भ्रष्टाचार निर्मूल यायेत जनता कुहां वयेमाः

डी.आर.खड्गी

विश्वया यक्व देशय् अति भ्रष्टाचार जुयाः आर्थिक अवस्था ध्वस्त जुया वंगु इतिहास दु। देय् संचालन यानाच्वनीपिं असक्षम व अविवेकी नं जुयाच्वनेफु। अविकसित देशया नेतात सिद्धान्त, नीति व भिजन ज्वनाः सत्ताय् वनेगु मस्वसे ध्यबाया बलं व दादागिरी क्यनाः सत्ताय् वनेगु यानाच्वनी। थ्वहे कारणं यानाः अविकसित देशया नेता व नोकरशाह भ्रष्ट व कमिशन खोर जुयाच्वनीगुलिं देश गरिब जुजुं वनाच्वनीगु खः। भ्रष्टाचार ला पूँजीवादी देशय् नं मजूगु मखु। पूँजीवादी देश अमेरिका व पश्चिमी राष्ट्रय् भ्रष्टाचार कम जुयाच्वंगु कारण मध्ये थ्व नं खः। व देशय् चरम विकास जुयाच्वंगुलिं जनतायात अत्यधिक रोजगारी बीत सफल जुयाच्वंगु दु। बहुसंख्यक जनतायात रोजगारी चूलानाच्वंगुलिं चुनावया इलय् पार्टी भोटया लागिं ध्यबा खर्च उलि यायेगु आवश्यक मदु। मेगु कारण खः पश्चिमी राष्ट्रया सामाजिक संरचना संयुक्त परिवारया बनावट नं मखु। एशियाया अप्वः देशय् संयुक्त परिवारया बनाबट जुयाच्वंगुलिं नेतातय्सं थः परिवार व नातागोटाया लागि गुलि फु उलि भ्रष्टाचार यानाः ध्यबा मुंकेगु स्वयाच्वनी। अविकसित देशया जनतां अप्वः गरिबीया कारणं यानाः नं पार्टीया नीति हे चुनावया इलय् ध्यबा खर्च यानाः भोट कायेगु कथं दयेकाच्वंगु दइ। थ्वहे कारणं यानाः नेतातय्सं जक मखु पार्टीयात नं अथाह ध्यबा माःगुलिं भ्रष्टाचार यायेमाःगु आवश्यक तायेका च्वनीगु खः ।

झीगु जःलाखःला देश भारतय् नं चरम रुपं भ्रष्टाचार जुयाच्वंगु आः जक मखु अंग्रेज शासकं देश त्वःता वंसांनिसें जुयाच्वंगु खः। नेहरूया पालय् मिडियाया भूमिका सशक्त मजूगुलिं भ्रष्टाचारया उलि चर्चा मजू। इन्दिरा गान्धी प्रधानमन्त्री जुयाच्वंगु इलय् नं चरम रुपं भ्रष्टाचार जुयाच्वंगुलिं भारतया समाजसेवी जयप्रकाश नारायणं सन् १९७४ सालय् कांग्रेस सरकारया विरुद्ध आन्दोलन शुरु याःगु खः। जयप्रकाश नारायणया नं मुख्य माग खः जनलोकपाल विधेयक हयाः भ्रष्टाचार विरुद्ध कडा पलाः ल्ह्ने माल। पश्चिमी राष्ट्र स्वीडेनय् जनलोकपाल बिधेयक हयाः भ्रष्टाचार निर्मूल याः थें भारतय् नं भ्रष्टाचार निर्मूल यायेमाः धकाः जयप्रकाश नारायणं आन्दोलन हे यानाः सरकारयात दबाब बिउगु खः। आन्दोलन थुलि प्रभावकारी जुल कि कांग्रेस सरकारय् भुखाय् ब्वयेका बिल ।

सरकार बाध्य जुयाः जनलोकपाल बिधेयक हयेत बाध्य नं जुल। छुं न्हि लिपा इन्दिरा गान्धीं संकटकाल घोषणा यानाः आन्दोलनकारीतय्त दबे याना वन। संकटकाल लिपा जूगु आम चुनावय् कांग्रेस पार्टी पराजित जुल भारतीय जनता पार्टी सत्ताय् वयेत सफल जुल। भारतीय जनता पार्टी सत्ताय् वयेत सफल जूगुया मुख्य श्रय जयप्रकाश नारायण खः। ४० दँ न्ह्यः पास जूगु लोकपाल विधेयक सक्रिय जुइ मफुगुलिं देशय् भ्रष्टाचार झन झन तच्वया वनाच्वंगुलिं जनता चिन्तित जुयाच्वंगु खः। न्हापाया लोकपाल विधेयक सफल जुइमफुगु कारण नं सरकारं नियुक्ति याना तःपिं सदस्य स्वच्छ छवि व व्यक्तित्व दुपिं मखयाः खः। भारतया सरकारं गुलि नं भ्रष्टाचारया मुद्दायात कडा रुपं मवँसे झन षडयन्त्र यानाः जनतायात झंगः जक लानाच्वंगुलिं देशय् झन झन ततःधंगु भ्रष्टाचारया काण्ड जुया वनाच्वंगु खः ।

छुं महिना न्ह्यः राष्ट्रमण्डल खेल भवन निर्माण काण्ड, टेलिकम भ्रष्टाचार काण्ड, सहिद परिवारया लागिं धकाः निर्माण याःगु एपार्टमेण्ट सरकारी कर्मचारीया ल्हातय् लानाच्वंगु काण्ड, थुलि जक मखु अख्तियार दुरुपयोग आयोगया प्रमुख तकं भ्रष्टाचार आरोपं मुक्त जुइ मफुगु खँ मिडियाय् बय्बय् जुल। थज्यागु ततःधंगु भ्रष्टाचारया काण्ड जुलं नं सरकारं आरोपीतय्त कारवाही यायेगु मस्वस बचे यायेगु पक्षय् वनाच्वंगुलिं जनता अति निराश व आक्रोशित जुयाच्वन। जनताया आक्रोश व निराशायात ध्यानय् तयाः समाजसेवी अन्ना हजारें लगातार ९६ घण्टा तकं दिल्लीया जन्तरमन्तर पार्कय् अनसन च्वन। अन्ना हजारेया माग खः ४० दँ न्ह्यः पारित जूगु लोकपाल विधेयकयात सक्रिय यायेगु लागिं नागरिक समाजया व्यक्तित्वयात न्ह्यःने हयेमाः। अन्ना हजारेया अनसन व योजनायात असफल यायेत सरकारं यक्व कुतः मयाःगु नं मखु तर जनसागर कुहां वयाच्वंगु खनाः सरकार जक मखु विपक्षी पार्टी तकं थारान्हुल। विपक्षी पार्टीया नेतात नं अन्ना हजारेयात समर्थनया लागि जन्तरमन्तर पार्कय् वंगु खः। तर जनतां सुं नं पार्टीया नेतातय्गु विश्वास मदु धकाः उमित पार्कय् दुत मकाः। आखिरय् सरकार झुके जुयाः न्हापा स्वयां नं कडागु कानून हयाः नागरिक समाजया व्यक्तित्वतय्त ५० प्रतिशत सदस्य नियुक्त यानाः पुरा अधिकार बीगु घोषणा यायेत बाध्य जुल। अन्ना हजारें सरकारया प्रस्ताव स्वीकार यासें अनसन क्वचायेकल। अन्ना हजारेया थ्व विजय जनतायःगु खः। अझ मेगु चरणया संघर्षया लागि इनाप जूगु दु। मेगु चरणया संघर्ष खः, (क) मस्यौदा विधेयक तयार यायेगु, ख) मन्त्री मण्डलं पास याकेगु ग) लोक सभा पाखे नं स्वीकृति याकाः सत्ता बिकेन्द्रीकरणया माग थुकी जुयाच्वंगु दु। यदि जनतां सक्रिय रुपं ध्यान मबिल धाःसा ४० दँ न्ह्यः लोकपाल विधेयकयात फासांफुसुं याये आः नं मयाइ धाये मफु ।

झीगु देश नं भ्रष्टाचारं यानाः भज्यंक स्यनाच्वंगु दु। जुजुया पालय् सिबें नं थौंकन्हय् अप्वः भ्रष्टाचार जुयाच्वंगु दु। जुजुया इलय् नेता व नोकरशाहतय्सं सुलाः सुलाः भ्रष्टाचार यानाच्वनीसा आः खुल्ला रुपं भ्रष्टाचार यानाः फूर्ति क्यनेगु यानाच्वनी। थथे भ्रष्टाचार अप्वयाच्वंगुया मू कारण खः भ्रष्ट व लोभी नेतात। थज्याःपिं नेतात देशया उच्च पदय् थ्यनाच्वंगुलिं देशय् भ्रष्टाचार अप्वयाच्वंगु खः। भ्रष्ट व लोभी नेतातय्सं भ्रष्टाचार निर्मूल यायेगुली गबलें नं ध्यान बी मखु। देशया लागिं ज्या याना बी धकाः वइपिं व्यक्तित्वतय्त हतोत्साही यानाः विदेशी भक्त क्येनगु जक ज्या जक थुमिसं यानाच्वंगु दइ ।

More Stories Like this