हरिसिद्धि: अन्ततः जनताया ल्हातय् शुन्य

शीला साय्मि

उन्नतिया नामय् वइगु विकासं वास्तवय् जनतायात गय् यानाः कंगाल दयेकेफु धइगु खँया छगू बांलाःगु नमूना हरिसिद्धि इँटा टायल कारखाना जुयाच्वंगु दु ।

थ्यंमथ्यं खुद्वः नेवाःतय्गु वस्ती दुगु हरिसिद्धि हाकनं थौंकन्हय् चर्चाय् वःगु दु। थनिं पीखुदँ न्ह्यः अन हरिसिद्धि इँटा-टायल कारखाना दयेकेगु निंतिं न्हय्सःपि (रोपनी) नेवाःतय्गु बुँ सरकारं अधिकरण याःगु खः। उगु इलय् चीन सरकारं कारखाना दयेकीगु जुयाः स्थानीय जनतां थःत भाग्यमानी हे तायेकूगु खः। लजगाः दइगु, गां विकास जुइगु व देय्या निंतिं थःगु नं छुं योगदान जुइगु भलसां थःगु बुँ अधिकरण याकाः उपिं सुम्क हे च्वंगु खः ।

आः अवस्था अथे मखयेधुंकल। २०४९ सालं थुगु कारखाना अझ विकास यायेगु आज्जुं निजीकरण यात। उगु इलय् तक नं स्थानीय जनता ढुक्क हे जुयाच्वंगु खः। तर दछि न्ह्यः जक इमिसं कारखाना थुवालं थःपिंत ध्वंलाःगु वाःचायेकल। स्थानीय गाविस सचिव (शकुन्तला न्यौपानें) उगु जग्गा मीगु निंतिं घरबाटो सिफारिस बिसेंलि तिनि स्थानीय जनतां कारखाना थुवाःया नियत थुइकल ।

थ्व खँ सीवं स्थानीय जनतां छगू संघर्ष समिति हे स्वनाः येँया स्थानीय विकास मन्त्रालयय् २०६६ पौष २० गते छगू विरोध पत्र बिल। थनंनिसें हे हरिसिद्धि इँटा-टायल कारखानाया न्हूगु बाखं नं चल। निला लिपा हाकनं न्हूम्ह सचिव सालिकराम मिश्रं जग्गा मीगु सिफारिस पित बिसेंलि स्थानीय जनतां स्वघौ तक उगु लागाय् चक्का जाम यात। जनताया थ्व ज्यायात स्थानीय राजनैतिक दलतय्सं नं साथ बिउगुलिं मिश्र थम्हं बीधुंकूगु सिफारिस बदर यात ।

अन २०२१ सालं बुँ अधिकरण याःगु खःसां न्यादँ लिपा फुक्कं बुँ आवश्यक मदु धकाः १५१ रोपनी बुँ थुवाःतय्त हे लित बिउगु खः। आः कारखाना बन्द जुइधुंकाः ल्यं दनिगु बुँ धमाधम मीगु शुरु याना हःगु स्थानीय जनताया द्वपं दु। थ्व झ्वलय् बी एन बी. हस्पिटलयात छपीया छगू करोडं मियाः पीगू लाखया जक भ्वं दयेकातःगु खँ कारखानाया पुलांम्ह मजदूर पूर्ण महर्जनं कनादिल। वय्कःया कथं कारखाना थुवाःया कारखाना चले यायेगु नियत हे मदु।
२०२४ सालं चीनया प्रधानमन्त्री व नेपाःया जुजु महेन्द्रं मंकाः कथं उगु कारखानाया उलेज्या यानादीगु खः। उगु इलय् न्यासःम्ह मनूतय्त रोजगारी दइगु अनुमान याःगु खः। सरकारी नीतिकथं उत्पादन बृद्धि यायेगु व रोजगारी बृद्धि यायेगु आज्जुं निजीकरण याःगु जूसां आः जग्गा धमाधम बर्‍हः तयेगु व मीगु यासेंलि स्थानीयवासी दना वःगु खः। उगु इलय् झिंच्यागू करोडं सुन्दर लाल भवानी (श्रेष्ठ) व नरसिंह बहादुर श्रेष्ठं कारखाना न्याःगु खः।
संघर्ष समितिया सचिव बेखाराम महर्जनया कथं जग्गाथुवालं नेपाल बंगलादेश बैंकय् ७६ पी, एनसीसी बैंकय् १२२ पी, श्रीलंका मर्चेण्ट बैंकय् २५ पी, हरिसिद्धि जनरल हस्पिटलय् ४८ पी, काठमाडौं सेरामिकय् २ पी, विजयदीपयात ५ पी यानाः ४२० पी ८ आना १ पैसा जग्गा बर्‍हः तयातःगु खःसां आः धाःसा मी धुंकूगु अवस्था दु। आः ल्यं दनिगु ५३ पी जग्गा कारखाना चले यायेत हे मगायेधुंकल ।

