नेपालय् नैतिकता दुपिं नेतात हे मदु ला?

नरेन्द्रमान श्रेष्ठ 'गोंगजु'
नेपाः व नेपाःमि जनताया ला विडम्बना हे धायेमाः कि नेपालय् देश व जनताया लागिं राजनीति याइपिं इमान्दार, नैतिकवान, सच्चा देशभक्त नेतात न्ह्यःने वये फयाच्वंगु मदु। थीथी राजनीतिक दलय् हालीमुहाली यानाच्वंपिं अले इलय्-ब्यलय् सत्ताय् च्वनाः देश व जनतायात ध्वं लानाच्वंपिं बेइमान फटाहा, भ्रष्ट, कमिशनखोरत जक न्ह्यःने लानाच्वंगु दु। थुज्वःगु हे हुनिं थौं झीगु देय् झन झन स्यनाच्वंगु दु। अय्नं संविधानसभाय् प्रतिनिधित्व यानाच्वंपिं थीथी दलया नेतातय् गम्भीर जुयाः ज्या याःगु धाःसा खने मदु। नेपाःया नियति हे धायेमाः कि विगतय् १०४ दँ तक राणातय्सं झीगु देश व जनतायात शोषण यानाः स्वीदँ तक राजतन्त्रया ख्वाःपाः पुयाच्वंपिं पंचायती शासकतय्सं नेपाली जनतायात शोषण यात। २०४६ सालया जनआन्दोलन लिपा पलिस्था जूगु बहुदलीय व्यवस्थाय् थीथी राजनैतिक दलया बेइमान नेतातय्सं जनतायात जक मखु झिदँ तक विद्रोह याना वःपिं जनतायात समेत सास्ती यानाच्वंगु दु ।

२०६२/०६३ या जनआन्दोलनं पलिस्था जूगु संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र लिपा जनतायात छुं भचा राहत दइगु आशा याःसां गणतन्त्रया ख्वाःपाः पुनातःपिं नेतातय्सं जनताया आशायात निराशाय् हिला बिल। संविधान दयेकेगु धकाः जनताया मत कयाः संविधानसभाया प्रतिनिधित्व यानाच्वंपिं थीथी राजनैतिक दलया नेतातय्सं संविधान दयेकेगु स्वयाः नं सत्ता, पद व पावरया लागिं तँछाड-मछाड यानाच्वंगु खनाः जनता वाक्क हे जुइधुंकल। नेपाःया राजनैतिक ख्यलय् खालि लुच्चा, लफंगा, फटाहा, बेइमान, भ्रष्ट व स्वार्थी नेतात जक मखु नैतिकवान व इमान्दार नेतात नं दु तर थुज्वःपिं नेतात धाःसा लिकुनाच्वन। थौं देय्यात सच्चा व इमान्दार नेतात मालाच्वंगु इलय् थुज्वःपिं नेतातय्सं जनतायात गनं यंकी मखु ।

न्हूगु लोकतान्त्रिक संविधान दयेकेगु धकाः संविधानसभाय् वंपिं दलतय् दथुइ, खास यानाः ततःधंगु स्वंगू दल दथुइ सत्ताया लागि जुयाच्वंगु कचवंया कारणं संविधान दयेकेगु ज्याय् पंगः वयाच्वंगु दु। दलतय् दथुइ जुयाच्वंगु राजनैतिक चलखेलं यानाः सरकारं अझ नं पूर्णता काये फयाच्वंगु मदु। मन्त्रिमण्डल गठनया विषययात कयाः थीथी दलतय् दथुइ जक मखु छगू हे दल दुने नं थीथी नेतातय् दथुइ कचवं जुयाच्वंगु दु। दसुया निंतिं सरकारया नेतृत्व यानाच्वंगु एमाले दुने पार्टीया अध्यक्ष, उपाध्यक्ष, महासचिव अले वरिष्ठ नेता धाःपिनिगु गुटबन्दी तच्वयाच्वंगु दु ।

