पासा दाइ: पूर्ण दाइ

शान्तराज शाक्य

थः अफिस वनेत पिहां वनेबलय् त्वालय् च्वंम्ह थांगनय् द्यःयाथाय् पूर्ण दाई (पूर्णबहादुर शाक्य) च्वनाच्वनी। थः स्वयां थकालिम्ह जूसां न्हापांनिसें खँ ब्याःम्ह जुयाः अन वनाः वय्कः नाप खँ ल्हाये। वय्कःया न्हिंन्हिं थःगु छेँय् निगू शिफ्ट सुज्या तालिम बीगु दु। न्हापांगु शिफ्ट १० बजे जूगुलिं प्रशिक्षार्थीत मवःतले अन च्वनाः गफ यायेगु जिमिगु न्हिथंयागु बानी हे जुल ।

२०६८।१।१२ गते अफिस वनेत जि अन थ्यंबलय् वय्कः पिहां वयाः नं छेँय् वनेधुंकूगु जुयाच्वन। उकुन्हु जिं वय्कः नाप मलात। उकिं उकुन्हु अफिसय् वना छ्वया। ११/१२ बजे फेसबुक चायेका। निन्हु न्ह्यः नेपाल बौद्ध परिषद्या ग्वसालय् जूगु छगू ज्याझ्वलय् थम्हं खिचे यानागु वय्कःया छपाः फोटो वय्कःया किजा पासा नेमराज शाक्यया फेसबुकय् पोष्ट याना। उकी म्हीग खिचे यानागु थ्व फोटो पूर्ण दाइयात क्यँ धकाः च्वया छ्वया।
उकुन्हु ३/४ बजे छेँय् वयेखतं पूर्णदाइ मंत थें च्वं, अस्पतालय् यंकूम्ह लित हल धाःगु खँ न्यना। न्यादँ न्ह्यः न्हापां हर्टअटाय्क जुइ धुंकूम्ह वय्कः निदँ लिपा छकः नं जुइधंकल खनिं। उकिं न्हिं ६/७ ता वासः मदिक्क नयेमाःगु ख� वय्कलं इलयब्यलय् कं। उघिरमय् वय्कःया छेँय् वनावयकःयात ख्वाः छपाः जक खने दयेक तुयूगु कापतं भुनाः छ्यली ग्वःतुइकातःगु खन ।

पूर्ण दाइत्वाःया छम्ह सक्रियम्ह त्वाःमि खः। जिमि सिबहाः त्वालय् प्यंगू न्यागू त्वाः दु। कलंछेँ, तःखाछेँ, क्वाथ, पाहां, माकः, सुइकाः। थुपिं मध्ये पूर्ण दाइ सुइकाः खलःयाम्ह खः। त्वालय् "पूर्ण" नांपिं तःम्हमछि दु। पूर्ण जक धायेबलय् सु सु जुइगुलिं सुइकाः पूर्ण दाइ धाल कि म्हसीके अःपु। पूर्ण दाइपिं राणा इलंनिसें राणातय् सुइकाः खः। जुद्ध शम्शेर, चन्द्र शम्शेरपिनिगु लं सुज्या दक्व याइ। वय्कःया बौपिं राणातय्गु वसः सुयाः छकू तकूगु कापतय् प्वःचिनाः पाछायाः लाय्कुली बुझे याये यंकीगु थम्हं नं यक्व खं। न्हापांनिसें लाय्कूया ज्या यानाच्वंपिं जुयाः जिमि त्वालय् साधारण मनूतय्गु छेँय् धारा मदुनिबलय् वय्कःपिनि चुकय् धारा दु। उबलय् वय्कःपिनि स्वक्वःगु दलानय् सुज्यासः तयाः ज्या यानाच्वनीगु। उबले त्वालय् उखेंथुखें रेडियो मदुसां व ज्यासलय् रेडियो हायेका तइ।
तःदँ लिपा अथे धयागु २०२० या दशकय् वय्कःया छगू सुइकाः ज्यासः चायेकल। उगु ज्यासःया नां "यैपु टेलर" खः। थ्व यैपु टेलर नांगु खँग्वलं थ्व च्वसु वहे पसःथुवाःयागु बारे च्वया तःगु जुइ धकाः सीकूपिं दयेमाः। उबलय् यैपु टेलर यलय् जक मखु येँया मनूतय्गु लागि नं आकर्षक नां जुल। थ्व टेलर दुगु थाय् धाल कि अप्वःसिनं सिउ। थ्व यैपु टेलर पूर्ण दाइया न्हिज्या यायेगु थाय् खःसा अन वय्कःया पासापिं मुनीगु थाय् नं खः। अझ धायेगु खःसा वय्कःया किजा जिमि पासा जूगुलिं थ्व ज्यासः जिपिं मुनेगु थाय् नं खः। थ्व ज्यासलय् च्वनाः जिमिसं यक्व ई छ्यात जुइ, अन च्वनाः जिमिसं यक्व पिकनिकया ग्वसाः ग्वल जुइ, अन च्वनाः मचाल्याय्म्हपिं जिमिसं यक्व ल्यासेतय्गु खँ नं ल्हात जुइ। थ्व ज्यासः जिपिं स्वयां थकालिपिं व थःपिं ज्वलिंज्वःपिं मुनीगु थाय् जुयाः पूर्ण दाइनं जिमित थः हे पासा थें ब्यवहार याः। जिमित मस्त धकाः बांमलाःगु व्यवहार याःगु जिगु लुमनाय् मदु। थ्व हे ज्यासलय् च्वनाः जिमिसं ३० या दशकय् छगू दबू प्याखं क्यनेगु ग्वसाः याना। तर पासापिंके अज्याःगु अनुभव मदुगुलिं जिपिं न्ह्यज्याये मफु। खँय् जक लिकुनाच्वन। जिमिगु खँ पुर्ण दाइया न्हायपनय् थ्यन। अले वय्कलं जिमित माःगु ग्वहालि यात। जिमिसं "दोषी सु?" नांगु प्याखं क्यना। थ्व क्यनेत पूर्ण दाइया ग्वाहालि मदुगु जूसा संभव हे जुइ मखु धयागु खँ बांलाक चाः। पूर्ण दाइ स्वयं थः हे नं प्याखंम्वः खः। वय्कः तःगूमछि दबू प्याखनय् म्हितूगु दु। लिपा वनाः थम्हं हे प्याखं च्वयाः थम्हं हे निर्देशन यानाः नं क्यन ।

