लाठ जङ्गया तक्मा ! [बाखं]
लक्ष्मण राजवंशी
मू लँया छकू ध्याकुंचाय् वांछ्वयातःगु फोहर द्बँय् खित्तुखिनाः प्लास्टिक, खालि सिसि, रबर, नँकुचा, जस्ताकुचा मालाच्वंम्ह छम्ह बःचाधीम्ह मिजंमचायात लालध्वजं मिखा हे लिमकासे स्वयाच्वन । वया मिखाय् धू दुहाँवन ! रुमाल लिकयाः चश्मा व मिखाहुल । लंचा मदुगु, छखे म्हिचा गूगु, खितिं प्वालाप्वाला थिनाच्वंगु कोटय् कत्ताकातःगु तक्माय् वया मिखा तक्यन !
'थ्व छुं तःधंगु ज्या यात जुइ, थपाय्जिगु तक्मा घाना जुइत?' व मचाया लिक्क वन । व थःत लिगने मफु । फोहर द्बँ थाहाँवःगु हा वयागु न्हासय् दुहाँवल । काचाकिचिं म्हिचां रुमाल लिकयाः न्हाय् व म्हुतु त्वपुल । अथे नं नवःगु पनेमफु । उसुयाः कथु उलुउलु सन । प्वाथय् क्वल्हानातःगु थाहांवयाः कथु प्वालय् थ्यनीन । म्हुतु कत्तिकल । वं पनेगु स्वल । म्हुतु जायेक ई बुयावःगुलिं रुमालं चीकल । नवःगु सहयाये मफुत । मिखा पालुल ! रुमालं ख्वबि तिकल ! वं मखंक व मचा अनं तुं तन ! व अनं स्वस्यें छेँय् वल ।
कोथाय् दुहाँवनाकथं सेफ चायेकल । दुने तयातःगु तक्मा लिकाल । छकः क्वथीक स्वल । ल्हाःतय् कयाः लनास्वल ! व स्वस्वं झ्यातु ताल ! तक्माय् च्वंगु हुपचां कमिजय् कत्ताकल ! तक्मा हुसुलुं पुल ! तीजक दनाः बाथरुमया अंगलय् खानातःगु तःपाःगु न्हाय्कः न्ह्यने दन । वया छातियात तक्मा मल्वः थें ताल ! वया ल्यूने व हे खातेमचा खनेदयेकः वल । वास्यावास्या न्हिलाः वं लालध्वजयात हिस्याः थें ताल - 'ई ...... जिगु तक्मा । छन्त स्वयाः जितः ल्वः ।' व पतिनं सुयाः वया कोटय् घानातःगु तक्मा क्यन ।
लालध्वजं छातिइ कत्ताकातःगु तक्मा लिकाल । तक्मा स्वल । म्हुतुसि पेखुलाः तक्मा म्हिचाय् स्वथन । वं करकिगु तक्मा खुयाहःगु जुइ? वया नुगलं वयात खुँ पाःयात । व थःम्ह नं न्हापा तःथाय् तःकःमछि खुइनं । वयागु पतिं झंगःतय्गु पा स्वयाः याउँ । करकियागु म्हय्च्वंगु दां वयागु म्हिचाय् सालेफु । गःपतय्क्व खानातःगु, न्हाय्पनय् सुयातःगु मिसातय्गु तिसा मचायेक स्वहायेके फु । थः म्हालकाय्चा न्ह्याथासं गयेफु ! व क्वपिछुँ - न्ह्याम्हसिगु धुकुतिइ नं दुहाँवने फु । लं ग्वःतुलेत, लं त्वःतेत्यंम्ह वाथाक्क दन । लाकां न्ह्यानाः स्वाहानं कुहाँवन । वया कलाःयागु खँ नापं मफसे छेँनं पिहाँवन ।
व मचा गनं खनेमदु । न्हापाया थाय् व जःखः माल ! वयात खं धाःपिं सुं मदु । वयात मखनेवं वयागु झ्यातुगु नुगःपा कय्च्यानाः छेँय् लिहाँवल । वया चच्छिं न्ह्य मवः । नुगलय् खँ दासिवल । वं थःगु मिखा भुलं नःगु ताल । वं मचायात खंगु हे मखु ला? लँजुवाःतय्गु किपा जकं खः ला? 'खास जिं हे खनागु । मिखा भुलं नल गथे धाये?'
वं थःगु वंगु ई थःत वालास्वल - 'मचाबलय्याम्ह लिलाध्वजया किपा व हे खाते मचा ला मखु ला?' तक्मा छगू छातिइ घायेया लागि वं छु जक मयाः । व गन जक मथ्यं । वं फोहर द्बँय् खंम्ह मचा थें व नं छम्ह खाते ! सतक छगुलिं वयागु छेँ । फोहर द्बँय् लुयावइ । वयागु नसा । वांछ्वयातःगु प्लाष्टिक, नँकुचा, खालि सिसि मुनेगु वया लजगाः । नसा चूमलाःकुन्हु करकिया अंगः गयेगु,करकिगु म्हिचाय् च्वंगु दां पतिनं कताकाः थःगु म्हिचाय् स्वथनेगु वयागु ज्या ।
'खुदा देगा तो छप्पर फाड्के' धाःथें वयागु जुनी हिल । खतंनःगु जस्तां ल्हानाच्वंगु हिरायागु टप व न्यापु सिखलं वयागु कर्म हिलाबिल । पीम्ह न्यय्म्ह खाते मचातय् व ग्याङ लिडर जुल । प्यंगः मचातय्त, खुगः वयागु लवः । मचातसें लुइकूगु जुइमा वा खुयाहःगु बच्छि वयागु द्यः ब्वय् । उमिसं मुनाहःगु, मखंक कयाहःगु, लाकाहःगु सकतां ज्याया व ठेकेदार ।
निदँ प्यदँ लिपा वयागु न्हापायागु म्हसीका बुलुया वन । धेबां वयात साहुयागु तँय् तयेयन । लीलाध्वज सार्की लाठजङ्ग कार्की जुल । हानं फोहर द्बँय् सुलाच्वंगु लिपा लुयावःगु हिरायागु टप व न्यापु सिखलं वयागु जात, धर्म, नां, थाय्बाय् व पहःचहः हिलाबिल । सागालय् बुयावःगु फसिमा थें धेबायागु गसि गयाः व थाहाँथाहाँवन । व माहाजनं उद्योगपतिया तँय् थ्यन ।
पशुपति विकास कोषयात प्यंगू लख दां लःल्हानाः लानियागु ल्हाःतं हनापौलिसें जुजुयागु राज्याभिशेष तक्मा लःल्हानाकाल । वयाके सकतां दत ! छेँ, बुँ, मोटर, च्यः भ्वातिंत जक मखु, व वनीथाय्, च्वनीथाय् सकभनं कलाःपिं नं दत । तर वयागु जनफातय् व ब्बहलय् नवःगु बासयागु चिं ख्वं थाःगु मवंनि । हाकुगु चिं फाकुगु सवाः वयाः झाः झाः लुमनी । अथे हे फोहर द्बँय् च्वंगु कथं सूगु, खालं ताःगु, जस्तां क्यूगु, खतंनःगु, नकिंनं सूगु घाः करःजुयाः ल्हाःतुतिइ छाःकी थें थानाच्वंगु वं छ्वयेमफु ।
न्हिं छकः सेफ चायेकी । दुने थ्यंक स्वचाकातःगु तक्मा लिकाइ ! कपालय् थीकी ! लनय् घाइ ! लुदंक थःत न्हाय्कनय् स्वइ । हानं सेफय् स्वथनी । व खाते मचायागु भ्वाथःगु कोटय् वयागु ज्वःगु तक्मा यगाना च्वंगु खंसांनिसें तक्मा तयातःगु सेफ छगलं नवः थें ताल । तक्मा थी घच्चाल । न्ह्याको फुकेमाःसां जुठे मिजारं घानाजूगु अन्तर्राष्ट्रीय बीरेन्द्र भवन दुने दुहाँवनेगु छगः लोगो घायेगु वया इच्छा नं पूवनी थें च्वनावल । थुकेया निंतिं वयात तःजि चीजि न्ह्यागुसां छगू पार्टी माः।पार्टीतय्त धेबा दःसा गाः । वयागु न्हूगु जातः स्वयादीम्ह ज्योतिषयागु धापू गथे आः वइगु ल्यज्याय् वं माःजुइ म्वायेक लोगो वयात मामां वयाथाय् थ्यंक वइ ।
पार्टी ज्यासलं पिहांवयेवं भचा उज्यां फोहर द्बँय् कथिं खिनाच्वंम्ह मचायाके वया मिखा ल्वात । क्वछुनाः उखेंथुखें प्लास्टिक मालाच्वंम्ह मचाया न्ह्यने थ्यंकःवन । नवःगु नँ न्हाय् म्हुतुइ दुहाँवने न्ह्य रुमाल लिकयाः मिखा निगः जक खनेदयेक बापाः ख्वाः त्वपुल ।'वहे मचा । खिति ख्वंथाःगु लँच्व मदुगु भ्वाथःगु कोटय् यग्गाना च्वन व हे तक्मा ।'
वं मचायात ल्हाःते भाय् यानाः सःतल । द्बँछिवंगु नोट छपाः पतिनं कत्ताकाः वयात थःपाखे सालेत स्वल । मचा ग्यात । नोटयागु लोभय् लानाः वं कसा नयेमाल । बिस्युंवनेत वं तुति ल्ह्वन । ग्वालि बच्छि ज्यःगु प्लाष्टिकयागु छपाः चप्पल ध्याचलय् दुन । चप्पल कायेत छ्यं क्वछुइवं मचायागु गःतां ज्वनाः थाथायात । चःति व खितिं धी च्युंगु सँ धिनिमिनि यात । पतिंबां सीदयेक न्यतालय् दाल । निथुप्यथु लाकमं च्वात । ह्वाँय्ह्वाँय् ख्वख्वं ल्हाः ब्वब्वस्यात ।'फोहरया द्बर्ँय् लुइकागु थ्व
ख्वातुगु पाँय्म्वः तयेथाय् मदयाः कोटय् घानातया ! जि खुँ मखु हजुर, छिगु खःसा कयादिसँ । बिन्ति जितः कसा यानादीमते । ग्वाराचा, भीमचा व सिख्वंचिके न्यनादिसँ ! जि खुँ मखु, हजूर !"
लाठजङ्ग कार्कीं म्हिचाय् च्वंगु तक्मा लिकाल । छकः क्वथीक स्वल । मचायागु लप्पा ज्वनाः साल ! वयागु ल्हाःपाय् वयागु तक्मा तयाबिल लाठजङ्ग अनं तप्यंक छेँय् वन । लं त्वःताः बाथरुमय् दुहाँवन ! वँचुक पतिंबां सीदुगु वया न्यताः उसिउसि यायां व मचां लाठजङ्गं बियाथकूगु तक्मा स्वयाच्वन । छुं भचा जायेकाः वया कोटय् कत्ताका तःगु तक्मा व लाठजङ्गं ज्वंका थकूगु तक्मा निगुलिं थुथु यानाः फोहरया द्बँय् वांछ्वल ।
साभार : बाखं दबू ल्याः ४।
More Stories Like this
बाखं च्वये मखुनीपरिवेश (मुक्तक बाखं)
बायावंगु लँपु
हेँग्वाः जूम्ह मनू
ब्लू-डल बाखं ब्वनेधुंकाः