गज्याःगज्याःपिं सभासद् व मन्त्री?
नरेशवीर शाक्य
संविधानसभाया चुनाव क्वचायाः निदँया दुने संविधान पित बी धकाः जनतायाके भोट कयाः संविधानसभाय् दुहां वंपिं सभासद्तय्सं क्वःछिनातःगु ईया दुने संविधान पित बी मफयेवं मेगु दच्छिया ई तनेगु ज्या जूगु खः। आः क्वछिना तःगु दछिया ई नं क्वचायेत छुं दिं जक ल्यं दनि। तर आः तनातःगु ई दुने नं संविधान पिमदनीगु खँ निश्चित प्राय जुइधुंकूगु दु। संविधान पित हयेत हाकनं ई तनेमाःगु खँ वयाच्वंगु दु। ई जक तनाः संविधान पिहां मवइगु व संविधान पित हयेत ठोस पहल न्ह्याकेमाःगु माग आम जनताया दु। संविधान इलय् पित हयेगु दायित्व संविधान सभा दुने दुपिं सभासदतय्गु खः। तर थुपिं म्वाः मदुगु कचवं व विवादय् लानाः संविधान च्वयेगु ज्याय् ताःमलानाच्वंगु खंके फइ ।
मुलुकय् आमुल परिवर्तनया चाहना जनतां यानाच्वंगु दु। थ्व हे कारणं मुलुकयात एकतन्त्रात्मक शासन पद्धतिपाखें हीकाः संघीय गणतन्त्र राज्यय् परिणत यात। न्हूगु संविधानया निंतिं संविधान सभाया चुनाव जुल। संविधान सभाय् प्रत्यक्ष चुनाव व समानुपातिक पद्धतिं ६०१ म्ह सभासद दत। संविधान च्वयेगु लागिं थुलिमछि संख्याया सभासदत आवश्यक खः लाकि मखु धयागु न्ह्यसः नं ब्वलन। तर मुलुकं न्हूगु दिशा ज्वनेगु क्रमय्, न्हू नेपाः निर्माण यायेगु क्रमय् अनेक ख्यःया मनूत आवश्यक जुइ धयागु मान्यतां समावेशी व समानुपातिकरुपं सभासद्तय्त संविधानसभाय् हयेगु ज्या जुल। तर थुमिसं जन चाहनाकथं ज्या याये मफुगु खँ आः प्रमाणित जुया वयाच्वंगु दु ।
संविधान लेखनया निंतिं संविधान सभा व राज्य संचालनया निंतिं व्यवस्थापिका सदनया निर्माण जुल। व्यवस्थापिका संसदं सरकार निर्माणया क्रमय् संविधानसभाया चुनावं पराजित जूपिं मनूतय्त सरकारय् दुमथ्याकीगु सहमति यात। तर संविधानसभाया चुनाव क्वचानाः निर्माण जूगु मन्त्रीमण्डलय् संविधानसभाय् पराजित जूपिं मनूतय्त नं सरकारय् दुथ्याकाः आम जनताया भावना अःखः राजनीतिक पार्टीत सक्रिय जुल। उलि जक मखु संविधान सभाया चुनावय् निगू थासं पराजित जूम्ह माधवकुमार नेपालयात संविधान निर्माण समितिया प्रमुख दयेकेगु ज्या जुल। लिपा वनाः प्रधानमन्त्री तकं जूवन। संविधान सभाया चुनावय् जनतां मत मबिउम्ह मनूयात देय्या प्रधानमन्त्री दयेकेगु धयागु हे जनताया भावनायात खेलवाद याःगु खः धयागु खँय् विवाद मदु ।
अनं लिपा मन्त्री यायेत राजनीतिक पार्टीतय्सं म्हितूगु भूमिकायात ध्यानय् तयेगु खःसा जूपिं मनूतय्गु विगतया इतिहास गनं लुधंकेगु थाय् मदु। वर्तमान मन्त्रिपरिषदय् नियुक्त जूम्ह ल्हारक्याल लामा स्वंगू देय्या नागरिकता कयातःम्ह धयागु खँय् छानविन जुयाच्वंगु दु। संचारमन्त्री नेपाःया हे जिल्ला अदालतय् किटानी जाहेरी कथं मनू हत्या याःम्ह धकाः मुद्दा न्ह्यानाच्वंगु दु। थुकियात थुम्ह मन्त्रीं मौखिकरुपं प्रतिरोध यायेगु बाहेक अदालतय् प्रतिउत्तर बीत सक्षम जुयाच्वंगु मदु। आःया उप प्रधानमन्त्री एवं गृहमन्त्री कृष्णबहादुर महरां सविधानसभाय् थःपिनिगु पार्टीया समर्थनय् मतदान याकेत पिने ध्यबा हयाः सभासद्त न्यायेगु ज्या याःम्ह धकाः सर्वाधिकरुपं चर्चाय् वःम्ह खः, तर आः उम्ह हे मनू देय्या महत्वपूर्ण निकायया जिम्मेवारी कयाः राज्य न्ह्याकेगु थासय् लानाच्वंगु दु ।
संविधानसभाया सभासदतय्गु चरित्रयात दुवाला स्वयेबलय् सुं सुं सभादततय्गु ख्वाः नांगां हे जुयावःगु दु। अय्लाखं कयाः सतकय् तिंतिं न्हुइपिं सभासद, जुवा र रण्डीबाजी यानाच्वंपिं सभासदतय्त रंगेहात ज्वंपिं, खुयाहःगु गाडी चले यानाच्वंपिं, व थःपिनिगु पासपोर्ट हे मियाः नयाच्वंपिं सभासदतपाखें आम जनताया चाहना कथं संविधान पिहां वइ वा थुमिसं संविधान पित हयेत न्ह्यथनेबहःगु योगदान हे याइ धयागु खँय् शंका ब्वलनीगु स्वाभाविक खः। पुलिसं ज्वंपिं अपराधीतय्त त्वःतकेगु निंतिं खुल्लारुपं वकालत याइपिं सभासद्तपाखें छुं नं आशा यायेगु बेकार हे जुइ ।
मुलुक आः संवेदनशील घडी न्ह्यानाच्वंगु खँय् विवाद मदु। सत्ताया जःखः च्वनाः राज्यकोषय् मोजमज्जा याइपिं थज्याःपिं सभासद्तपाखें आः हे जनता सचेत जुइमाःगु दु। सरकार व राजनैतिक पार्टीतय्सं अज्याःपिं सभासद्तय्त कारवाही यायेगु आँट मदुसा आः जनता हे कुहां वयाः अज्याःपिं सभासद्तय्त सामाजिक बहिष्कार याये फत धाःसा जक थुपिं गम्भीर जुयाः संविधान निर्माण व शान्ति प्रकृयाय् न्ह्यचीलेगु मनस्थिति दयेके फइ। अथे मजुल धाःसा थुपिं सभासद व मन्त्रीतय्गु कारणं हे देय् बदनाम जुयाः मुलुकयात न्हूगु दिशा बीमाः धयागु चाहना यानाच्वंपिं बहुसंख्यक राष्ट्रप्रेमी हाकनं निराश जुइमाःगु अवस्थाय् लाः वनी। थ्व खँय् सकल सचेत नागरिकतय्सं ध्यान बीफत धाःसा जक मुलुक कुशल मार्गय् न्ह्याः फइ। आम जनता सजग जुइ मफुत धाःसा मुलुक हाकनं दुर्गतिया लँपुइ न्ह्याः वनीगु खँय् झी सचेत जुइमाः ।
nshakya@gmail.com
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया