याये मफुगु मखु, याके हे मबियाच्वन

सुगतरत्न कंसाकार

नेपाल टेलिकमय् जि थः महाप्रवन्धक कथं नियुक्त जुइधुंकाः न्हिं निछाः नये मखंपिं गरीब जनताया छेँय् छेँय् टेलिफोन थ्यंकेगु व प्रत्येक नागरिकतय् ल्हातय् मोवाइल फोन थ्यंकेगु धकाः अभियान चले यानागु इलय् अप्वः मनूतय्सं जितः थ्व फय्गं खँ जक खः धाःगु खः। तर निदँ प्यदँ दुने उगु अभियान अधिकांश रुपं सफल जुइवं स्यनाच्वंगु नेपाल वायुसेवा निगमय् जितः अध्यक्ष कथं नियुक्त यात। जिं अन नं थःगु कार्यकुशलता क्यनेगु ज्या यानागु खः। तर सरकार स्वयम् हे जहाज बालं हयाः कमिशन नयेगु ध्यानय् तल्लीन जुयाच्वन। अथे जुयाः हे नेपाल वायुसेवा निगम दुने गबलें धमिजा काण्ड व गबलें लाउडा काण्ड जूवंगु खः। जिं अन जुयाच्वंगु थीथी कमजोरीयात ध्वाथुइकाः वायुसेवा निगमयात आत्मनिर्भर यानाः सरकारयात आः स्वयां नं निदुगं स्वदुगं राजश्व पुले फइगु कथं सक्षम संस्था दयेकेगु कुतः याना। अले षडयन्त्रकारीत नं जिगु विरोधय् लगे हे जुइधुंकूगु जुयाच्वन। जिं अन जिगु बारे जुयाच्वंगु छुं हे चाल वाःमचाल ।

जितः निलम्बन यानाः लेखा समिति व अख्तियारं बैना रकम तकं लित कायेत धाःगु व अथे बैना छ्वःगु कारणं जितः खुगू करोड दां पुइकूगु खँयात पत्रपत्रिकां भचा अप्वः हे च्वःगु खः ला धइथें जितः लगे जुल। जिं देश विकासय् ग्वाहालि जुइ धइगु मनसायं हे निगः तग्वःगु जहाज न्यानाः पर्यटन वर्षया लागिं पिनं पर्यटकत हयेगु कुतः यानागु खः। अथे जुयाः नं सरकारया ३६ गू संघ संस्था मध्ये टप टेनय् लानाच्वंगु थुगु संस्थाय् सरकारं ज्या याकेगु स्वयां नं कमिशन नयेत हे जहाज लीजं हयेगुली मनूत लालायित जुयाच्वन। जिं अथे यायेगु खँय् विरोध याना। थ्वहे मेपिंत पचे मजुल। हवाई माफियातय्गु घेराय् जि लायेधुंकूगु जुयाच्वन। तर विशेष अदालतं प्यलाया दुने हे जिगु मुद्दायात किनारा लगे यानाः न्याय बियाबिउगु दु। मेमेगु थथे विशेष अदालतय् वनीगु मुद्दाय् अप्वः धइथें च्याला, झिला वा झिंप्यला तकं बीगु व अप्वः धइथें अभियुक्तयात दोषी हे ठहर याइगु परम्परा दु। जिगु मामिलाय् अःखः जूवन ।

जिं थौं स्वयां ३७ दँ न्ह्यः नेपाल दूर सञ्चार संस्थानय् जागिर शुरु यानागु खः। जि छम्ह इन्जिनियर खः। अन ७-८ दँ ज्या यानाःलि जितः ज्या बांलानाः जापान छ्वयाः मेगु थप तालिम बीके छ्वत। जिं तालिम नं क्वचायेका। दूर सञ्चारयात हे आः टेलिकम धकाः सञ्चालन यानाःलि जिं नेपालय् टेलिकमयात विस्तार व आधुनिकीकरण यायेगु निंतिं यानागु ज्या बांलाःगु जुयाच्वन। थःगु ज्या बांलाःगु जि थःम्हेस्यां हे बांलाक मसिउ। सरकारं जितः मूल्यांकन यानाच्वंगु जुयाच्वन। जिं ला ७-८ दँ ज्या यायेधुंकाः हे जि जागिर नयाः आः च्वय् वने मफइगु धारणा दयाः छेँय् च्वनेगु बिचाः यानागु खः। अथे जुयाः जि क्षेत्री, ब्रम्हू व मर्स्यातय्गु चलखेल व दाउपेच खनाः दिक्क जुयाः खुला न्हय्ला ला बिदा कयाः छेँय् हे च्वनेधुनाम्ह खः। यदि जि छेँय् च्वनागु जूसा आः थें उच्च पदस्थ कर्मचारी जुइ मखनीगु खः। छम्ह साधारण मनू जुयाः हे जिगु जीवन निर्वाह यानाच्वनेगु जुइ। जितः डबल दाई अथे धइम्ह जिम्ह तःधिकःम्ह दाइ त्रिलोक्य दाइपिंसं हे झी छेँय् जागिर नयाच्वंपिं नं सुं मदु, व्यापार ब्यवसाय ला जिमिसं हे स्वये छं थःगु जागिर मत्वःतेगु हे बांलाइ धाःगुलिं जिं हाकनं जागिरय् ध्यान तयागु खः ।

वयां लिपा जि नेपाल टेलिकमयात व्यापक यायेगु निर्णयय् लगे जुया। थ्व झ्वलय् पूर्व मेचीनिसें पश्चिम महाकाली थ्यंक चाःहिला। स्वदँ तक ला टेलिकमया बोर्ड मेम्बर जुयाः नं ज्या याना। अले प्यदँ तक महाप्रवन्धक जुयाः ज्या याना। न्हय्दँया दुने गां गामय् इन्टरनेट सेवा थ्यंकेगु व मोबाइल फोनया चमत्कार हे क्यने फुगु जुल। गुलिसिनं निछाः बांलाक हे नये मखंपिं जनतां मोबाइल प्रयोग याइ ला धकाः नं न्ह्यसः तःगु खः। तर अबलय् बागू लाख तुगू मोबाइल आः द्वःछि, झिंन्यासःनिसें नीद्वः पीद्वः तकां बीगु व्यवस्था जुइवं नं उकियात सहज याःगु खः। सरकारयात झिगू अरब राजश्व पुलाच्वंगु संस्थां छक्वलं नीनिगू नीप्वंगू अर्ब राजश्व पुलेगु अवस्थाय् थ्यन। थथे टेलिकमया सफलता लिपा हे जि नेपाल वायुसेवा निगमय् वयाम्ह खः। आः नं १४०० कर्मचारीतय्सं जितः पूर्ण समर्थन यानाच्वंगु दु। थीथी प्रोजेक्टय् सकसिनं ग्वाहालि हे यानाच्वंगु दु। यदि जिं प्रस्ताव याना थें तग्वःगु जहाज हयेगु प्रक्रिया मदिसे न्ह्यज्यानावंगु जूसा आः तक प्वालाप्वाला थीगु निगः जहाज दयेधुंकल जुइ। नेपाल सरकारं २२-२४ दँय् मयाःगु ज्या जिं यायेत्यनागु खः। तर माफियातय्गु जालय् लानाः जि छपलाः लिउने लाःगु थें जक च्वंगु खः ।

अबलय् बैना तक छ्वये धुनागु धइगु जहाज न्यायेगु निंतिं ९० प्रतिशत ज्या सिधःगु खः। १० प्रतिशत हे जक ज्या सिमधःनिगु खः। झीगु देशय् थुलि याकनं ज्या जूगु रेकर्ड हे मदु। थन ला निसःगू देशय् गनं मदु थें पीदँ न्ह्यः शुरु जूगु लुम्बिनी विकास गुरुयोजना आः तक नं १० प्रतिशतं अप्वः ज्या मजुइगु थाय् खः। तर थन नं ज्या यानाः क्यन धाःसा यायेफु। नेपाः गरीब देश मखु। थ्व देश धनी देश हे खः। थ्व देशयात सरकारं गरीब याना बिउगु खः। नेपाः प्रतिव्यक्ति आय अत्यन्त न्यून जूगु नं थनया व्यवस्थापनं यानाः खः। एशियाय् हे दकलय् म्हो जक आय दुगु देश कथं नेपाःयात म्हसीकेगु याः। झी १ नम्बर धनी जुइफुगु देश खः। देश धनी हे खः। थनया जनता जक गरीब यानातःगु खः। बांलाक ज्या याःगु कारणं विदेश धनी जुइफुसा मेपिं स्वयां झी जक कमजोर मखु। झीथाय् २००७ साल, २०४६ साल व २०६२/६३ सालय् आन्दोलन जुइधुंकाः आः खुल्ला समाज जुइधुंकल। झी ज्ञानी जात खः। अथे जुयाः नं जापान व कोरिया थें धनी जुइफु। स्वीला न्ह्यः जितः छं दूर सञ्चार थें हे वायुसेवा निगमयात नं बांलाकि धकाः छ्वया बिउगु खः। आः जिं हाकनं ल्यं दनिगु ई व मौका बिल धाःसा मेमेगु ई नं ज्या यानाः जूसां नेपाल वायुसेवा निगमयात फयां फछि बांलाकाः हे क्यनेत स्वये ।

(खँल्हाबल्हाया लिधंसाय्)

More Stories Like this