वर्ग संघर्षयात आत्मसात याये

हरिवहादुर चन्द

नेपाः विश्व मानचित्रया छगू चीधंगु हिमाली देश खः, गत एकताय् नं यक्कों विविधतात दु । थुगु विशेषतां झीगु देय्यात छगू वहुजातीय, वहुसांस्कृतिक व वहुभाषिक राष्ट्रया रुपय् म्हसीका व्यूगु दु । सायद थ्वहे कारणं जुइ, तत्कालिन नेपाः एकीकरणया अभियानकर्ता पृथ्वीनारायण शाहनं नेपाःयात प्यंगू जात ३६ वर्णया क्यबया रुपं म्हसीका व्यूगु खः । थ्व फुलवारी रुपी क्यबय् यक्को कथंया स्वांत व्हइ, गुगुमध्ये छुं स्वांनं राष्ट्रिय वातावरणयात सुगन्धीत स्वांत ध्याक्वय् लायेफु व उकि क्वय् छकुतिं प्रदुषित जुइफु । उकि उज्वःगु स्वांतय्त वासः छ्वाकाः वांलाकेगु पल्सा पुरोह स्वांमा लिकयाः वांछ्वया वीवं नं अनया वातावरण स्वच्छ व सुगंधित जुइगुलिइ निगू मत जुइमखु ।

गथ्य छगू क्यव थीथी स्वांतय्गु संगम खः, अथ्यहे झीगु देय् नं यक्को जात जाति व वर्गया संगम खः । विशेष यानाः झीगु देय् वर्ग विभाजित देय् खः । थन छगू सामन्त वर्ग व मेगु न्हिं ज्या यानाः नयेमाःपिं सर्वहारा वर्ग दु । इपिं निगु वर्गया दथ्वी इलय् व्यलय् भिषण ल्वापु जुयाच्वनी । मानव इतिहासया उत्पत्ति लिपा गथ्य समाज वर्गय् विभाजित जुल, अथ्यहे यानाः नेपालय् नं समस्त वर्ग विभाजित जुल धाःसा नेपालय् नं सामन्त वर्गं गरीव वर्गयात शोषण, दमन व उत्पीडनय् लाकाहे तःगु दु । गुगु आः नं निरन्तर दु । थ्व दमन, उत्पीडन व शोषणया अन्त्य जुइमखु । गवले तक समाजय् वर्गसंघर्षं सर्वहारा वर्गिय राज्यसत्ता ल्हातय् वइमखु । गथ्य नेपालया सन्दर्भय् २००७ सालंनिसें हे नेपाली जनतां वर्ग दुश्मनया अन्त्यया नितिं सशक्त सः थ्वयेकल । उगु सः गरीव वर्गया पूर्ण अधिकार सम्पन्न यानाः जुइमा, तर छगू विद्रोहया संघर्ष पक्का नं याःगु खः । उगु विद्रोहं छुं हडतक्क नेपाली जनताया सः न्यंकेगु नितिं तत्कालिन शासक प्रशासकतय्त वाध्य याःगु खः । तर अवले नं वर्ग समन्वयया अभ्यासं यानाः गरीव वर्ग हानं नं उत्पीडनय्हे च्वनेत वाध्य जूगु खः ।

थ्व वर्ग समन्वय् नेपाः व नेपाली जनताया रुपान्तरणया नितिं छगू ल्वय्या रुपय् स्थापित जूगु दु । थ्व ल्वय् हानं सिंगो व एकीकृत माओवादी व कम्युनिष्ट आन्दोलनयात थ्यूगु दु । यदि थ्व ल्वय्यात इलय्हे अपरेशन यानाः लायेके मफुत धाःसा हानं मेगु झिदँया भिषण वर्गसंघर्षं वःपिं जनताया आरम्भया केन्द्र विन्दु एकीकृत माओवादी दक्षिणपन्थी भाषाय् दुवय् जुइफुगु सम्भावना नं उलिहे दु । थ्व मजुइमा धयागु आम नेपाली जनताया छगू सलं कामना दु । नकतिनि माओवादी केन्दि्रय समिति वैठकं शान्ति व संविधानयात पार्टीया तत्कालिन कार्ययोजनाया रुपय् न्ह्यःने हःगु दु । खय्तला राष्ट्रिय रुपय् संविधान दयेकेगु न्हापांगु प्राथमिकताया विषय जूसां नं कांग्रेस व एमाले लगायत मेमेगु यथास्थितिवादी पार्टीत "जन" धयागु शब्द खनेवंहे ग्याइगु व तनावय् च्वनेगु याइ ।

एमालेया लगभग वच्छि शक्ति व कांग्रेसया अप्वः शक्ति विदेशी शक्तिया लिधंसाय् देशयात हरफ व लिवियाया स्थितिइ थ्यंकेगु जुइ । थुज्वःगु अवस्थाय् देशय् पूर्णताया एकीकृत माओवादीं धाःथें जनसंविधान दयेकीगु अवस्था तसकं न्यून दु । तर नेपाःया वहुमत जनतां माओवादीयात तःधंगु शक्तिइ स्थापित याःगु कारणं वं थःगु न्युनतम मूल्य वा मान्यताय् च्वनाः गुलिफु अग्रगामी जनसंविधान दयेकाः जनताया न्ह्यःने तत्कालिन उत्तरदायित्व महसूस यायेगु जरुरी दु । यदि थथ्य यायेमफुत धाःसा हानं देश व जनताया नितिं वर्गसंघर्षया विकल्प मदु । उकिं नेपाली क्रान्तिया अग्रदस्ता माओवादी संघर्षया विकल्प मदु । जि आम नेपाली क्रान्तिया अग्रदस्ता माओवादीयात छु इनाप याये धाःसा विश्वय् गनं नं वर्ग समन्वयया अभ्यासं अनया जनताया हक अधिकार सुनिश्चित जूगु मदु । व केवल वर्ग संघर्षया परिस्थितिं जक सम्भव जूगु दु । खः यदि वर्ग संघर्ष प्रधान मखु धयागुया छाय् वहुदलीय जनवादं नेपालय् क्रान्ति मयाः ला ? छाय् म्हिगः माओवादी छगू चीधंगु तप्का जूवलय् नं संघर्षय् कुहां वल । छाय् आम नेपाली जनतां व वर्गसंघर्षयात नुगलं निसें आत्मसात यात ? लिसः छगू दु, वर्गसंघर्ष हे क्रान्तिया दकले लिपांगु विकल्प खः । इतिहासयात स्वयेगु खःसा नं १०४ वर्ष जहांनिया राणा शासन, ३० वर्षं पञ्चायती जुइमा वा तत्कालिन शासक ज्ञानेन्द्र याहे विरुद्ध जुइमा आखिर उकिया अन्त्य जनतां याःगु संघर्षं हे जूगु खः । झीसं स्यू कि जनता इतिहासया निर्माता खः । उकिं नेपाली जनता हानं नं छगू इतिहासया ध्वः कीत तयार दु । उम्ह जनताया राष्ट्रप्रतिया इमान्दारिता, बफादारीता व जिम्मेदारी वोधं हे थौं माओवादी थ्व विन्दुइ थ्यंगु दु । आम नेपाली जनताया आशा नं थ्वहे पार्टीइ दु ।

माओवादी छुं नं हालतय् म्हिगः १० दँया जनयुद्धया पूर्वसन्ध्याय् ल्होंगु ४० वुंदे माग वारे विचलित मजुसे उगु पूवंके पाखे लगय् जुइमाः । अन्यथा गथ्य संविधानया चुनावय् मेगु पार्टीतय्गु दादागिरी नेपाली जनतां त्वथूगु खः, व कन्हय् एकीकृत माओवादीयात मजुइ धकाः धायेफैमखु । छक्वः ख्वाउँगु दिमागं विचाः यायेगु ई वःगु दु । म्हिगः रोल्पा, रुकुम, अछाम, कालिकोट आदि वर्ग संघर्षया वच्छि पलाः जनतायाके छु म्हगस इनाव्यूगु खः ? आःनं द्वलँद्वः योद्धात अपाङ्ग दु, उकिं म्हिगःयात लुमंके । भविष्यय् नेपाली क्रान्तिया लँपू तयार यानादिसँ । यदि थथ्य याःसा जक आम नेपाली जनतां छिकपिन्त साथ विइ । मखुसा जनता माओवादी नं इतिहासया पानाय् लिकुने फु । नेपाःया सन्दर्भय् नेपाली कांग्रेस नितान्त सामन्त वर्गया प्रतिनिधित्व याइगु पार्टीया व माओवादीं मजदुर वर्गया प्रति निधित्व याइगु पार्टी खः । थुकिं थःथःगु सैद्धान्तिक व राजनीतिक आदर्श दु । उकिं थुपि फरक फरक आदर्श दुपिं पार्टीतय्सं छगू संविधान दयेकी धकाः निश्चित रुपय् शंका जक मदु, व असम्भव दु । यदि थ्व सम्भव जूसा ज्यू धयागु खःसा यक्को पार्टी छाय् माःगु ? कांग्रेस व कम्युनिष्ट पार्टी माःला ? अले थन छगू पार्टी जक जुइ । उकिया नां कम्युनिष्ट कांग्रेस पार्टी जुइ गुगु सम्भव मदु । थुज्वःगु अवस्थाय् गथ्य दयेकी जनताया संविधान ? थ्व छगू वास्तविकता खः । ठोस परिस्थितिया ठोस मूल्यांकन । माक्सवादं ब्वंकूगु आदर्श खः थ्व । थुकियातहे आत्मसात यानाः न्ह्याः वनेगु जरुरी दु । अले जक जनता स्वाधिन, सार्वभौम व अधिकार सम्पन्न जुइ ।

More Stories Like this