न्ह्यज्याये मफुगु मजदुरवर्गीय आन्दोलन



कृष्ण प्रजापति

देशय् आन्दोलन नं जुल। राजतन्त्रया अन्त्य जुयाः गणतन्त्र नं वल। तर ज्या याना नइपिं वर्गया उत्थान व विकासया लागिं धाःसा थन भ्याः भचा हे ज्या मजू। थ्व देशय् औद्योगिक क्रान्ति याये मफुगु व आर्थिक क्रान्ति गुलि न्ह्यःने वनेमाःगु खः उलि न्ह्यःने वने मफयाच्वंगु कारणं नं मजदुर वर्गीय आन्दोलन तकं न्ह्यःने वने मफयाच्वंगु खः। पूँजीवादया चरम विकास लिपा मजदुर आन्दोलन मार्फत हरेक देशय् समाजवादी आन्दोलन न्ह्यज्याइगु सम्भावना दयाच्वनी। तर थन न पूँजीवादया हे विकास जुइफत, न समाजवादी आन्दोलन हे न्ह्यज्याये फत। अथे जुयाः थन आः ला खालि सामन्तवाद अन्त्य जुल धाःसां उकिया हे अवशेषं ज्या यानाच्वंगु स्थिति दु। वर्तमान व्यवस्थाय् हिउपाः हयाः मजदुर वर्गया स्वर्ग धयातःगु समाजवादी व्यवस्थाया स्थापना हे तमाम मजदुर वर्गया मूलभूत लक्ष्य खः। तर आः तक देशय् तःधंगु धयातःगु राजनीतिक दल लगायत उमिगु मजदुर संगठनतय्सं समाजवाद स्थापनाया ज्या धाःसा न्ह्यज्याके फयाच्वंगु मदुनि ।

देशय् मजदुरतय्त अलमल याना तयेगु निंतिं ट्रेड यूनियनवादया धाःसा तःधंगु विकास जूगु दु। मालिक विरुद्ध मजदुरत छप्पँ जुइ धइगु ग्याःचिकुं गुलिं एनजीओ आइएनजीओतय्गु हे ग्वाहालि कयाः थन थीथी कथं छलछामया ज्या ताः ई न्ह्यवंनिसें हे जुयाच्वंगु दु। मजदुर दिवस कथं खालि र्‍याली व सभा याना क्यनेगु तर वास्तविक पीडित मजदुर वर्गया निंतिं छुं हे मयायेगु थज्याःगु यूनियनतय्गु ज्या जुयाच्वनी। खालि राजनीतिक पार्टीया उत्थान व विकास यायेगु निंतिं थीथी सम्मेलन व अधिवेशनय् एनजीओ मार्फत ध्यबा हयेगु व मजदुरतय्त भोट बैंक कथं छ्यलेगु निंतिं जक थन यूनियनया स्थापना जूगु दु। तर मजदुरतय्गु ज्याला अप्वयेकेगु, उमिगु जिउ ज्यानया रक्षा व स्वास्थ्यया ख्याल यानाः छु समस्या दु उकियात समाधान यायेगु खँय् धाःसा ट्रेड यूनियनं चिउताः तइ मखु। वास्तवय् देशय् आमूल परिवर्तन मजुइकं मजदुरतय्गु हक, हित व उत्थान नं सम्भव जुइ मखु।
थःगु देशय् हिचःति हायेकेमाःपिं ल्याय्म्ह शक्तियात दंगु जनशक्तिया रुपय् पिने छ्वयाः रेमिटेन्स नयेगु नीति थौं राज्यं हे दयेकातःगु दु। गुलिं म्यानपावर कम्पनीइ राजनीतिक दलया भागबन्दा तकं थ्याकाः उमिगु हे संरक्षणय् ल्याय्म्ह शक्ति पिने छ्वयेत दलाली यानाच्वंगु दु। थ्व छगू ल्याय्म्ह शक्तियात विदेशय् मीगु औपचारिक व कानुनी लुटपाटया ज्या खः। सरकार स्वयम नं अज्याःगु म्यानपावर कम्पनीया दलाल कथं ज्या यानाच्वंगुलिं थन विदेशय् वनीपिं न्हिया न्हिथं अप्वयाः थ्व देश छगू ल्याखं बुराबुरी व मचाखाचा जक च्वनीगु भूमि जुइगु खःला धइगु आशंका ब्वलनाच्वंगु दु। थज्याःगु हविगतया जिम्मेवार राजनीतिक पार्टीं आः ध्यान तयेमाःगु ई वःगु दु। देशयात कंगाल यानाः छुं आर्थिक प्रलोभनय् जिउ ज्यानया तकं पर्वाह मयासे पिने ज्या यायेत बाध्य याकेगु सरकारया थज्याःगु नीति वास्तवय् बन्द यानाः स्वदेशय् हे श्रम यायेगु अवसर चूलाकेमाःगु खः। देशय् हे ल्याय्म्ह शक्तियात उचित रोजगारया बन्दोबस्त याये फत धाःसा उपिं पिने वनेत बाध्य जुइ मखु। थःगु परिवार व थःगु जिउ छगूया निंतिं थःगु देश हे त्वःतेमाःपिं ल्याय्म्हतय्सं खालि विदेश वनाः ध्यबा कमे यानाहःगु जक रेकर्ड दु ।

