सेना समायोजन स्यंकेगु कुतः छाय्?

सुरेश मानन्धर

थ्व भाग्य हे धायेमाः कि म्हिगः संविधानसभा भंग मजुल। नेपाली कांग्रेसं अडान कयाच्वंगु स्वयेबलय् संविधानसभा भंग जुइगु यक्व हे सम्भावना दुगु खः। तर जनमत संविधानसभा भंगया पक्षय् मदुगु कारणं थ्व दुर्घटना जुइगुपाखें तरे जुल। तर अथे खःसां छगू न्ह्यसः धाःसा ल्यना हे च्वंगु दु - छु नेपाली कांग्रेस संविधानसभा भंग यायेगु हे लाइनय् वनेधुंकूगु खः?

कांग्रेसया नेतातय्के थ्व न्ह्यसः न्यन धाःसा वय्कःपिंसं थःपिं अज्याःगु लाइनय् वनागु मदु धकाः धायेफु । तर म्हिगः तकया स्थिति थ्यंगुया लिउने घटे जुया वःगु थीथी घटनाक्रमत स्वत धाःसा नेपाली कांग्रेस व मधेसवादी दलत संविधानसभा भंग यायेगु लाइनय् हे वनेधुंकूगु संकेत खने दया वइ ।

दकलय् न्हापां ला नेपाली कांग्रेसं संविधानसभा भंग जुल धाःसा वयां लिपा छु जुइ जिमिसं मसिउ धायेगु यानाच्वन। सभापति सुशील कोइरालां धयादिल - संविधानसभा भंग लिपा छगू मेगु कोर्श काइ। वय्कलं धयादीगु थ्व 'मेगु कोर्श' छु खः, थ्व गनं खुले मजू। तर थ्व मेगु कोर्श धइगु राष्ट्रपति शासनया कोर्श धाःगु धकाः अथें सीकेफु। संविधानसभा भंग जुइधुंकाः छु यायेगु धकाः कांग्रेसं विकल्प प्रस्तुत मयाःगुया निता हे जक अर्थ जुइ, या त कांग्रेस राष्ट्रपति शासनया पक्षय् वनाच्वंगु दु, या त उपिं संविधानसभा भंग यायेगु पक्षय् मदु खालि माओवादीयात ख्यायेत जक कडा अडान कयाच्वंगु खः। कांग्रेस थेंज्याःगु परिपक्व पार्टीं छुं हे विकल्प मदुगु 'ब्लाइण्ड गेम' म्हिती धकाः कल्पना तकं याये फइ मखु ।

मेगु खँ, मधेसी जनअधिकार फोरमय् वःगु अजूचायापुगु विभाजन। फोरम सरकारय् वने जिउ लाकि मजिउ धइगु विवाद ला न्हापांनिसें हे दुगु खः। तर सरकार गठन जूगु इलय् वा फोरम सरकारय् प्रवेश जूगु इलय् तकं मजूगु फोरमया विभाजन कांग्रेसं संविधानसभाया म्याद थपे याये फइ मखु धइगु ख्याच्वः प्रक्षेपण यानाच्वंगु इलय् वयाः जुया बिल। थ्व संयोग जक ला पक्का नं मखु। फोरम जक मखु, कांग्रेस, एमाले थेंज्याःगु पार्टी तकं अज्याःगु इलय् वयाः जक विभाजन जूगु दु जब विभाजित पुचःयात सरकारय् वनेगु अवसर प्राप्त जुइ। तर जेपी गुप्तां उकुन्हु सरकारय् वनेगु लागिं मखु दुगु सरकार त्वःतेगु लागिं फोरम विभाजन याना बिल। थ्व पार्टी विभाजनया अस्वाभाविक व अप्राकृतिक चरित्र खः। गुप्तां सरकार भंग यायेगु लागिं मखु संविधानसभा भंग यायेगु लागिं हे उगु विभाजन याःगु खः धकाः याउँक अनुमान यायेफु ।

नेपाली कांग्रेसं सरकार समक्ष अन्तिम इलय् वयाः गुगु १० बुँदे माग पेश यात, थ्व नं स्थिति स्यंकेगु नियतं प्रेरित खनेदु। शान्ति प्रक्रिया व संविधान निर्माणया खँ सेना समायोजनाय् वनाः थानाच्वंगु खँ सकस्यां सिउ। तर स्वदँ तक विवादित जुयाच्वंगु संविधान निर्माणया ज्यां थुगुसी वयाः छुं भचा गति काःगु खः। नेपाली सेनां तयार याःगु सेना समायोजनया प्रस्तावयात माओवादीं स्वीकार यायेवं वातावरण बांलाना वंगु खः। तर थ्वहे इलय् वयाः कांग्रेसं हतियार बुझे यायेमाःगु खँ पित हल। नेपाली सेनां थज्याःगु माग मयाः। उकुन्हु तक नेपाली सेना हे सेना समायोजनया पंगः जुयाच्वंगु खः। नेपाली सेनाया पंगः चालेवं नेपाली कांग्रेसं मेगु पंगः थना हल। म्हीगया वार्तां नेपाली कांग्रेस नं छुं भचा 'लचिलो' जुया वयेवं मधेसी मोर्चां मेगु पंगः न्ह्यःने तये हल: नेपाली सेनाय् झिद्वः मधेसी सेनायात तुरुन्त हे प्रवेश याकेमाः। नेपाली कांग्रेस व मधेसी मोर्चाया थ्व माग सेना समायोजनया ज्यायात सहज याइगु माग खः लाकि स्यंकीगु पंगः खः, अथें नं अनुमान यायेफु ।

सेना समायोजन धायेसातकि हतियारया समायोजन नं स्वतः हे जुइ। उकिं सेना समायोजन याये न्ह्यः हतियार निं लःल्हाये हजि धयाच्वनेम्वाः। हतियार लःल्हायेसातकि सेना सेना जुइ मखु। कांग्रेसं धयाच्वन, माओवादीं जिमित आश्वस्त यायेमाः। थ्व ला अःखः खँ जुल। संसारय् न्ह्याथासं नं विद्रोही पुचःयात मूलधारया पुचलं मूलधारय् वयेगु लागिं आश्वस्त याइ। नेपालय् विद्रोही पुचलं मूलधारयात आश्वस्त यायेमाःगु खँ हयाच्वन। सेना समायोजन याइ लाकि याइ मखु, याइसा गुलि याइ धइगु खँया आः तक ठेगान मदुनि। थःपिनि सेनायात थःपिंसं धाः थें समायोजन याइ लाकि याइ मखु धइगु ग्यारेन्टी मदयेक सु विद्रोही पुचलं हतियार त्वःती? उकिं आश्वस्त ला कांग्रेसं माओवादीयात यायेमाःगु खः। छखे कांग्रेसी नेतातय्सं धयाच्वंगु दु, माओवादीया छम्ह हे लडाकुयात सेनाय् तये मखु, तःसां निद्वः प्यद्वः जक तयेगु जुइ। थज्याःगु ज्यां माओवादी आश्वस्त जुइ ला?

छखे कांग्रेसं माओवादीया हतियार आः हे लःल्हायेमाः धयाच्वंगु दु, मेखे मधेसी मोर्चां झिद्वः मधेसीयात सेनाय् तयेमाः धयाच्वन। अले थ्व निखलकं मिले जुयाः माओवादीयात दवाव बियाच्वन। थ्व सेना समायोजन याकीगु ज्या खः लाकि जुइत्यंगु समायोजन स्यंकेगु कुतः खः?

म्हिगःया अन्तिम न्हि
चलाखीपूर्ण संसद
सुथय् ८ बजे सःता तःगु संविधानसभाया बैठक आखिरय् चान्हय् पौने १२ बजे च्वन। करिब १० मिनेट ति जक च्वंगु उगु बैठक लिपा १५ मिनेटया लागिं स्थगित यात। तर १५ मिनेटया लागिं धकाः च्वंगु उगु बैठक सुथय् ३ बजेपाखे तिनि च्वन ।

चान्हय् पौने १२ बजे च्वंगु उगु बैठकयात मनूतय्सं चलाखीपूर्ण बैठक धाःगु दु। छुं जुयाः चान्हय् १२ बजे लिपा बैठक च्वन धाःसा कानूनतः जेठ १५ गते क्यनेधुंकूगु जुइ। संविधानसभाया म्याद जेठ १४ गते फुइ। १५ गते तक नं म्याद थपे मयात धाःसा स्वतः संविधानसभा भंग जूगु ठहर जुइ। अय् जुयाः १५ गते क्यनेत १५ मिनेट जक ल्यं दनिबलय् बैठक च्वंगु खः। १४ गते हे बैठक शुरु यात धाःसा वयां लिपा उकिया हे निरन्तर बैठक मेगु न्ह्यागु इलय् च्वंसां जी धकाः अथे याःगु तर्क विश्लेषकतय्गु दु ।

म्हिगः दलतय् दथुइ जुयाच्वंगु 'रस्साकस्सी' स्वयेबलय् पौने १२ बजे १५ मिनेटया लागिं धकाः स्थगित जूगु उगु बैठक मेगु निन्हु स्वन्हु लिपा जक च्वने मालीगु अवस्था वयेधुंकूगु खः ।

संविधानसभाया पिनेया रमझम
जेठ १४ गते हे संविधान जारी यायेमाः धकाः म्हिगः संविधानसभा भवन पिने सुथंनिसें हे दवावमूलक ज्याझ्वःत जुयाच्वंगु खः। संविधानसभाया बैठक सुथय् ८ बजे सःता तःगुलिं दवाव बीपिं पुचःत सुथय् ५ बजेनिसें हे संविधानसभा भवन पिने मुं वयेधुंकूगु खः। न्हिछि ला उमिसं पिने च्वनाः नाराबाजी यायेगु, प्याखं हुलेगु, म्येँ हालेगु व भाषण यायेगु ज्या जक यानाच्वन। तर बहनी खिउँसे च्वनावंलिसें प्याखं हुलीपिं नं म्हो जुयाच्वन। आखिरय् बाचा इलय् तक नं संविधानसभा दुनें छुं 'खबर' मवयेवं फुक्कं छेँय् छेँय् लिहां वना छ्वत। थीथी सञ्चार माध्यमं वयाच्वंपिं स्वदेशी व विदेशी पत्रकारत धाःसा चछि हे च्वंच्वन ।

सुरक्षा व्यवस्था कडा
संविधानसभाया म्याद थपे याइगु न्हि कुन्हु थीथी कथंया ज्याझ्वः जुयाः राजधानी तनावपूर्ण जुइफु धकाः म्हिगः प्रहरीं राजधानीया सुरक्षा नं तसकं कडा यानातःगु खः। यलय् ला मोटरसाइकलय् तयेत जर्किनय् पेट्रोल ज्वना वःपिं मनूतय्त तकं 'आगजनी' यायेफुगु आशंकाय् ज्वनाः कुना बिल ।

म्हिगः अमुक पुचःतय्सं नेपाल बन्दया घोषणा याना तःगु जुयाः पिने जुइपिं मनूत नं खास हे खने मदु। अझ गुलिखे मनूतय् दथुइ ला म्हिगः प्रशासनं कर्फ्यु तइ धकाः तकं हल्ला जुयाच्वंगु खः ।

ज्योतिषीं छु धाइ?
संविधानसभाया म्याद थपे यायेगु लागिं तयारी जुयाच्वंगु इलय् छगू टेलिभिजन च्यानलं धाःसा ज्योतिष ओजराज उपाध्यायया भविष्यवाणी प्रशारण यानाच्वंगु खः। वय्कःया धापू न्यनेगु खःसा म्हिगः संविधानसभाया म्याद थपे यायेगु गुगु ज्या जुल, उकिं नं ठोस लिच्वः पिकाइगु योग मदु ।

थगुने दछि न्ह्यः संविधानसभाया म्याद थपे याःबलय् नं वय्कलं गलत इलय् म्याद थपे याःगु जुयाः थ्व थपे याःगु इलय् नं संविधान वइ मखु धकाः भविष्यवाणी यानादीगु जुयाच्वन। थगुनेया जेठ १४ स्वयां म्हिगःया जेठ १४ तुलनात्मक रुपं बांलाःगु न्हि खः। म्हिगः चन्द्रमा शितल स्थितिइ दुगु जुयाः मनूतय् नुगलं प्रभावकारी ढंगं ज्या यानाच्वंगु दइ। उकिं न्हि बांलाः। तर थ्वहे दँया असोजंनिसें ग्रह दशा स्यना वनीगु जुयाः म्हिगः थपे याःगु म्याद नं प्रभावकारी जुया वनीगु खनेदु। उकिं थ्व म्याद थपं नं छुं लिच्वः पिकाइ मखु। अथे ला थ्व म्याद थप थगुने जूगु म्याद थपया हे निरन्तरता जूगु कारणं नं थ्व प्रभावहिन जुइगु वय्कःया भविष्यवाणी दु ।

श्रीमद्भागवत गीताय् धयातः कथं आः वइगु वि.सं. २०७१ साल साउन १० सनिलया ४ बजे लिपा विश्वय् धर्मयुग शुरु जुइ। नेपाः लगायत संसारया हे अवस्था वयां लिपा जक बांलाइ। व स्वयां न्ह्यः विश्वन्यंकं हे उथलपुथल वया हे च्वनी व उकिं नेपाः नं बिस्कं च्वने मफइगु वय्कःया भविष्यवाणी दु ।

More Stories Like this

जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपा
प्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया