मई दिवसं क्यंगु सन्देश

कृष्ण प्रजापति

१ मई विश्व सर्वहारा वर्गया लुमंकेबहःगु न्हि आः नकतिनि झीगु न्ह्यःनं विदा जुल। थ्व झ्वलय् थीथी देशय् थें झीगु देशय् नं न्यायेकूगु मई दिवस समारोहपाखें थीथी खँ नं ब्वलंका बिल। छगू कथं एकता व अधिकार चूलाकेगु सन्देश बीत न्यायेकूगु थ्व दिवस तमाम नेपाली राजनीतिक पार्टीतय्सं थःथःगु हे ढंगं हंगुलिं मजदुरत एकीकृत धाःसां थीथी पार्टी व वर्गीय संगठनया गोटी कथं जक ज्या याकातःगु खने दतसा मेखे राजनीतिक पार्टी दुनेया मजदुर संगठनतय् विभाजनया रुप नं अति हे स्पष्ट ढंगं खने दया क्यन। खास यानाः सरकारय् दुगु राजनीतिक पार्टीं खुल्लामञ्चय् हे सभा यानाः मजदुरतय्त थीथी कथंया आश्वासन इनेगु ज्या याःगुलिं नं थ्व इलय् मजदुरत सरकारया विरोधय् जागरुक शक्ति खः वा सत्ताया भक्त जुयाः नतमस्तक च्वनीपिं प्राणी खः धइगु न्ह्यसः नं ब्वलंका बिउगु खनेदु ।

नेपालय् २००७ सालया आन्दोलन जुइ न्ह्यः विराटनगर जूट मील छगू हे जक सरकारी स्तरया कारखाना शुरु जुइधुंकूगु कारणं अन शुरु जूगु मजदुर आन्दोलनयात हे न्हापांगु मजदुर आन्दोलन कथं कायेगु यानाच्वंगु दु। उगु कारखानाय् जूगु आन्दोलन छगू कथं ऐतिहासिक महत्व दुगु आन्दोलन नं खः। गुगु आन्दोलनं नेपाली राजनीतिक लागाया होनहार नक्षेत्र गिरिजा प्रसाद कोइरालायात तकं जन्म यात धाइ। थथे खुइदँ पुलांगु नेपाली मजदुर आन्दोलनं नं आः तक सछि व नीदँ न्ह्यः अमेरिकाया शिकागो शहरय् प्राप्त याःगु उपलब्धी तक नं प्राप्त यायेफुगु मदुनि। थन आः नं सुथय् ५ बजेनिसें दुःख सीगु शुरु यानाः बहनी १०-११ बजे तक निरन्तर ज्या याना जुइमाःपिं मजदुरत प्रशस्त दनि। नापं ज्या यानाः नं उमिगु ज्याला निर्धारण मजूगु व उचित ज्याला मदुगु कारणं थः मस्त बिरामी जुइगु इलय् वासः तक नं याये मफइगु अवस्था वयाः नेपाली मजदुरत बाध्य जुयाः नं बिदेश पलायन जुइ मालीगु स्थिति ब्वलना वनाच्वंगु दु ।

गुलिं मजदुर आन्दोलनय् लगे जुयाच्वंपिं नेतात हे अवसर दयेवं विदेशय् वनेगु जक मखु कि विदेशय् च्वनाः थःगु धन्दा यायेगु यानाच्वंगु दसुत नं झीथाय् आपालं दु। अथे जुयाः नं थौं नेपाली मजदुर आन्दोलनं गुगु उपलब्धी हासिल यायेमाःगु खः, उगु उपलब्धी हासिल यायेफुगु स्थिति मदु। अन्तर्राष्ट्रिय मजदुर दिवसय् अन्तर्राष्ट्रिय स्तरय् गुलि स्वतस्फूर्त रुपं थीथी ज्याझ्वलय् मजदुरत सहभागी जुइगु खः, नेपालय् धाःसा अथे जुयाच्वंगु खने मदु। शिक्षक, कर्मचारी, डाक्टर, वकील, पत्रकार नापं थीथी बौद्धिक पेशाया मजदुरतय्सं थःपिंत मजदुर धायेके चाहे मजूगु ल्याखं नं थन मजदुर दिवसय् खालि कल कारखानाया ज्यामि, कुल्ली, भरिया व ज्याला मजदुरत हे जक आकर्षित जूगु खनेदु। अथे खयां नं न खुल्लामञ्चय् जूगु सत्तारुढ दलया मजदुर सभां उमिगु सुरक्षा, प्रवर्द्धन व तलब बृद्धिया ग्यारेन्टी बिउगु दु, न त सरकारय् भागबन्डा दुगु पार्टीं भृकुटीमण्डपय् याःगु मजदुर सभाय् हे उकथं मजदुर हक, हीत व सुरक्षाया लागिं स्पष्ट रुपं थथे हे याये धइगु ग्यारेन्टी बिउगु दु ।

थुकथं मजदुरत ब्वनाः उमित दन्न थीगु निभाः व वा फसं दायेकाः सतकय् हयाः थःपिनि जुलुस सफल यानाः राजनीतिक पार्टीतय्सं नं छगू ल्याखं मजदुरतय् शोषण हे जकं याःगु ला मखुला धइगु विश्लेषण यायेमाःगु स्थिति वःगु दु। प्रत्येक मजदुर सभाय् ब्वति कयाः त्यानु चायेधुंकूपिं मजदुरतय्त आः हे जूसां थःपिनि ज्या कथंया ज्याला व उचित सुरक्षा व स्वास्थ्य सेवाया बन्दोबस्त याना बिल धाःसा थीथी राजनीतिक पार्टी व मजदुर संगठत प्रति नेपाःया लाखौं लाख मजदुरतय् उलि हे ध्यान वनीगु खः। अले विदेश पलायन जुयाः विदेशीया गुलामी यायेगु व न्हियान्हिथं धइथें एयरपोर्टय् लाश जुयाः लिहां वयेत बाध्यपिं झी नेपाली मजदुरतय् बाध्यतायात छुं भचा जूसां म्हो याये फइगु खः।थन ला राजनीतिक पार्टीत गुम्ह सरकारय् दु उमिसं हे अप्वः सरकारयात विरोध याना थें सः थ्वयेकाः मजदुर नेता धयाः हाला जूपिं निन्ह प्यम्ह चलाखपिंसं मजदुरतय्त च्यः यानाः थः मालिक जुइगु प्रबृत्ति क्यनाच्वंगु दु ।

राजनीतिक पार्टीया जिम्मेवार नेतातय्सं थःपिं सरकारय् च्वनाः थुकथं आश्वासन जक इना बीगु तर ज्या यानाः मक्यनेगु प्रबृत्ति न्यून यायेगु लागिं गथे याये माली छकः बिचाः याये हथाय् जुइधुंकूगु दु। अथे जूसा हे जक वास्तविक मजदुरतय् हीत यायेफइ ।

सछि व नीदँ तक मजदुर दिवस हने धुंकूपिं विश्व समुदाय व ख्वीदँ न्ह्यवंनिसें मजदुर हक हीतया लागिं ल्वाना वयाच्वंगु नेपाली परिवेशयात नापं तया स्वयेगु इलय् देशय् न्ह्याम्ह हे सत्ताय् वःसां वास्तविक मजदुरतय् हक, हीत व अधिकार प्राप्तिया लँपुइ छुं ज्या याना क्यंगु मदु। वास्तवय् झीगु देश कृषि प्रधान देश खः। थन कल कारखानाया मजदुरत स्वयां नं कृषि मजदुरतय् शोषण व अत्याचारयात राज्य पक्षं ध्यान तयेमाःगु खः। तर थन ला न्हिं खुइतका निसें हे कृषि लागाय् ज्या याना नयेमाःपिं मजदुरत आपालं दनि। बाल मजदुर तये मजिउ धइगु नामय् नये तकं मखनाः ज्या सनाः नये फुपिं नच्चापिं मजदुरतय्त ज्यां लिकयाः द्यां लाकेगु प्रबृत्ति खने दयाच्वंगु दु। फुगु चाःगु ज्या यानाः थःगु प्वाः लहीगु अधिकार तमाम मस्तय्त नं बीमाःगु खः। तर गथे कमैया प्रथा चीकागु नामय् जमिन्दार व मालिकतय्सं कमैयातय् बिचल्ली याना बिउगु खः, थीथी एनजीओ व आइएनजीओतय्सं ज्या याइपिं मस्तय्त नं अथे हे बिचल्लीइ लाका बिउगु दु ।

नयेगु निंतिं छुं न छुं ज्या यायेत बाध्यपिं मस्तय्त ज्या यायेगु अधिकार नं बी हे माः। नापं परनिर्भर जुयाच्वपिं मस्तय्त यदि उमि अभिभावक मंत धाःसा सरकारं स्वये हे माः। नेपाली राजनीतिक नेतातय्गु ध्यान आः सतक मस्तनिसें थीथी कलकारखानाय् ज्या यानाः नं छप्यय् नयेत थाकुपिं निम्न मध्यम वर्गया परिवारय् केन्द्रित जुइमाःगु अवस्था वःगु दु। मजदुरतय् अधिकार व कर्तब्यया खँ ल्हायेगु इलय् थःपिं ज्या यानागु थासं लिहां वने म्वायेकेगु व ज्या यानाः छछाः तिलय् ग्यंक नये खनीगु नापं थः मस्तय्गु भविष्यया लागिं शिक्षा व स्वास्थ्य उपचार याये खनीगु बन्दोस्त राज्य पक्षं बांलाक यायेमाः। नत्र देशय् गणतन्त्र वल धाःसां भोकमरी हे जक वइ । देशय् वःगु हिउपाःया सदुपयोग यायेत कुत यायेमाः धइगु सन्देश हे थौं नेपाली मजदुर आन्दोलनं बिउगु जुइफु। थ्व खँय् जिम्मेवार पक्षया ध्यान वनीगु गबले थें?

More Stories Like this