वायत्त राज्य मंकाः परिषद् किपूया अध्यक्ष मण्डलया दुजः नं खः। अदालतं निर्दोष साबित याःगुलिं थःत न्याय जूगु खँ भाजु महर्जनं कनादीगु दु ।