न्हियान्हिथं त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलय् सीम्ह नं खाली हे मजुइक वयाच्वंगु स्थिति दु। अथे जुयाः सरकारया ज्या नेपाली ल्याय्म्हतय्त पिने छ्वयाः दलाली यायेगु वा दलालतय्त पक्षपोषण यायेगु जक मखु कि थःगु हे देशय् गुकथं जिउ उकथं रोजगारया सिर्जना यानाः मजदुरतय्त थन हे ज्या याकेगु वातावरण दयेकेगु नं महत्वपूर्ण ज्या खः। ल्याय्म्हत पिने छ्वयाः न थःगु देश विकासया लागिं छुं योगदान यायेफइ, न देशया आर्थिक क्रान्ति यानाः मजदुरवर्गीय आन्दोलन हे च्वन्ह्याकेगुनिसें समाजवादी आन्दोलनयात न्ह्यज्याकेगु ज्या हे ताःलाके फइ। खालि मजदुर आन्दोलनयात अलमल यायेगु ज्या हे जक थनया दलालतय्सं यानाच्वंगु दु। सु भचा नेतृत्वय् वल, वयात थीथी प्रलोभन क्यनाः पिने छ्वयेगु वा स्वार्थय् तक्यंकेगु कुतः जुयाच्वंगु दु। मनू न खः, स्वार्थं भय्बियाः व पिने वना दुःख सीत तकं तयार जुइ वा थःगु देश हे ल्वमंकी। थ्व राष्ट्रिय जीवनय् वयाच्वंगु तःधंगु विडम्वना हे खः।
मजदुर वर्गया हितय् क्वातुक सः तये मफयाच्वंगुलिं थथे गुलिं म्यानपावर कम्पनीतय्सं श्रम शक्तियात विदेशय् पलायन यानाच्वंगुलिं नं तःधंगु प्रभाव लानाच्वंगु दु। थः सदां सत्ताय् टिके जुयाच्वनेगु निंतिं तःधंगु राजनीतिक दलतय्सं मजदुर संगठनत चायेकाः मजदुर नेता कथं थः हे मनूत स्थापना यानाः उमित विदेश चाःहीकेगु, भत्ता बीगु व थीथी पदय् च्वनाः आर्थिक सहुलियत नयेगु व पूँजीपति व मिल मालिकत नापं मिले जुइगु ज्या यानाः थन ट्रेड यूनियनवादयात हःपाः बियाच्वंगु दु। थ्व छगू पूँजीवादी व्यवस्थाया रोग हे खः। उकियात समाप्त याये मफुतले वा ट्रेड यूनियनवादया अन्त्य मयाःतलेया निंतिं गबलें हे मजदुरवर्गया स्वर्ग धाइगु समाजवाद स्थापना याये फइ मखु। वास्तवय् मजदुरतय्गु हक हीत चूलाकेगु निंतिं ला वर्तमान व्यवस्थाय् आमूल हिउपाः हयाः योग्यता कथंया ज्या व ज्या कथंया ज्यालाया बन्दोबस्त यानाः उत्पादनया मूख्य मूख्य श्रोतत राष्ट्रियकरण यानाः क्यनेमाःगु खः। उलि जक मखु कि सम्पत्तिइ सिमांकन यायेगु, विदेशय् सम्पत्ति तये मदइगु थेंज्याःगु व्यवस्था नं यायेमाः ।

थथे मजदुर हक हितया खँ वइबलय् न्हापां मजदुर वर्ग थः हे न्ह्यचिलेमाःगु स्थिति दु। सुनानं दान याये थें उमित थकाइगु व च्वय् साला कायेत स्वइगु खने मदु। अधिकांश कृषक दुगु झीगु देशय् कृषि मजदुरतय्गु ज्याला अप्वयेकेगु, औद्योगिक लागाय् ज्या याइपिं मजदुर वर्गयात संगठित यायेगु व थीथी कथं वर्गीय चेतना अप्वयेकेगु ज्या याना वने फत धाःसा हे जन थन समाजवादी आन्दोलनयात न्ह्यचिकेफइ। मखुत धाःसा ताः ई तक थन थथे हे श्रम याइपिं मजदुरत जुयाच्वनी, उकिया फसल नइपिं धाःसा सदां छपुचः प्रतिक्रियावादी व चलाखपिं मनूत हे जक तःमि जुयाच्वनी। थुकथं असमान व पक्षपातपूर्ण व्यवस्थाया अन्त्य यानाः समानता व न्यायया शासन चूलाकेगु निंतिं नं मजदुर वर्गीय आन्दोलन न्ह्याकेमाः ।

More Stories Like this

जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपा
प्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया