पश्चिम बंगालपाखें छु शिक्षा कायेगु?

डी.आर.खड्गी

झीगु जःलाखःला राज्य पश्चिम बंगाल नाप नेपाःया व्यापार सम्बन्ध जक मखु आत्मियताया स्वापू नं दयाच्वंगुलिं पश्चिम बंगालया राजनीति बारे झीसं छुं छुं खँत सीकेगु आवश्यक जू। पश्चिम बंगालनाप अप्वः स्वापू दयाच्वंगु इलय् तकं नेपाःया राजनीति व देशया अर्थव्यवस्था उलि स्यना वनाच्वंगु खने मदु। जब विहार व उत्तरप्रदेश नाप स्वापू अप्वः विकास जुल थ्व निगू राज्यया नागरिकं नेपाःया राजनीतिइ ल्हाः तया नेपाःयात स्यंका वनाच्वन। निक्वःगु सफल आन्दोलन लिपा ला देय् तहसनहस हे जुया जुल। पश्चिम बंगाल नापं दार्जिलिङ्ग व वया जःखः च्वंगु प्रदेश नं अप्वः नेपाली मूलया नागरिक स्थायी रुपं बसोबास यानाच्वंगु दु। थ्व कारणं यानाः नं पश्चिमी बंगालया राजनीति बारे झीसं अप्वः ध्यान तयेमाः थें च्वं। पश्चिम बंगालया विकासया लागि नेपाःया मूलबासीतय्सं नं महत्वपूर्ण भूमिका म्हिताच्वंगु दु। थ्व राज्य कृषि व व्यापारया मुख्य केन्द्र नं खः। थ्व राज्य औद्योगीकरणया लँय् वनाच्वंगु राज्य नं खः। जब थ्व राज्यय् निगू सिद्धान्तया दथुइ राजनीति द्वन्द्व जुल व इलंनिसें राज्यं विकास यायेगुली ध्यान मबिसे भोट कायेगु राजनीति जक अप्वः शुरु याना हल। सन् १९७७ सालय् जूगु चुनावय् नं कम्युनिष्ट पार्टी पूँजीवादी पार्टीया विरोध यायेगु क्रमय् मजदुर व किसानतय्त कम्युनिष्ट सिद्धान्तया खँत न्ह्यःने हयाः औद्योगिक हड्ताल तच्वयेका हल। कम्युनिष्टतय्सं मजदूरतय्त तच्वःगु हडताल याकाच्वंगुलिं उद्योगपतित हायलकायल जुल। उद्योगपतित बंगालय् उद्योग व्यवसाय यायेगु त्वःताः मेमेगु सुरक्षित राज्यय् वनाः उद्योग व्यवसाय सुरु याः वन। उद्योगपतित धमाधम पलायन जुया वनाच्वंगुलिं न्हापा १३ प्रतिशत उद्योग संचालन जुयाच्वंगु थाय् छकलं निगू प्रतिशतय् कुहां वल। राजनीतिक द्वन्द्वया कारणं यानाः उद्योगय् जक मखु कृषि व व्यापारया ख्यलय् नापं लिच्वः लानाः राज्यया आयश्रोत तकं कम जुजुं वनाच्वन। जब सन् १९७७ सालय् राज्यया चुनाव जुल कम्युनिष्ट पार्टीं 'गाँस बाँस कपास'या नारा ज्वनाः गांगामय् वनसा शहर शहरय् धाःसा मध्यम वर्ग व निम्न मध्यम वर्गयात मेगु हे नारा बिल। अथे धयागु पूँजीपतितय्सं जनतायात गरिब यायां कंगाल याना बिल धकाः कम्युनिष्ट सिद्धान्तं वकालत यानाः चुनावय् कुहां वल। कम्युनिष्ट पार्टीया चुनावी रणनीति सफल जूगुलिं गां गांया जनता व शहरया जनतां सन् १९७७ सालया चुनावय् कम्युनिष्ट पार्टीयात बहुमत बियाः पश्चिम बंगालया राज्य शासन यायेत सफल जुल। भारतवर्षय् पश्चिम बंगाल स्वयां न्ह्यः केरला राज्यय् कम्युनिष्ट पार्टी चुनाव मार्फत सत्ताय् वनेत सफल जूगु खः। केरला राज्यया स्वरुप बारे मुख्यमन्त्री नम्बुदारी व केन्द्र सरकारया दथुइ टक्कर जूगुलिं कम्युनिष्ट सरकार फासांफुसुं जुया वन। पश्चिम बंगालय् धाःसा नेता ज्योति बसुया सक्षम व विवेकी नेतृत्वं यानाः बंगालय् याउँक शासन यानाच्वनेत सफल जुल। ज्योति बसुं भूमि सुधार लागु यानाः गां गामय् किसानतय्त जग्गा नं धमाधम इना बीगु ज्या यात। उलि जक मखु शिक्षा व स्वास्थ्यया ख्यलय् नं जनतायात सुविधा बियावंगुलिं पश्चिमी बंगालय् लगातार ३४ दँ तक बामपन्थी सरकार सत्ताय् च्वनेत सफल जूगू खः ।

पश्चिम बंगालया कम्युनिष्ट सरकार ठीक ढंगं चले जुया वयाच्वंगुलिं जनतां नं अति ययेकाच्वंगु खः। जनतां ययेकाच्वंगु इलय् कम्युनिष्ट पार्टीयात नं चुनावया इलय् भोट काये माःगु जूगुलिं खराब चरित्र दुपिंत नं पार्टीया सदस्यता बियां तुं वनाच्वन। अन्तय् पश्चिम बंगालया कम्युनिष्ट पार्टी गैर कम्युनिष्टत जक मखु फटाहा, गुण्डा व अवसरवादीतय्गु हुल बढे जुया वनाच्वंगुलिं सक्कली कम्युनिष्टतय्सं पार्टीइ ध्यान मबिया वन। व हे फटाहा गुण्डा व अवसरवादीतय्सं जागिर नयेगु, ठेक्कापट्टा कायेगु निसें भूमाफियात नाप मिले जुयाः अनैतिक ज्या यानाः जनतायात दुःख बिया वनाच्वन। मुख्यमन्त्री ज्योति वसुया पालय् तक कम्युनिष्ट पार्टी उलि बदनाम मजू। जब ज्योति बसु धुंकाः बुद्धदेव भट्टाचार्य न्ह्यःने वल, बुद्धदेवं पार्टीया भाइरसतय्त कारवाही याना वने मफुत। कम्युनिष्टया नामं फटाहा, गुण्डा व अवसरवादीतय्गु चलखेल बढे जुया वनाच्वंगुलिं जनतां कम्युनिष्ट पार्टीयात घृणा यायेगु शुरु याना हल। कम्युनिष्ट पार्टीया दुने च्वंपिं भाइरसतय्गु कारणं यानाः तृणमूल काँग्रेसया नेतृ ममता बनर्जीयात जनतां न्ह्यःने हःगु खः। वंगु हप्ताय् न्यागू राज्यय् चुनाव सम्पन्न जुल। न्यागू राज्य जूगु चुनावं पश्चिमी बंगाल व केरलाया बामपन्थी सरकारयात जनतां बाईबाई याना छ्वत ।

राजनीतिक विश्लेषकतय्सं पश्चिम बंगालया कम्युनिष्ट पार्टी पराजित जूगुया कारण थुकथं विश्लेषण याःगु दु - आन्तरिक कारण, पार्टी दुने गैर कम्युनिष्ट संस्कृति हावी जुया वःगु। फटाहा, गुण्डा व अवसरवादी तत्वं यानाः सक्कली कम्युनिष्टत निराश जुल।मेमेगु कारण: नन्दीग्राम, सिंगुर जिल्लाया उद्योग स्थापनाया लागि कौडीया भावं जग्गा अधिकरण यायेत्यंगु विरोधय् किसान विद्रोह। नेताई, भोगालकोट, चमकाईटोलय् नं भूमाफियां कवाडी भावं जग्गा अधिकरण यायेत गुण्डा प्रयोग याःगुलिं जिल्लाय् नं किसानतय्सं विद्रोह यानाः भूमिहीन किसान, मजदुर व मुस्मांत नं कम्युनिष्ट पार्टी खनाः मि जुयावन। मेगु महत्वपूर्ण कारण खः, छुं दँ न्ह्यः भारत व अमेरिकाया दथुइ जुइत्यंगु आणविक सन्धियात कम्युनिष्ट पार्टीं तच्वःगु विरोध याःगु कारणं यानाः अन्तर्राष्ट्रिय ख्यलं नं कम्युनिष्ट पार्टी बुकेगु लागि तःधंगु भूमिका म्हितल।
ममता बनर्जी पश्चिम बंगालया सत्ताय् वयेसातकि थ्व जित पहाडी, जनजाति, असहाय व फुक्क जनताया जित खः धकाः भाषण बिल। ममता बनर्जी उद्योग, कृषि, शिक्षा व स्वास्थ्यया बारे गज्याःगु नीति हइगु खः स्वयेगु ल्यं हे दनि। अझ थुलि जक मखु दार्जिलिङ्गया मागयात सकारात्मक अथवा नकारात्मक गय् यानाः काइगु खः व नं स्वयेगु ल्यं हे दनि। पश्चिम बंगालया सत्ताय् जूगु थ्व परिवर्तनं नेपाःया वामपन्थी पार्टीतय्त गज्याःगु लिच्वः लाइ, व नं स्वयेगु ल्यं हे दनि ।

More Stories Like this