बौद्ध ध्वाँय् सुनां दयेकल?

जवनवती गुरुमां

बौद्ध ध्वाँय् बौद्ध धर्मावलम्बीतय्गु निंतिं हरेक ज्या�वलय् लुमंकेबहःगु चिं खः। छाय्धाःसा थ्व ध्वाँय्यात बौद्ध धर्म माने यानाच्वंपिंसं बौद्ध धर्मया न्ह्यागु हे ज्यझ्वलय् नं छ्यलाच्वनी। थ्व ध्वाँय् छ्यलाच्वं थे थुकिया अर्थ छु, थ्व सुनां आविष्कार यात, थ्व गथे जुयाः दयावल धयागु सीका तयेगु नं आवश्यक जू ।

सन् १८८५ अप्रिल २८ कुन्हु श्रीलंकाय् वैशाख पुन्हि (बुद्ध जयन्ती) उत्सव तसकं भब्य रुपं माने यायेत ज्याझ्वः दुगु कारणं वैशाख पुन्हिया नापनापं छुं नं बौद्ध धर्मया ज्याझ्वः यायेबलय् वा जुइबलय् लुमंति चिंया लागि बौद्ध झण्डा दयेकेगु बिचाः याःगु जुयाच्वन। वहे कारणं यानाः कालोम्बो शहरय् च्वंपिं बुद्ध धर्मावलम्बीतय्सं चिंया रुपय् ध्वाँय् दयेकेगु कुतः याःगु जुयाच्वन।थ्व ध्वाँय्यात सन् १८८५ स दयेकूगु जूसां देशविदेशय् बौद्ध झण्डा धकाः प्रख्यात जूगु व स्वीकार याना काःगु ला सछिदँ ति पुलेधुंकाः सन् १९५१ सालपाखे तिनि खः।अप्वःसिनं न्हापां बौद्ध ध्वाँय् दयेकूम्ह मनू कर्नल हेनरी स्टोल अल्कोट खः धकाः च्वःसां नं धात्थें धायेमाल धाःसा सी.पी. गुणवर्दने धाःम्ह जुयाच्वन ।

हेनरी स्टोल अल्कोट धाःम्ह अमेरिकाय् पेन्सन पाके जुइधुंकूम्ह छम्ह कर्नल जुयाच्वन। वय्कःया जन्म सन् १८३२ अगस्त २ कुन्हु अमेरिकाया न्यूजर्सी जिल्लाया ओरयाँग धयागु शहरय् किसान परिवारय् जूगु खः। वय्कः किसान परिवारय् जन्म जू थें किसानतय्गु हितया लागि 'न्युयोर्क टिरब्युन' नांगु पत्रिकाय् कृषि विषयय् च्वसु च्वयेगु यायां लिपा पत्रिकाया सहसम्पादकया रुपय् नं ज्या यानादीम्ह खः ।

जब अमेरिकाय् गृहयुद्ध सुरु जुल उबलय् पत्रिकाया ज्या त्वःताः २९ दँया उमेरय् वय्कः सेनाय् भर्ती जुयाः वहे ज्याय् पेन्सन पाके जूम्ह खः। सन् १८६१ य् जूगु उगु गृहयुद्ध मनूयात ध्यबां न्यानाः दास याइगु चलन हटे यायेत जूगु जुयाः थ्व चलनयात मदयेका वःम्ह नं खः। वय्कः वैज्ञानिक क्षेत्रयानापं राजनैतिक क्षेत्रय् नं नांदंम्ह व्यक्ति खःसां थेयोसोफी नं अध्ययन अध्यापन यायां बुलुहुँ बुलुहुँ बुद्धधर्मया अध्ययन यानाः बुद्ध धर्मया अनुयायी हे जुयावंम्ह नं खः ।

अल्कोट श्रीलंकाय् थ्यनाच्वंगु बखतय् बुद्ध धर्मया अनुयायी जुयाच्वंपिं बुद्धधर्मावलम्बी व क्रिस्चियन धर्मावलम्बीतय् दथुइ शास्त्रार्थया धेंधेंबल्ला जूगु जुयाच्वन। वहे शास्त्रार्थ धेंधेंबल्लाः कासाय् बुद्धधर्मपाखें श्रामणेर (भिक्षु) गुणानन्द व क्रिस्चियन धर्मपाखे डेविड दे सिल्भापिं प्रमुख जुयाः सन् १८७३ य् पनादूर धयागु शहरय् जूगु खः। थ्व शास्त्रार्थ धेंधेंबल्लाय् भिक्षु गुणानन्द निसन्देह रुपं त्याःगु खः। भिक्षु गुणानन्द भिक्षु जुइ न्ह्यः हे क्रिस्चियन धर्मया ग्रन्थत बांलाक सयेकाः तिनि भिक्षु जूम्ह जुयाच्वन ।

कर्नल अल्कोट थ्व शास्त्रार्थ जूगुयां लिपा तिनि सन् १८८० मे १७ य् श्रीलंकाया गाल्ल धयागु शहरय् थ्यंकः वल। अले धर्मशास्त्रया धेंधेंबल्लाय् जूगु सहलह बारे ब्वनाः निन्हु लिपा वहे शहरया विजयानन्द विहारय् अक्रमेनना धम्माराम थेरयापाखें दकलय् न्हापां पञ्चशील ग्रहण यानाः बुद्ध धर्मया अनुयायी जुसें बुद्ध धर्मय् दुहां वःगु खः। अले संघतय्गु दर्शनया लागि १८९१ य् बर्माया माण्डले शहरय् नं थ्यंकः वंगु जुयाच्वन ।

थथे बुद्धधर्मय् दुहां वयेधुंकाः छुं दिं लिपा गाल्ल शहरं कोलम्बो वनाः ४० म्ह दुजःपिं दुथ्याकाः थियोसोफिकल सोसाइटीया शाखाया रुपय् १८८० जुन १७ कुन्हु द बुद्धिष्ट थियोसोफिकल सोसाइटी स्थापना यानादिल। थ्व संस्थाय् वय्कलं सी.पी. गुणवर्दनेयात कार्यकर्ताया रुपय् जिम्मा बियादीगु जुयाच्वन। सी.पी. गुणवर्द्धने बुद्ध धर्म उत्थानया लागि ४० दँ तक तसकं मेहेनतपूर्वक ज्या यानादीगु खः। थ्वहे झ्वलय् बौद्ध ध्वाँय् दयेकेगु लागिं नं वसपोलं कुतः यानाबिज्याःगु जुयाच्वन। उगु इलय् श्रीलंकाय् क्रिश्चियन धर्म तसकं बल्लानाच्वंगु व बुद्धधर्म भचा बुलुयाच्वंगु जुयाच्वन। उकिं सी.पी. गुणवर्द्धनें छु विचाः यात धाःसा क्रिश्चियन धर्मय् उमि रेडक्रसया चिं दु थें बुद्ध धर्मय् नं थथे चिं छगू दुसा जिउ धकाः मती तयाः थ्व बौद्ध झण्डा दयेकेगु कुतः याःगु खः। थथे दयेकेबलय् उकियात भगवान बुद्धनाप स्वापू दयेकेगु विचारं वसपोंल सम्यक सम्बुद्धं सर्वज्ञ ज्ञान प्राप्त याःगु बखतय् शरीरं पिहां वःगु खुगू रश्मियात छ्यलाः ध्वाँय् दयेकेगु बिचाः द बुद्धिष्ट थियोसोफिकल सोसाइटीइ न्ह्यब्वःगु जुयाच्वन। थुकियात १८८५ य् सोसाइटीपाखें स्वीकृति वयेसात वहे दँया अप्रिल १७ वैशाख पुन्हि कुन्हु 'सरसवि सन्दरेस' पत्रिकाया दथु पानाय् झण्डाया बारे च्वयाहःगु जुयाच्वन। तर उकी सुनां दयेकूगु धयागु नां धाःसा च्वया मतः। सी.पी. गुणबर्द्धने परलोक जुयाः निदँ लिपा 'सुदमिन' पत्रिका व कोलोम्बो बुद्धिष्ट थियोसोफिकल सोसाइटीया वार्षिक पत्रिकाय् बौद्ध ध्वाँय् दयेकूम्ह सी.पी.गुणबर्द्धने खः धकाः उल्लेख याना हल ।

कर्नल हेनरी स्टील अल्कोटं नं थःगु डायरीया ४६९ पेजय् बौद्ध ध्वाँय् दयेकूम्ह थः मखु सी.पी. गुनानन्द खः धकाः च्वयातःगु खः। श्रीलंकाय् बौद्ध ध्वाँय्या उद्घाटन याःगु बखतय् अल्कोट भारतय् थ्यनाच्वंगु खः। १८८६ जनवरी २८ कुन्हु श्रीलंकाय् लिथ्यंबलय् बौद्ध ध्वाँय् दयेकातःगु भचा ताःहाकः जुयाः बांमलानाच्वंगुलिं राष्ट्रिय ध्वाँय् थें छाँट वयेक दयेकेगु बिचाः बियाः मिले याकूम्ह जक अल्कोट जुयाच्वन ।

More Stories Like this