जिगु पूमवंगु म्हसिका [बाखं]

निजिरोस श्रेष्ठ (न्याछ्यों)

"ग्रान्डमा", "ग्रान्डमा", ओह "नो", "नो" । छगू अनर्थ हे जुइत्यंगु थें का । तिंतिंन्हुयाः बिस्युंवंगु । झीथाय् नेपालय् ला काय्, भौ स्वयाः अजिपिनि छय्पिं यइगु, तर थ्व छेँय् ला स्व ! छय्यात थीमाली धकाः नो, नो धकाः बिस्युंजूगु । छि, गजाःगु संस्कार थ्व । जि ला छह्म नेवाः मिसा, मांअबुपिन्सं भाय् स्यूसांनिसें गुल संस्कार स्यनातःगु । जि मचांनिसे संस्कारय् हुर्केजूह्म, थ्व याये ज्यू, थ्व याये मज्यू, थ्व याःसा थय् ज्वी, व याःसा अय् ज्वी । तर थ्व फुक्क स्यना वयागु, संस्कार ला थन वयाः छतिं मिलेमजू का ।

थन ला बिस्कं हे संस्कार का । संस्कार छु धायेगु स्वार्थ जक धाःसां ज्यू । निह्म त्यपू जुयाः जीवन हनाः नं छु याये व छगू हे बिचाःयाह्म, अले जि मेगु हे । वयागु जीवनय् ला कमय् यायेगु, मोज मस्ति यायेगु उलि हे का । धायेमाल धाःसा थः छह्मेसिगु जक सुबिधा स्वइह्म, धायेमास्ते वइ स्वार्थीह्म । तर जितः जिमि मां, अबुं छेँ जःपिं फुक्कसित बांलाक हेर बिचार यायेमाः धकाः स्यनातःगु । जि जुल तःधंगु जहान परिवारय् च्वनाः तताकेहेँ, दाजुकिजा, निनिपिं, ककापिं, मांअबु सकलें नापं च्वनाः फुक्कलिसे मिलेजुयाः न्ह्याइपुक जीवन हनाः वयाह्म । व जुल याकः । ख ला वयाः मां छह्म नं दु । तर थय् याय् ज्यू, अथे याये मज्यू धकाः मचायात स्यनेगु ला गन गन का ! थी तकं मज्यू का !

जितः नेपाली मिसा तस्सकं यः, नेपाली मिसा छह्म इहिपा यायेत मालाब्यु रे धकाः उमेशयात धयाहःगु । उमेश जिमि कलेजया पासा । उमेशं जितः थ्व खँ न्यंकूबलय् जिं ह्माः धायेमफुत । जि थन नेपालय् च्वनाः दुःखी जुयाच्वनेगु स्वयां पिने वनाछ्वःसा जिगु दुःख तनी धकाः वयागु प्रस्तावयात स्वीकार यानाः इहिपा याना । तर इमिगु संसार हे मेगु जुयाच्वन ।

न्ह्याह्म मनूया नं छगू छगू स्वार्थ ला दइगु हे जुयाच्वन । वया नं नेपाली मिसा इहिपा यायेगुलिइ थःगु हे स्वार्थ दुगु जुयाच्वन । वयात वयागु छेँ स्वइह्म, छेँय् धुक्क मुक्क च्वनाः छेँया फुक्क ज्या, मचाखाचा बिचाः यानाच्वनीह्म, गनं वनी मखुह्म छह्म मिसा माःगु जुयाच्वन । छखें ला अय्क स्वय्बलय् बिचाः ला बांलागु हे खने दु । छाय्धाःसां इमि भुयुतय् निह्म त्यपू मिले मजुल कि तुरन्त डिबोर्स यायेगु पद्धति दु । तर नेपालीतय्, अझ धायेमाल धाःसा नेवाःतय् छह्मलिसे इहिपा यातकि जिन्दगिभर नापं च्वनाः दुःख सुख ब्याकाः हनाच्वनी । उकिया निंतिं हे नेवाः मिसा माःगु जुयाच्वन । मिसातय् नं ला छुं इच्छा, आकांक्षा अले मनोभावना दइ नि । न्हिच्छिं इमित जक सेवा यानाच्वने नं मं दइमखु नि । ग्व, थूगु ? थःपिन्त ज्या तप्यन कि गातका । जितः ला वाक्क हे वये धुंकल का ।

थौं मचा स्वदँ फुनाः प्यदँ क्यन । ताक्कतुक्क खँ नं ल्हाये सये धुंकल । गुलि हिसिचा दयाच्वंगु ई । थुबलय् ला मचा स्वस्वं हे यइपुसे च्वनाः न्ह्याह्मेस्यां नं मचा कयाःह्मितके मास्तेवइगु ई । तर वया अजिया ताल स्व रे, मचा ला थी हे मज्यू थें का । "डर्टि" हं । न्हाचःतिनि निघौ हे मजाःनि मचायात म्वः ल्हुइकाः वसः फेरे यानाबियागु । वसः यच्चुसे हे च्वं नि का । गपाय्सकं मचा थी मयःगु काः, अज्याःपिन्सं मचायात छु याइ धकाः आस यायेगु । अबु स्व अबु न्हिच्छिं लमिलाः, मचायात स्वयेतकं मलाः हँ !, जितः बिचाः यायेगु, छु जुल, गथे जुयाच्वन धकाः न्यनेगु ला गन गन । न्हिच्छिं मचा छह्म जँय् स्वत्ताक्क चिनाः फुक्क ज्या यायेमाःगु का । अले मचाया ह्म नं गनं थहाँवइ । ह्म सुकूचा का ।

थःपिन्थाय् थःछेँय् जुलं दाजुया मस्तय्त मांपिन्सं न्हिच्छि न्हिच्छिं कयातइगु का । हरेककथं नेवाः म्ये हालाः जिल ला, कासा ह्मितकाः जिलला ह्येका तइगु का, अले पिने वंसा पिने, दुने वंसा दुने यानाः मस्तय्त ल्यू ल्यू, न्ह्यः न्ह्य तया जुइगु का, अले मस्तय् नं मांपिं स्वयाः अजिपिं यः । थःपिनि जुलं माजुया ताल खनां ला अजू हे चाः। न्हिच्छिं चुरोट व अय्लाः त्वनाः कोथा हे ह्वास्स नवयेका च्वनीबलय् धाःसा "डर्टी" मजू हं, मचायात थी माल कि "डर्टीहं ।

थःगु छेँ नं तापाक्क थ्व अष्ट्रेलिया धाःगु देशय् वयागु नं न्यादँ दत । थःगु देशय् जूगु व घटनायात ल्वःमंके धकाः व भुयुनापं इहिपाः यानाः थन वया, तर थन ला बेग्लै हे संसार का ! जितः ला यः हे मताल । थन जि न्हिच्छिं याकःचा, जिगु मनया खँ सुयातं कने थाय् मदु । मनय् खँ धाःसा गुलि दु गुलि । थय्क मांपिं, तता-केहेँपिन्त कनेदःसा का, मन भचासां हल्का जुइ, तर छु याये तापालय् याकःचा ।

ख ला, कने हे धाःसा ला थौंकन्हय् कम्प्युटरय् सुविधा मदुगु नं ला मखुनि । जितः ला थः दुःखया खँ थःछेँ च्वंपिन्त कने नं मास्ते मवःनि । जितः ला थःछेँ च्वंपिन्सं नं ला अन्याय हे यानाहःगु जुल नि । छु याये, गथे याये जि ला हाःनाः हे मदुह्म थें जुल का । मेपिनिगु "अन्डरय्" च्वनेमाःगु का थज्याःगु भावनाया कदर हे मदयेक ।

थौ हे का नेपालय् च्वंह्म तस्सकं मिलेजूह्म पासा थन थःगु ज्याय् वया हं, छंत छकः नं नापलानाः वने, गन च्वनाच्वना, नापलाये माल धकाः इमेल छ्वयाहल । जि गुलि लय्ताया । लय्तानाः व भुयुयात कनागु ला छेँय् ब्वना हयेमते हं धकाः ल्वाः हे वल का । अथे जुयाः जिं छगू त्वहः चिनाः नाप हे मलाना का । अनंनिसे वःह्म पासायात नापलाये मखनाः जिगु मन गुलि ख्वल, छु याये जिं छुं हे यायेमफत ।

गजाःगु आनन्दया जीवन हनाः, नेवाः कासा ह्मिताः, तिंतिं न्हुयाः बितेजूगु जिगु जीवन तःधिक जुयाः नयेनये त्वनेत्वने धाःगु इलय् थन वयाः खतम हे जुल । जिगु जीवनय् हाकुगु किचः लात । थःह्म मद्वंकागु खँय् जितः समाजं सजाँय बिल । जिं थःह्म थःत बःलाकेत कुतः नं यानागु खः । तर मन बःलाके मफुत, अले जिं थःगु जीवन सुथां लाके धकाः छह्म परदेशीलिसे सां ओ.के. यानाः मांअबुया ल्हातं इहिपा याकाः वया । तर थन वयाः बेजात, उकीमाथि संस्कार हे मिलेमजूपिंलिसें हनाः नये ला तस्सकं हे थाकु खनी सा धकाः थन वयालिं वाः चाल । वाः चायाः नं छुं याये छुं यायेगु उपाय नं ला मदु । जिगु जिन्दगी स्यंका ब्यूह्म व श्यामचिया जय् जुइमा, अले जिमि पाजुयात नं । व हे पाजुं यानाः ला जिगु जिन्दगी उखे लाः थुखे लाः मजुल नि ।

थौं जितः लुमसें वः, व दिन खुन्हु जि पाटन कलेजं लिहाँ वयाबलय् जिमि मां पाजुलिसें खँ ल्हानाः च्वंगु । जि थहाँ वःगु खनेवं उ, रश्मिचा नं वल का धकाः क्यंगु । जि वःगु खनेवं 'अय् रश्मिचा थन स्व, थ्व किपा बांलाः लाकि मलाः धकाः क्यनेत स्वःगु, जि मछालाः बिस्युं वना । निह्मं हर्रर न्ह्यूगु ला थौं थें च्वं ।

जि उगु इलय् बि.ए. या फाइनल बीत तयारी यानाः च्वनागु । जिगु इहिपाया खँ यक्व हे वयाच्वंगु । थ्व पाजुं हे हःगु जुयाः मांया यःगु । जिगु कोथाय् वयाः किपा क्यंवल मां नं । जितः धाःसा एम.ए. छगू ब्वनेगु तस्सकं इच्छा दुगु खँ मांयात कनाः आ इहिपा याये मखुनि धकाः अनुरोध नं याना । तर मां, अबुपिंसं इहिपा याये धुंकाः नं आखः ब्वंपिं यक्व दु धकाः मेमेपिनिगु दसु नं बिल । अथे हे उमेर वन कि इहिपाः याये थाकुइगु खँ कसें इहिपा जुइ मफुपिनिगु दसु नं बिल । उलि धयाः नं माने मजूसेंलि जिमि अबुं मेपिं मिजं मालाः बीमखु धकाः धम्कि नं बिल । कोथाय् मिजंया किपा तयाथकल ।

जिं नं ठण्डा दिमागं बिचाः याना । बि.ए.ला सि हे धल धाःसां ज्यू । मेगु लिपाः बिचाः यायेमाली का । मिजंया किपा स्वय्बलय् ला बां हे लाः, अले आखः नं गाक्क हे ब्वनातःगु दु धकाः ओ. के. यानाः बिया । मांअबु ला लय्ताइगु खँ हे जुल । ह्म क्यनेगु ज्या जुल । थय्क स्वयेबलय् ला बां हे लाः मेगु जिं बिचाः यानाच्वने म्वाः । मां, अबुं स्वयाः याइगु जुयाः ज्यू, मज्यू स्वयेगु जितः तन्ता मदु । इमिसं हे स्वल ।

थौं ग्वय् हइगु दिन । मन गथे गथे जुयाच्वन । मछाः थें, मनमनं लय्ताः थें वा गथे गथे जिं मस्यू । सँन्याइलय् ग्वय् हल, छेँ ग्वय् हःगु स्वयेत थःथिति फुक्क वयाच्वन । छेँ फुक्क थथे सःताःतइबलय् ला भ्वय् ज्वरय् यानातइगु हे जुल । छेँ जःपिं फुक्क लय्ताः । ओहो ! ग्वय् हःगु ला गपाय्सकं बांलाः, मरि, फलफुल ला यक्व हे दु का, ओहो लुँयाहार,तप, मोतिमाः नापं हे तयाहःगु का, अले मेकअप सामान ला पसलय् तयेत थें का, स्वः काः ...... गुलमिछि तयाहःगु, वसः ! वसः उत्तिकं हे भिंगु तया हल का, रश्मिचा ला भाग्यमानी हे जुल का, ग्वय् हःबलय् हे उलमिछि सामान तयाहःगु काः इहिपाबलय् गुलि बीगु जुइ धकाः खँ ल्हानाच्वन, जितः नं जिगु कोथाय् वयाः कं वल । अले ग्वय् हःगु स्वांसिन्हः तीत जितः बांलाकल, दुपट्टाया पर्सि सिंकल । अले इमिथासं हःगु तिसां नं तिकल । सकलें तस्सकं लय्ताःगु खनाः जितः नं लय्ताः वल । ओहो ! जि ला खःथाय् ज्यूथाय् हे लायेत्यन खनी सा । जि मेगु हे संसारय् थ्यन । जिगु भविष्य बांलाइगु जिं ह्मगस खन । अले व हे ह्मगसय् जि लय्ताया, जिगु मन तस्सकं हे आनन्द जुया जि थन थ्यं अन थ्यं मंत । वया च्वंपिं सकस्यां जिगु भाग्य खनाः प्रशंसा यानाः भ्वय् नयाः लिहाँवन ।

आः इहिपाःया दिन न्ह्यने वल । बिहिवारकुन्हु स्वयम्बर यायेगु धकाः क्वःछिना तःथें उकुन्हु सकसियां छेँया ज्या फुक्क ठिक यानाः स्वयम्बर यायेत मिजंपाखेंयापिं मनूत वइ धकाः पियाच्वन । आ वइ, अले वइ धाधां व हे मवः, सकलें छक्क, छाय् मवःगु छाय् छेँय् हल्ला खल्ला जुल । लँमि जिमि पाजु, ब्वाँय्ब्वाँय् इमिथाय् छेँय् वन । तर, अन छेँय् ला जिलाजं जुइह्म मिजं हे बेपत्ता हं, छेँय् मदु हं, पाजुं फोन यानाहल । मां ख्वल । बाः पुतुपुतु हाल ।

तर, जि छु यायेगु, न ख्वयेगु, न न्हिलेगु । मन खुल्ल मिन । छु याये, छु याये । जितः छखें ला ग्यासें वल, जिगु भविष्य खनाः, आः छु जुइ थें, जितः छाय् थथे धोका ब्यूगु जुइ, अनेगु न्ह्यसः दन जिगु मनय्, जिं छु भुल यानागु दु, जिं बिचाः याना । हरेक न्ह्यसःया लिसलय् नं जिं थःह्मं थःत छुं हे दोष मखंका । जि निर्दोष जुयाः नं जिं थजाःगु मार फयेमाल । वयाच्वंपिं फुक्क पाहुनातय्सं जितः स्वयाः करुणा प्वंकाच्वन । व रश्मिचिया आः छु याइगु जुइ धकाः । ह्मिगःया थौं हे जिगु भाग्य हिल । ह्मिगः जितः भाग्यमानी धकाः धाःपिंसं हे जितः थौ अल्छिन धाल ।

थ्व दिनंनिसे हे जिगु हाकुगु दिन शुरु जुल । जिगु निंतिं आः झन झन बांमलाःगु दिन वल । व मिजंया जि मयः हं, अथे जुयाः जितः त्वःतुगु हँ, छु, छु हरेक मनूतय् नं जिगु हे खँ, न्ह्याह्मेसियागु ह्मुतुइ नं जिगु हे खँ । शुरुइ शुरुइ ला जि खन धाय् करुणा तयाः खँ ल्हाइपिनि आः जि खंके हे मज्यू, अल्छिन वल हं । इमि म्ह्याय्पिंलिसें संगत याके मज्यू हं, इपिं नं स्यनी हं धकाः नापलाके हे मबिल । मिजं नं ब्यूगु धोकायात मिजंयात पाःमयाःसें जितः जकं मभिं धकाः बय्बय् यात । जिगु मनय् छु बिते जुइ धैगु सुयातं च्यूताः मदु । जितः मभिंका खँ ल्हाये दतकि इमि आनन्द ।

जिमि मांबौया जि तःधिकःह्म म्ह्याय् । जि बूबलय् जिमि बाःया प्रमोशन जूगु हं धकाः जिमि मां नं जितः कनातःगु । अथे जुयाः जि तस्सकं लक्षण लाःह्म म्ह्याय् धकाः तस्सकं माया यानातःगु । तर थौं सु सु मिजं नं धोका ब्यूगुलिं सकसिया नजरय् जि अलक्षिण जुल । जि छह्म अपराधी थें थौं छ्यं क्वछुका जुइ माल । मेमेपिनिगु मिखां छलयेयायेत थौं जि गनं मवने धुन । कोथाय् जक च्वनेगु जुल । जितः थन बार बार रमा ततां धाःगु खँ लुमना वल । रमा तता यःत्यः यानाः इहिपा जूह्म, वयात चरित्रहिन धाल हं, मिजं मिसा ह्मसिकाः बानी ब्यहोरा सीकाः इहिपा यायेगु बांमलाः लाकि, गुबलें हे मखंह्म मिजंलिसे इहिपा यायेगु बांलाः धकाः न्ह्यसः न्यंगु लुमन । शायद थथे हे जुयाः मखु ला धाःगु जुइ ।

श्यामचा जिं गुबलें खनागु मदु । व जिमि पाजुया ससः किजाया काय् । स्वयेबलय् बांलासे च्वं । वयात जिं ह्म स्वयाबलय् जक हे खंगु । तर वया चरित्र बांमलाःगु खँ जिं मसिल । अले स्यूपिंसं नं बुझ पचे यात । व मिजंया ला मेह्म इहिपा याये मास्ते व हं । जातं मज्यूह्म जुयाः जिमि मल्जुपिनि मयः हं । अले व मिसा त्वःतके बीत वा वया भिंचित सुधारे यायेत जिलिसें मिलेयाना ब्यूगु खनिसा । तर व माने मजू । ठिक जू थःह्मं यःत्यः यानातःह्म लिसे हे इहिपा यायेगु धइगु ला बांलाःगु हे खँ खः, तर जिलिसे इहिपाः यायेगु खँ ल्हाःबलय् बिरोध छाय् मयात ? उकिं जिं वयात चरित्रहिन हे धया । जितः जक कंसां ज्यू नि, छाय् मकन ? सुयां जीवन भिंके धकाः जिगु जीवनलिसें इपिं ह्मितल । इमित ला छुं हे मपाः । अले मिजं नं ला चोखो जुल नि । तर जि, जि छह्म बरबाद जुल, दोषी जुल ।

थ्व घटनां यानां जितः धाथें धायेमाल धाःसा छखें स्वयेबलय् म्वाये हे मास्ते मवःगु खः । तर जिं थःगु मनयात चिना, जिगु नं ला छुं अस्तित्व दु नि धकाः । जिं बांलाःसा प्रशंसा अले दुख जुइबलय् छि छि दुर दूर याइगु थ्व घच्चाय्पुसे च्वंगु समाजलिसें ल्वायेत मनस्थिति दयेकाः मिखां ख्वबि छफुति हे महायेका ।

दिन बितेय् जुल, हरेकया ह्मुतुइ जिगु जक हे खँ । ख्वाः खंक्वपतिं हे जि मभिंगुया बखान । जिगु घालय् चि-मल्ता न्ह्याक्व ह्वःसां इमि लुमधं । जि नं जिल्लः हे जुया सुयां खँयात नं च्यूताः मतया । तर छन्हुया खँ, जिमि मां, अबुं जिं याये नं मसः धकाः खँ ल्हानाच्वंगु ताल । ओहो ! जितः मनय् लुल कि जि इमिगु निंतिं बोझ जुल खनी सा । अय्सां नं मन तया, ताःछू नं मयाना । तर जितः ला छेँ जःपिन्सं हे झनझन मयेका हल । छन्हु बाःया पासां किजायात इहिपा याये मत्यःनि ला धकाः न्यन, जिमि किजां रश्मितता भिलेन जुयाच्वंगु मखं ला धकाः लिसः ब्यूगु तले कोथाय् च्वना च्वनाह्मेसिनं ताल । जि खंग्रंग जुल । जि इमिगु निंतिं पंगलः जूगु वा चायेकाः । मां, अबुं नं संरक्षण याये मफुगु तायेका ।

थजाःगु हे विषम परिस्थिती जि वना च्वनाबलय् व परदेशीं थनयाह्म मिसा मालाच्वंगु खँ न्यनाः जितः थन नेपालय् त्वःताः विदेशय् वनेगु हे बांलाः ताल । अले जि वना । किजा केहेँपिं सकसितं लँ चायेका थका ।

तर थन जि याकःचा । मनया खँल्हायेत सुं हे मदु । मचा छह्म दुगु नं चीधिक तिनि । शायद् थ्व मचा छह्म जक मदुसां जि गथे यानाः न्हि छ्याये थें च्वं । न्हि ला जिं थन छ्यानां च्वना । तर जिगु छुं हे अस्तित्व हे मदु, जिगु जीवन अथें फुनां च्वन, जिं छुं हे ज्या यायेमफु । शायद नेपालय् नं जितः फुक्कस्यां धमाधम ल्वःमंका छ्वल ज्वी । आः छु जिं थथे हे थःत फुकाः छ्वयेगु ला?

जिगु मनया तर्कना । थौं जि स्वीदँ दत । जिं यायेगु जक इच्छा याःसा यक्व ज्या याय्थाय् दनि । थःगु अस्तित्व दयेकेत, परिचय दयेकेतः । मतिइ लुइकाः फुर्सदया इलय् छुं न छुं ज्या याये । तर छु याये ? मनय् वल न्हापा न्हापा जि फुर्सदया इलय् बाखं च्वयेगु, जितः लँ लुल । जिं च्वयेगु शुरु यानां थःगु हे जीवनया बाखं, क्वचायेका मन आनन्द तया । थौं जिं जिगु मनय् लिकुना च्वंगु खँ च्वये दयाः तस्सकं लय्ताः । जिं आ धमाधम थःगु किर्ति सिर्जना यानाः थःत थुकिइ हे तंकाः थःगु नुगः खँ प्वंका वनेगु अठोत यानाः छपलाः छिना, आः जिगु पलाः मदीमाः झन झन न्ह्यावनेमा धकाः छिं नं कामना यानादिसँ धकाः जिगु अनुरोध । सुभाय् ।

साभार : बाखं दबू ल्याः ४।

Related Stories

जि म्ह्याय्‌मचा

More Stories Like this

बाखं च्वये मखुनी
परिवेश (मुक्तक बाखं)
बायावंगु लँपु
हेँग्वाः जूम्ह मनू
ब्लू-डल बाखं ब्वनेधुंकाः