२०६७ जेष्ठ २ गते अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगं मेगु आदेश मजूतले जग्गा बिक्री रोक्का याःगु खः। तर थुकिया वावजूद नं कारखाना थुवाःतय्सं दुनें दुनें धाःसा जग्गा मिया हे च्वंगु स्थानीयवासीतय्गु द्वपं दु ।

आः थ्व छगू मुद्दाया हे रुपय् पुनरावेदन अदालतय् वनाच्वंगु दु। वंगु जेठ ४ गते नं जग्गा मीगु रोक्कायात फुकुवा यायेगु लाकि मयायेगु धइगु खँय् कचवं जुल। उकिं छुं निर्णय मयासे लछि लिपा फैसला न्यंकेगु धाल।
संघर्ष समितिपाखें वकालत यानाच्वंम्ह अधिवक्ता मुक्ति प्रधानं आःयात थुगु मुद्दाया खँ न्ह्यमथंसा हे बांलाइ धकाः प्रतिक्रिया बियादीगु दु। थुगु मुद्दाया पक्षय् न्हय्म्ह व विपक्षय् न्हय्म्ह वकिलतय्सं वहस यानाच्वंगु दु ।

संघर्ष समितिया संयोजक राममुकुन्द महर्जनं थःपिनि वकिलतय्सं बांलाक मुद्दा न्ह्याकाच्वंगु बिचाः प्वंकादीगु दु। वय्कःयात विजय थःपिनिगु हे जुइ धइगु खँय् पूर्ण विश्वास दु। अथे नं स्थानीय जग्गाया भूमि बचे यायेगु संघर्ष धाःसा जारी हे जुयाच्वनीगु खँ वय्कलं कनादीगु दु ।

स्थानीयवासीया धापूकथं उगु बुँ अधिकरण याःगु बखतय् प्यन्हु-न्यान्हु तक अन्न छगः हे मनसे अनसन च्वंपिं नं दु। अथे हे मेगु आय श्रोत मदुपिं गुलिं मनूतय्सं ला गां हे त्वःता वंगु नं दु। थःपिनि भविष्य बांलाइ ला धकाः अबलय् जग्गा बिउपिं मनूत थौं बुँ नं मदु, कारखाना नं मदुया बिचल्लीपूर्ण अवस्थाय् लाःगु दु। उकिं नं संघर्ष हे यानाः जूसां बुँ बचे यायेमाःगु खँ वय्कःपिंसं कनादी। दुगु बुँ फुक्क कारखानायात बिउगुलिं आः बुँ ज्या यायेगु ला द हे मंत। अय्नं कारखाना दुगुलिं अन रोजगारीसां दयाच्वंगु खः। तर आः कारखाना नं बन्द जूगुलिं स्थानीय जनताया ल्हातय् न बुँ दत, न ज्या दत ।

उन्नतिया नामय् वइगु विकासं वास्तवय् जनतायात गय् यानाः कंगाल दयेकेफु धइगु खँया छगू बांलाःगु नमूना हरिसिद्धि इँटा टायल कारखाना जुयाच्वंगु दु। उकिं स्थानीय जनताया जीविका सुरक्षित यायेगु लागिं जकसां राज्यं उमिगु भूमि उमित हे लित बीकेगु ज्या यायेमाः। थ्व उमिगु आदिवासी अधिकार नं खः ।

More Stories Like this