बाखं व बुद्ध धर्मया ख्यलय् लोचनतारा तुलाधर

शिला साय्मि

जीवन गतिशील जुइमाः धइगु धारणा ज्वनाः न्ह्यज्यानाच्वंम्ह व्यक्तित्व खः मय्जु लोचनतारा तुलाधर। वंगु फागुन २४ गते जरीमैँया साखः लुमंति सिरपालं विभूषित जुयादीम्ह वय्कःयात स्वीदँ न्ह्यवंनिसें नेपालभाषा बाखं ख्यलय् योगदान बिया वयाच्वंम्ह च्वमि कथं उगु सिरपा लःल्हाःगु खः। २०५७ सालय् वय्कलं 'सन्ध्या टाइम्स'य् बुद्ध धर्म सम्बन्धी उत्कृष्ट च्वसु च्वयाः पञ्चवीर सिरपाः नं त्याकादीगु खः। वय्कः नेपालभाषा ख्यलय् छम्ह सफल बाखंच्वमि कथं नांजाः।
वि.सं. २०१८ सालं मां जगतशोभा तुलाधर व अबु प्रत्येकमान तुलाधरया कोखं येँया तँलाछि त्वालय् जन्म जूम्ह वय्कःया २०४१ सालं भाजु सरोजकुमार तुलाधरनाप इहिपा जूगु खः ।

कन्या मन्दिर स्कूलया च्यागू तगिमय् ब्वनाच्वंगु इलय् वय्कलं अन्तर हाईस्कूल साहित्य सम्मेलनय् नेपालभाषां बाखं च्वयाः लियांलिउ सिरपाः त्याकादीगु जुयाच्वन। थुगु हे पलाखं साहित्य यात्राय् न्ह्याः वनेत थःतः तिबः जूगु खँ वय्कलं कनादी ।

वि.सं.२०३१ सालं धर्मकीर्ति पत्रिकाया निंतिं थम्हं "सिद्धार्थ गौतम" नांया च्वसु च्वयाः थ्व ख्यलय् प्रवेश जुयागु खँ वय्कलं कनादी। थ्वहे झ्वलय् शुक्रवाः पतिकं गण महाविहारय् जुइगु धर्मकक्षाय् निरन्तरता बियाः बुद्धधर्म सम्बन्धी च्वसुत च्वयेगु व गोष्ठी जुइबलय् ब्वनेगु यानागु खँ नं वय्कलं कनादिल। थम्हं च्वयागु च्वसु व न्ववायेगु शैलीयात कयाः अश्वघोष भन्तें हःपाः बियाबिज्याःगु कारणं थुखे न्ह्यज्यायेत थःत तिबः जूगु खँ नं वय्कलं कनादी। थुकिया लिसें ब्वनेकुथी नं कवि दुर्गालाल श्रेष्ठपाखें थः प्रभावित जुयागु खँ नं वय्कलं लुमंकादिल ।

थुपिं हे पृष्ठभूमिं थःगु च्वसां बाखं, जीवनी लगायतया समसामयिक च्वसुत मदिक्क च्वयागु खँ लुमंकुसें थौंतक सत्यां मल्याक च्वसु व बाखं थम्हं च्वयेधुनागु अनुमान वय्कलं यानादिल। वय्कःया च्वसुत नेपालभाषाया थीथी पत्रिकाय् निरन्तर पिहां वयाच्वंगु दु। छुं ई न्ह्यवंनिसें थम्हं 'गोरखापत्र' व 'दि राइजिङ्ग नेपाल' य् नं च्वसु बियागु खँ वय्कलं कनादिल ।

ने.सं. ११०१ सं न्हापांगु सफू "पलासु" पिथनादीम्ह वय्कलं ने.सं. ११२२ स "दुवाः ध्वदुइवं" (बाखं मुना) व ने.सं. ११२८ सं "धर्मचारी गुरुमांया जीवनी: सफू पिथनादीगु दु।
थःगु प्रेरणाया स्रोत कथं पासा रीना तुलाधर, नवीन चित्रकार व धम्मावती गुरुमांयात कयादी ।

स्वदँ न्ह्यवंनिसें धर्मकीर्ति विहारय् मस्तय्गु निंतिं चित्रकला प्रदर्शनी यानाच्वनादीम्ह वय्कलं थुकियात नं थःगु जीवनया तःधंगु सफलता तायेकादीगु दु। मस्तय्त विहारय् वयेगु बानी याकेगु, धर्मलिसे सम्बन्धित ज्ञानया खँ न्यंकेगु, नैतिक पाठ स्यनेगु व विकृतिपाखें बचे यानाः सत्मार्गय् यंकेगु ज्यां हे देशया भविष्य निर्माणय् तःधंगु भूमिका म्हितीगु विचाः वय्कलं प्वंकादिल ।

ने.सं. ११२८ चिल्लाथ्व ७ कुन्हु 'सन्ध्या टाइम्स' न्हिपती पिदंगु थःगु ध्याचू बाखं "हडताल क्याम्प" थम्हं आः तक च्वयागु मध्ये दकलय् यःगु च्वसु जूगु खँ नं वय्कलं कनादिल। अथे हे 'वृद्ध शासनय् भिक्षुणीपिनि देन' विषयय् थम्हं ज्यापौ प्रस्तुत याये खंगु नं थःगु च्वसाया छगू महत्वपूर्ण ब्व जूगु खँ वय्कलं कनादी ।

थौंकन्हय् धर्मकीर्ति बौद्ध अध्ययन गोष्ठीया सचिव जुयाच्वनादीम्ह वय्कः मानदास बुद्ध बोधिसत्व फाउन्डेसन, नेपालभाषा मिसा खलः, उदाय् समाजया दुजः जुयाच्वनादीगु दु। थुकिया लिसें उदाय् समाजया दँ-पौया नं छगू काल सम्पादक जुयादीगु दु ।

जीवन छगू संघर्ष खः। बिना संघर्ष सफलता दइ मखु। गुगु सफलता प्राप्तीया निंतिं ईयात थासय् छ्यलेमाः धइगु वय्कःया विचाः दु। नेवाः जुयाः सकसिनं नेवाः भाय् हे ल्हायेमाः। मस्तय्सं नेवाः भाय् मल्हाः धायेगु स्वयां मचाया मांयात नेवाः भाय् ल्हायेमाः धइगु सन्देश बीगु अप्वः महत्वपूर्ण जू धइगु वय्कःया धारणा दु ।

थुगुसी थःत लःल्हाःगु थः मदुम्ह तिरिमय्जुया लुमंतिइ पलिस्था यानातःगु जरिमैँया सिरपालं थःतः जक मखु सम्पूर्ण मिसा जातियात हे तिबः जूगु वय्कलं कनादिल। इहिपा धुंकाः थीथी समस्याया कारणं इलय्-ब्यलय् ल्हाः दिउसां हानं हानं च्वसा ल्ह्वनेत हःपाः बियादीपिं थःथिति, पासापिं व शुभचिन्तकपिंत वय्कलं दुनुगलंनिसें सुभाय् बियादीगु दु ।

More Stories Like this