एमालेया नेता केपी ओली माओवादीया कट्टर विरोधी जूगुलिं थःगु पार्टीया अध्यक्ष झलनाथ खनालं माओवादीया समर्थन कयाः सरकार गठन यात धकाः उकिया हे विरोध यानाच्वंगु दु। ओलीया थज्याःगु चलखेलं यानाः हे प्रधानमन्त्री नियुक्ति धुंकाः नं मन्त्रीमण्डलं पूर्णता काये मफुगु खः। नेता ओली काँग्रेस पक्षधर खः। यदि काँग्रेसया नेतृत्वय् सरकार गठन जूगु जूसा थःगु पक्षया नेतातय्त मन्त्री मण्डलय् दुथ्याकाः स्वार्थ पूवंकेगु दाउ ओलीं याःगु थें च्वं। थःपिनि ज्या संविधान दयेकेगु व उगु ज्याया निंतिं आः अप्वः ई मदु धइगु खँ सिउसां नं थुगु इलय् थःगु हे पार्टीया नेताया नेतृत्वय् सरकार गठन जुलं नं मन्त्रीमण्डलय् असहयोग यानाः माधव नेपाल व खड्ग ओलीं प्रतिशोध कयाच्वंगु दु। संविधान दयेकेगु ज्या न्ह्याक्व हे लिबाःसां झी नेतातय्गु नुगलय् छुं नं कथंया चिउताः दु थें मच्वं। खँ तछ्यानाः धायेगु खःसा देशय् नेपाल व ओली थेंज्याःपिं नेतात दत्तले देशं प्रगति याइ धइगु खँय् वाकाः हे मतःसां जिउ। वंगु संविधानसभाया चुनावय् जनतां ल्वाप्पा नकलं नं चेते मजूपिं थुज्वःपिं बेइमान नेतातय्त गुज्वःगु संज्ञा बीगु धकाः थौं जनतां हे धाये मफयाच्वंगु दु। यदि इलय् हे न्हूगु संविधान मवल धाःसा नेपाःया स्वंगुलिं मुख्य दलत जिम्मेवार जुइ ।

सत्ताय् वनेधुंकाः नं छुं जुयाः थःगु दलं सरकारया नेतृत्व याये मफुत धाःसा दल दुने हे कचवं पिकायेगु ला आः नेपाःया राजनैतिक दलतय्गु ल्वय् हे जुइधुंकल। थुकियात मखा धाइ - खिचायात घ्यः पचे मजू। झीगु देशया इतिहासय् मिखा ब्वयेगु खःसा थःगु स्वार्थया निंतिं पार्टी तकं विभाजन याःगु खंकेफु। गबलें गृह मन्त्रालययात कयाः अले गबलें न्हय्गू बुँदे सम्झौतायात कयाः एमाले दुने कचवं जुयाच्वंगु ला झीसं खना हे च्वनागु दु। थुगु हे हुनिं मन्त्री मण्डलया ज्याय् नं पंगः वःगु दसु ला झीगु न्ह्यःने हे दु। थौंया अवस्थाय् सरकार गठन सुनां यायेगु धइगु न्ह्यसः हे मखु, न्ह्याम्हेस्यां याःसां जिउ तर खँ छु धाःसा संविधान चाहिँ दयेके माल। यदि संविधानसभाया चुनावय् बूपिं हरुवातय्गु चक्करय् लानाः संविधान दयेकेगु ज्याय् लिच्वः लात धाःसा आः जनता सुंक च्वनी मखुत। जनताया सहनशीलतायात नेतातय्सं इमिगु कमजोरी तायेकेगु ज्या छता याये मजिउ ।

नेपाःया नेतात स्वार्थी, लोभी जुल धकाः धयाच्वनागु थौंया इलय् झीगु समाजयात नं नेताय्गु ल्वचं कःगु मखु ला धइगु न्ह्यसः नं मनय् लुया वयाच्वंगु दु। नेपालय् अझ धायेगु खःसा नेवाःतय्गु समाजय् गुगुं नं कथंया सामाजिक संस्कारया ज्याखँय् भ्वय् नयेगु, थःथितियात ब्वनेगु चलन जुयाच्वंगु दु। थौंकन्हय् इहिपा, बाह्राः, कय्तापुजा थेंज्याःगु लसताय् जक मखुसें कर्मकाण्डय् तकं भव्य रुपं भ्वय् यायेगु चलन ब्वलनाच्वंगु दु। वास्तवय् धायेगु खःसा थौंकन्हय् झीगु समाजय् आधुनिकताया नामय् परम्परा, संस्कृति, रहनसहन व सामाजिक संस्कारय् नं हिउपाः वयेधुंकूगु दु। झीगु परम्पराकथं जुइगु भ्वजय् मनूतय्सं थम्हं स्वयाः जिन्सी ज्वना वनेगु चलन दु। तर थौंकन्हय् भ्वय् न्यायेकीपिंसं उज्वःगु जिन्सीया पलेसा ध्यबा हे बिउसा जिउ धइगु मनसाय तयाच्वंंगु खनेदु। खय्त ला थुगु चलन सकारात्मक खने दुसां नं झीगु समाजं धाःसा थुगु पक्षयात नाला काये फयाच्वंगु मदु। थुज्वःगु भ्वय्यात मनूतय्सं ध्यबा पुलाः रेष्टुराँ वनेगु थें जुल धकाः संज्ञा नं बीगु याः। अले गुलिसिनं धाःसा थुज्वःगु प्रवृत्तियात भ्वय्या खर्च सालेगु लँ नं धायेगु याः। समाजय् ब्वलनाच्वंगु थुज्वःगु चलन पाय्छि खः वा मखु धकाः निष्कर्ष पिकायेगु जिम्मा समाजयात हे लःल्हाना ।

More Stories Like this

जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपा
प्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया