सर्वसत्तावादया नीति सफल जुइ फइ मखु

नरेशवीर शाक्य

मुलुकय् वःगु राजनैतिक हिउपालं देय्यात झन हे जक अनिश्चित व अन्यौलताय् यंकाच्वंगु खँ सकलें सचेत मनूत चिन्तित जुयाच्वंगु दु । देय् सरकार विहिन जुयाच्वंगु तन्हु दयेधुंकल नं थुकिया निकास अझं खने दयाच्वंगु मदुनी । थ्व हे स्थितिइ याकनं सरकार गठन जुइगु खनेमदु थें सरकार गठन हे जूसां नं थुकिया आयुया बारे यकिन कथं धाये फइगु स्थिति नं मदुनी ।

संविधानसभाया चुनाव लिपा गठन जूगु सरकारपाखें आम जनतां परिवर्तनया महसुस यायेफुगु मदु । जनयुद्धया लिधंसाय् सरकारय् थ्यंगु राजनैतिक पार्टी नं आम जनताया चाहना व आदिवासी जनजातितय्गु हक अधिकार संविधानय् सुनिश्चित याना बी धयागु विश्वास जुयाच्वंसां थुिपं केवल सत्ता कब्जया िनंितं जक आदिवासी जनताया मुद्दा ल्ह्वनाच्वंिपं खः धयागु वास्तविकता बुलुहुँ पिहां वयाच्वंगु अनुभव जुयावःगु दु ।

नेपाःया राजनीतिइ गुलि नं राजनैतिक पार्टीत सत्ताय् थ्यन थुिपं सकसिनं हे थःपिनिगु पार्टीया स्वार्थं जक ज्या याना जूगु व आम जनतायात राज्यया अनूभुति याकेगु स्वयां पार्टीगत फाइदा जक स्वयाच्वंगु अनुभव जनतायाके दु । थनया अविकसित जातिया विकास उत्पीडनय् लानाच्वंपिनिगु मुक्ति केवल भाषणया नारा जक जुयाच्वंगु व अन्ततः थुिपं सत्ताय् थ्यंका थःपिनिगु वर्चश्व न्यंकेगु हे जक यानाच्वंगु खनेदु ।

राज्य सत्ताय् थ्यनाच्वंिपंसं थनया जनतायात अनेक कथंया उत्पीडनय् तयातःगु दु । थ्व उत्पीडनं मुक्त जुयाः थःपिनिगु जातीय स्वाभिमानलिसें म्वाये दयेमाःगु म्हगस थनया सकल आदिवासी जनजातितय्सं खंकाच्वंगु दु । तर थ्व हे म्हगस राजनैतिक पार्टीतय्गु िनंितं सत्ताय् थ्यंकेगु स्वाहाने नं जुयाच्वंगु दु । मुलुकय् वःगु तःधंगु राजनैतिक हिउपाः लिपा देय् सामन्त सत्तापाखें मुक्त जुयाः देशय् संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र स्थापनाया विश्वास सकसिनं याःगु खः । उकथं हे राज्यपाखें जुयाच्वंगु उत्पीडनया अन्त जुइगु विश्वास नं देय्या आदिवासी जनजातितय्सं यानाहःगु खः । तर सत्ताया नेतृत्व यानाच्वंिपं नं सर्वसत्तावादया पक्षधर जुयावःगुिलं आम जनताया आशा फुक्कं निराशय् हिला बिउगु दु ।

संविधानसभा लिपा सरकारया नेतृत्व एकिकृत नेकपा माओवादीया ल्हातय् लायेवं जनतया पक्षय् जनयुद्ध याःगु पार्टी आम जनताया हक अधिकार आः सुरक्षित याना बी धइगु आसा ब्वलंगु खः । तर सत्ताय् थ्यनेवं न्ह्याखेर नं थःगु वर्चश्व स्थापित यायेगु कुत जूगु व विधिया शासन न्ह्याकेगु स्वयां नं पार्टी सत्ता न्ह्याकेगु कुतः जुइवं थुगु पार्टीया चरित्र उजगार जुयावःगु खः । मुलुकयात गणतन्त्रया नामय् जनतायात एकाधिकार रुपं राज यायेगु नीति सांस्कृतिक आर्थिक रुपं देय्यात रुपान्तर यायेगु नामय सर्वसत्तावादया राजनीति यानाच्वंगु खँ आः जुयावःगु अनेक घटना पुष्टि यानाहःगु दु ।

मुलुकयात थौं अनिश्चितताया बन्दी दयेकेगु ज्या जुयाच्वंगु दु । सेनापति प्रकरण नेपाली सेना दुने थःपिनि मनूत दुतयंकाः नेपाली सेना दुने नं थःपिनिगु हालिमुहालि यायेगु व मुलुकयात जनगणतन्त्र घोषणा यायेगु नीति अन्तर्गतया हे ज्या खः धयागु खँ हालय् सार्वजनिक जूगु एनेकपा माओवादीया नायः व प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालया भिडिओ प्रकरणं स्पष्ट यायेधुंकूगु दु । नेपाली सेना दुनेया हस्तक्षेप राजनैतिक वर्चश्व कायेम यायेत हे खः धयागु खँ स्पष्ट खः । नेपाली सेनाया प्रधानसेनापतियात याःगु कारवाही सिमित जक जुइमा धकाः संसदया २४ गू राजनैतिक दलं छगू सलं धालं नं सर्वसत्तावादया मातं थियाच्वंगु राजनैतिक पार्टी एनेकपा माओवादीं वास्ता तकं हे मयाः । थःपिनिगु पार्टी नीति अन्तर्गत नेपाली सेनायात प्रधानमन्त्रीया थःगु निर्णय कथं पदं वर्खास्त याना थः निकटयाम्ह मनूयात प्रधानसेनापति घोषणा यानाबिल । थ्व पलाःयात कयाः राष्ट्रपितं पला ल्ह्वनेवं प्रधानमन्त्रीया पदं तकं राजीनामा यानाः थःपि जनताया सर्वोच्चताय् विश्वास याईपं पार्टी खः धकाः क्यनेगु कुतः जुल । थ्व राजीनामा प्रकरण नं न्हापाया हे नियोजित ज्याझ्वः कथं पिहांवःगु खः धयागु खँय् गनं शंका मदु । थःपिनिगु सहभागिता बिना सरकार नीस्वने मफइगु व थःिपं सरकारं पिने च्वनाः हे नं जनताया बलं सरकार दुने थःपिनिगु उपस्थिति अनिवार्य दयेका बी धयागु मान्यता हे थ्व राजीनामा वःगु खः । तर राजीनामा लिपा नेकपा माओवादीया नेतां थः कार्यकर्तातय्त शक्तिखोरय् बिउगु प्रशिक्षणया भिडिओ सार्वजनिक जुइवं थ्व योजना फुक्कं भताभुंङ्ग जूवंगु खः ।

सार्वजनिक जूगु भिडिओ बारे न्ह्याक्व हे स्पष्टिकरण बीगु ज्या जूसां थुकिया सत्यतायात नकारे याये फइ मखु । आः तक नेकपा माओवादी गुगु नं ज्या याःगु खः थ्व फुक्कं २०५८ सालय् जूगु निक्वःगु अधिवेशनं पारित याःगु कार्य नीति अन्तर्गत हे जुयाच्वंगु खँ खः धका २०६५ सालय् तक स्वीकार यानाच्वंगु दुसा आः थ्व खँ पुलां जुइधुंकल धयागु खँय् सुनां नं विश्वास यायेफइगु स्थिति दइ मखु ।

भिडिओ टेप सार्वजनिक जूगु प्रकरणं एनेकपा माओवादीयात इन्तु न चिन्तु यानाहःगु दु । थ्व हे कारणं आः हाकनं सत्ताय् थ्यंकेगु िनंितं अनेक प्रपाच यानाच्वंगु दु । सतक व सदन कब्जा यानाः सरकार निर्माणया प्रजातान्त्रिक पद्धतियात तकं पनाच्वंगु दु । थुिकं आम नेपाःमियात हित मयाइगु व स्वयम् एनेकपा माओवादीया छबी थप घाः लाकीगु निश्चित जुयाच्वंगु दु । जनताया सर्वोच्चताया नाराय् थःपिनिगु सर्वसत्तावादी नीति सफल मजुइगु निश्चित खः ।
nshakya@gmail.com

More Stories Like this