२०२४ सालय् रामबहादुर श्रेष्ठं च्वयातःगु 'मथ्याःकाय्' नांगु दबू प्याखंयात न्हूकथं सुटिंग यानाः नेवाः संकिपाया रुप बीगु ज्याय् वय्कःया सक्रियता लुमंकेबहः जू। थ्व प्याखनय् जिगु संलग्नता मदुसां जिगु विचारय् थ्व दयेकेत वय्कः न्ह्यमचिउगु जूसा थ्व ज्या सम्भव जुइ मखुला धयागु जिगु बिचाः खः ।

ने.सं. १०९७ पाखे न्हूदँ हनेगु सी दयेक खनेदत। छगू दँय् येँया कुनाय् त्वालय् च्वंपिंसं यक्व हे साइकल मुंकाः भिंतुना र्‍याली पिकाल। थुकिं जिपिं तसकं प्रभावित जुल। आइक्वं झीसं नं थथे यायेगु धयागु पासापिनि पुचलय् यैपु टेलरय् च्वनाः खँ जुल। थ्व ज्याय् न्ह्यचिलापिं जिपिं पासापिं खःसां पूर्ण दाइनं वहे ज्यासलय् च्वनाः जिमित तिबः बियाच्वन। ग्याःचिकुया दथुइ यानागु थ्व ज्याय् थःपिं स्वयां थकालिम्ह वय्कःया सक्रियता नं दुगुलिं जिमित ज्या यायेगु ह्याउ दत ।

पूर्ण दाइ नेपालभाषाया चिउताः दुम्ह मनू खः। नेवाःतय्सं थः मस्तय्त थःगु भाय् मस्यंगुलिं वय्कःया निगू हियू। नेवाःतय्सं याये मजिउगु ज्या याना जुल धयागु वय्कःया गुनासो खः। थम्हं नं थीथी ड्रामा च्वयातःगु दु। च्वयेबलय् फक्व नेवाः खँग्वः दुथ्याकेगु वय्कःया स्वभाव खः। इलय्ब्यलय् फलनागु खँग्वःयात नेवाः भासं छु धाइ धकाः न्यनाच्वनी, गबलें फोन यानाः नं न्यनाच्वनी। छेँय् सुम्क च्वनेमाल कि नेवाःभासं च्वयेगु यायेगुलिं नं थःगु ल्वय् जूगु जुइ धयागु शंका नं दु वयकःया। हालय् नेवाः समाजय् प्रचलित विरकुसयागु ड्रामा च्वयेगु बिचाः यानाच्वंगु खः। तर थ्व वय्कलं न्ह्याके धाःसा मखन ।

वय्कःया मेगु रहर धयागु नेवाः म्येँया सीडी मंुकेगु खः। थःथाय् मी हःगु सीडी न्यायेगु व टेलिभिजनं वइगु नेवाः भाय्या टेलिप्याखं नं रेकर्ड याना तयेगु वय्कःया मेगु रहर खः। उकिं अज्याःगु रेकर्ड वय्कःयाके सुरक्षित जुयाच्वंगु दु ।

वय्कलं थःगु हे सक्रियताय् वि.सं. २०६० सालय् बुंगद्यः बुंगं साःगु १२ दँया मेलाया छचाः सीडी नं पिकया तःगु दु।
नःत्वाः, यलय् च्वंम्ह वय्कः पुर्णबहादुर शाक्य ६८ दँया बैशय् मंत। वय्कःया जहान नापं निम्ह काय्पिं व छम्ह म्ह्याय् दु ।

More Stories Like this