ह्याण्डशेक !
नर्मदेश्वर प्रधान
खँयाखँय्
बाखं दबू। स्वनी। दुजः जुयाः बाखंया विकास याये। समाज ब्वये। कुरिति। कुप्रथा। उदाङ्ग याये। सुधार याये। समाज स्वस्थ जुइ। बाखनं समाजयात गुकथं योगदान बी क्यने। मनूतय्त बाखं च्वके। ल्हाः दिकाच्वंपिनि संके। मच्वःपिंत च्वके। बाखं ख्यः हराभरा जुइ। प्यखेरं वाउँगु घाँय् थें। बाखंया हरियाली वातावरण बांलाइ। आर्कषक जुइ। बाखं दबू सक्रिय जुइ। जि एकोहोरे जुइ। लाताबुंगे थें। एकलब्य जुइ। न्ह्याथाय् वंसां बाखं लुमनी। खनी। बाखंया खँ ल्हाये। मनूत खनी। धाये वइ। बाखं च्वयादिसँ। बाखं दबूयात बियादिसँ। गुलिं अजूचाइ। "गन बाखं बीगु? जि बाखं च्वमि मखु। गन कयाः बी?" जि एक सुरे जुइ। धाये, "छु धयादियागु? बाखं मदुपिं सु दइ? छिके। जिके। अन। थन। च्वय्। क्वय्। प्यखेरं बाखं हे बाखं दु। छिगु हे बाखं दु। बाखं मच्वयेगु मेगु हे खँ। तर छिके बाखं दु। च्वयादिसँ। पिहां वइ। बियादिसँ।" यक्वसित जिद्दी याये। आग्रह याये। न्ह्याम्हं खनी। वयाके बाखं दु। अनुमान जुइ। लोभ वनी। काये दुसा जिउ। लाना काये ला, तुया काये ला। मती लुइ।
प्रौढ। वृद्ध। वृद्धात खनी। थुमिके गुलि स्यल्लाःगु बाखं दइ। इमि अनुभवत बाखनय् हे दुसा ज्ञान गुण बी।
ल्यासेत खनी। मती वइ ।
रोमान्स बाखंया ला खानी हे थुपिं। खानीं बाखंत थकाये दुसा जिउ। पिकाये दुसा जिउ। हेरामोति। थज्याःगु बाखं वइ। छम्ह छम्ह थे बाखं च्वमि थें ताइ। ल्हाः ज्वनाः च्वकेमाः थें जुइ। विश्व व्रम्हाण्ड। फुक्क बाखंमय जुइ। धाइ। श्रावणय् मिखा कां जूम्ह द्वहंनं प्यखेरं वाउँक जक खनी। ठीक अथेहे। बाखं दबू दुने च्वने। दृष्टिदोष थें जुइ। न्ह्याथाय् हुँ बाखंया बाखं खनी ।
लँय् वने। फ्वनीम्ह खनी। मती वइ। थ्वयाके मार्मिक बाखंत दइ। ह्ययेकाः काये दुसा जिउ। झुलिझुलि वसः ज्यामित खनी। थुमि वसतय् बाखं किनाच्वंगु दु। ब्वने दःसा जिउ। लँय् द्वहं खनी। मती लुइ। द्वहंयात बाखं च्वके दुसा जिउ। गुलि स्वच्छन्दवादी। प्रकृतिवादी बाखंत ब्वने दइ। ध्वंचा लुमनी। ध्वंचात जासुसी बाखनय् निपुण धाःगु। इपिं नापलाये दुसा जिउ। बाखं काये मास्ति वइ। मती मती। गबलें थःत न्वाये। छु पहयाम्ह मनू। न्ह्याम्ह खंसां। न्ह्याथाय् वंसां बाखंया तन्द्रा। म्हगस ।
धरहराय् स्वये। धरहरा च्वकां बाखं कुतुं वइला? आश जुइ। मृगतृष्णाय् लाइ। घण्टाघरं "टाङ टाङ" गं थाइ। वं बाखं कनाच्वन ला? न्हाय्पं तिंतिं स्वाइ। रानीपुखुली स्वये बाखंत न्या जुयाः सनाच्वंगु खनी। सालिकत स्वये। इमिसं ऐतिहासिक बाखं च्वयाच्वं थें ताइ। ब्वने दुसा जिउ। मनं धाइ। नेतात लुमंके। फुक्क कथाकार थें ताइ। क्रान्तिकारी। विद्रोही। बाखंतय् फ्याक्ट्री हे खः इपिं। जेलत लुमनी। बाखंया भण्डारथें ताइ। सतक मस्त नापलाइ। लँय्लँय् इपिं बाखंत लिसे म्हिताच्वंगु खनी। दुर्व्यसनीतय्थाय् वने। बाखंत लठ्ठ। ग्वःतुलाच्वंगु खनी। वादी। देवकी। दासदासी। कमैयातय्सं नं नुगःया ग्वरलय् बाखं च्वः। न्यना। ल्ह्यया हये दुसा जिउ थें ताइ। इमिगु आक्रोश। असन्तोष। विदेहया बाखंत बाखं दबुली पिकाये मास्ति वइ ।
बाखं दबूया उद्देश्य। बाखंत मुनेगु। चिन्ता जुइ। बाखंत गन काये? गन दइ? गय् चूलाके? बाखं दबुलिं बाखं माली। बाखंया खोजी। यात्राय् वनी। मनूत नापलाइ। बाखंया छु भुख्खा। पलाःपतिं बाखं। मनूपतिं बाखं। बाखं मदुथाय् दइ मखु। बाखं मदुपिं नाप लाइ मखु। दंसां बाखं। द्यंसां बाखं। न्ह्यलय् बाखं। ज्वलय् बाखं। खुँ। धुँ। छुँ। फुक्क बाखंया प्रतिमूर्ति थें ताइ। सु नं नापलाइ। बाखं छपु। धाये मास्ति वइ ।
उखुन्हु। छम्ह अभिनेत्री नाप लाइ। जिं धाये, 'छिगु रंगीन अनुभवत रोचक जुइ। बाखं मार्फत जिमित नं इनादिसँ। बाखं छपु। बियादिसँ। इनाप दु।' 'जिगु बाखं ताके याइम्ह छ सु? छन्त छु मतलब जिगु अनुभव लिसे?' अभिनेत्री मि जुइ। जिं थःत म्वाय्चुइके। खूब काल का बाखं। उबलय्निसें जिं हय्कया। बाखं फ्वने ग्याइ। सतर्क जुइ ।
बुराया कलाः सी। वयात बाखं च्वके। मार्मिक जुइ। लक्ष्मीचिया प्रेमय् ट्रेजेडी जुइ। बाखं ल्ह्वके दुसा जिउ थें ताइ। फिलिम थें च्वनी। विधुवा। पुत्रपुत्री शोकं ग्रस्ट। मां बौपिं। इमि। ख्वबि झसुकाः नं पिहां वःगु बाखंत न्हायपनय् थ्वइ। नुगः खुल्ल मिनी ।
बाखं। बाखं। बाखं। गबलें गबलें बाखंया पहाडं क्वचिउ थें अनुभव जुइ। दिक्क जुइ। बाखं मदुथाय् वने। याउँक च्वने इच्छा जुइ। निर्जन। एकान्तय् वने। तर। निशब्द। मौन बाखंत। निर्जन। एकान्तय् नं थ्वयाच्वनी। बाखं शुन्य थाय् लुइके फइ मखु ।
बाखं दबूया थीथी अंकत ज्वने। प्रचार प्रसार याये। स्कूल। कलेज। सफूकुथि थाय्थासय् वने। बाखंया महत्व कने। बाखं दबू ज्वंके। खंक्वसित इनाप याये। बाखंत बियादिसँ। बाखं अनुभवत प्वंकेगु थल खः। गुम्म वातावरणं खुल्ला फसय् वयेगु लँपु खः। कुण्ठित स्थितिं मुक्ति कायेगु विधि खः। पर्दां किनातःगु अनुभवत उलादिसँ। आह्वान याये।
वय्कः। हनेबहःम्ह समाजसेवी। समाजसेवाय् विशिष्ट अनुभव दुम्ह।'म्याडम। छपु बाखं। बाखं दबूयात' इनाप याये। 'जिं बाखं मच्वया।' लिसः वइ। "बाखं च्वयेगु सयेकेम्वाः। नुगलय् दुगु खँ पित बियादिसँ। व हे बाखं जुइ। बाखं हिइ दइ। बाखं दान रक्तदान खः। थुकिं समाजयात कल्याण याइ।" जिं दवाव बी। "म्याडम, एकबुँदे सम्झौता। छिउ बाखं जिमित दइ। म्याडम, ह्याण्ड शेक ।"
"नमस्कार !" म्याडमया लिसः जुइ ।
ह्याण्डशेक ! नमस्कार ! अभिवादन, शिष्टाचारया निगः खँग्वः। छाय् थें। थ्व घडी जितः थुपिं निपु। निथी। बिस्कं बिस्कंया अन्तर्विरोधी बाखं थें ताइ। विपरीत। ध्रुवीय। संस्कार। संस्कृति। सभ्यताया प्रतिनिधि बाखंत। ग्यासें वइ। निथी बाखं दथुइ जि। काइ। थाइ। स्वचाइ। त्रास जुइ। शंका लुइ। चिन्ता जुइ। हीमी चाये मास्ति वइ। बाखं दबुलिं जितः बाखं वँय्। बाखं फ्वगिं याना बिउ थें ताइ। जिं अठोट याये। आः जि गनं वने मखुत। बाखं सुयाकें फ्वने मखुत ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया