शाहसी नारी भिक्षुणी धम्मावती

अमृतमान शाक्यभिक्षु

दँय्दसं मार्च ८ तारिखयात अन्तर्राष्ट्रिय नारी दिवस कथं हना वयाच्वंगु जुल। थ्वहे झ्वलय् नेवाः मिसातय्सं लुमंके हे माःम्ह छम्ह नेवाः नारी खः भिक्षुणी धम्मावती गुरुमां। बुद्ध धर्म प्रचारय् मिसा वर्गयात नं न्ह्यज्याके माः धकाः वसपोलं आपालं मिसातय्त भिक्षुणी यानाबिज्याःगु दु ।

अथे हे विहारय् वइपिं उपासक-उपासिकापिंत नं बुद्ध धर्मलिसे स्वापू दुगु व्यावहारिक ज्ञान व तालिम नं बियाबिज्याःगु दु। धम्मावती गुरुमांया नेतृत्वय् सामाजिक जागरण अभियानलिसें थीथी थासय् विहार दयेकाः उगु थाय्या लकस हे वसपालें हीकाबिज्याःगु दु। वसपोल वाक् शक्ति व उपासक-उपासिकापिंत लय्ताय्के फुगु खुबी दुम्ह खः। वसपोलया हे कुतःया लिच्वः कथं झीगु न्ह्यःने श्रीघःया धर्मकीर्ति विहार धस्वानाच्वंगु दु। अथे हे गौतमी विहार, बसुन्धरा दोलखा धर्म कीर्ति विहार, सुलक्षण कीर्ति विहार, आः दयेकाच्वंगु शाक्यमुनि कीर्ति विहार नं वसपोलया कीर्ति खः। आः याकनं हे वसपोलया ७७ दँ बुन्हि नं तःजिक हनेत्यंगु दु ।

वसपोलयात नेपालभाषा परिषद्पाखें भाषाथुवाःया उपाधि नं बियातःगु दु। भाषा, धर्म, संस्कृति जक मखु सामाजिक चेतना बीम्ह वसपोल मस्तय्त बुद्ध शिक्षा ब्वंकेमाः धकाः विहारय् स्थापनाकालंनिसें परियति शिक्षा नं ब्वंकेगु यानाच्वंगु दु। मैत्री, करुणा, मुदिता, उपदेश भावं यानाः थौं जिथि वैंशय् थ्यने धुंकलं नं जागरुक स्वभावं यानाः वैंश ज्यला वंगु मदुनि ।

वसपोल वर्मी उपन्यास "यःम्ह म्ह्याय्" या मू पात्र खः। वसपोलया साहसिक गाथा न्यनाः वर्माया भिक्षु र वे थ्वंपाखें बिस्कं उपन्यास हे च्वयेगु ज्या जूगु खःसा उकियात नेपालभाषां भिक्षु ज्ञानपूर्णिकं अनुवाद यानाः 'यःम्ह म्ह्याय्'या नामं पिकाःगु खः। उपन्यासया बाखं कथं छगू परिवारय् सकस्यां यःम्ह म्ह्याय् छम्ह दइ। म्ह्याय् गणेश कुमारी थः मांलिसें सदां विहारय् वनेगु बानी दुम्ह जूगुलिं भन्तेपिनिगु उपदेशं प्रभावित जुयाच्वनी। छक्वः वं थः नं भिक्षुणी जुइगु बिचाः प्वंकी। मांयात ला माने याइ, तर अबुम्ह माने जुइ मखु। उकिं छन्हु चान्हय् पासापिंलिसे छेँ त्वःताः गणेश कुमारी चन्द्रागिरी पर्वत तँ गयाः कुसिनगर थ्यंकुसें थःत उपदेश न्यंकूम्ह बर्माया भन्ते नाप लाइ। वर्मिज भिक्षु स्थवीर ओम धम्मा बुधं वय्कःपिंत भिक्षुणी दयेकेत बर्मा यंकेगु लागिं भिसा कायेत स्वःबलय् भिसा दइ मखु। छखे वर्मा वनेत समस्या जुयाच्वनी, मेखे गणेशकुमारीयात छेँनं मनू छ्वयाः कायेके हइ ।

गणेशकुमारीया निम्ह पासापिं ला लिहां नं वनी। तर गणेशकुमारी अन हे धम्मवती जुइधुंकूगु कारणं न्ह्यागु दुःख सिउसां वर्माय् हे वनेगु संकल्प याइ। भिक्षु ओम धम्मा बुद्धलिसें तुं किसिमागःतलिसे तःन्हुमछि बिकाः न्यासि वनाः बर्माय् वनी। लँय् किसिमागःतसें बिचाः संचाः यानाः ब्वना यंकी। लँय् जंगलय् दुगु हे नसा नकी। यात्राय् आपालं दुःख सी माल। लँय् गबलें धुँ नापलाइ, गबलें अजिंगर नापलाइ। छक्वः नागातय्थाय् लाःबलय् इमिगु भेषभुषा खनाः गणेशकुमारीयात मछाःसे च्वन। लिसें गणेशकुमारीं पुनातःगु चिवर खंबलय् उपिं नं अजू चाल। बल्लबल्ल उपिं वर्माया भिचिना नांगु शहरय् थ्यंकः वन। अनया विहारय् थ्यँसेंलि न्हूम्ह आगन्तुक वःगु स्वयेत अन च्वनाच्वंपिं नेपाःमित हुल मुं वल। अनेक खँ जुल। ओम धम्मा बुद्धयात नेपालं मिसामचा खुयाहयाः भिक्षुणी याये हल धइगु द्वपं तकं वल। अखिरय् थ्वहे द्वपनय् वयात ज्वनाः चछि खोरय् तकं कुना हल। ओम धम्मा बुद्धं नं जिउथाय् तक धयाः पौ छ्वयाः न्ह्यागु न्ह्याथे जूसां गणेश कुमारीया इच्छा पूवंकेगु लागिं कुतः यात। आखिर ओम धम्मा बुद्ध भन्तेया मेहेनत थासय् लासेंलि गणेश कुमारीया दुःख तापात। गणेशकुमारीं नं थःगु लक्ष्य कथं मेहेनत यानाः च्यादँ तक ब्वनाः थःगु व थःगु देय्या समेत इज्जत तया बिल। अनेक हण्डर नयाः विदेशी भूमिइ थ्यंकः वःम्ह छम्ह नेपाःमि मिसा मचा लिपा वनाः अनेक मानसम्मान तकं कायेत ताःलात। च्यादँ लिपा थःगु देशय् लिहां वयाः छेँय् वंबलय् थःहे मां-बौपिंसं तकं म्हसीके मफुत। विदा फुसेंलि हाकनं लिहां वनाः अध्ययन याः वन। रंगून शहरया गभायी सिरिमङ्गल भूमिइ छठ्ठ संगायन महापाषण गुफाय् जूगु पाली तक्षशीला आचार्य परीक्षा पार यासें 'शासन धज धम्माचरिय' उपाधि नापं ग्रहण यानाबिज्यात। वसपोलया खुबीं अन च्वंपिं सकलें लय्ताः ।

वर्माय् च्वनाः गुलि नं अध्ययन यानाबिज्यात उकियात नेपालय् वनाः धर्म प्रचार यायेगु लक्ष्य तयाः थःगु देश लिहां बिज्यात। अले जिउताःछि धर्मया सेवा यानाबिज्यात। थन वयाः वसपोलं विहार नं दयेकाबिज्यात, बुद्ध धर्मया प्रचार यानाबिज्यात, शिक्षा प्रचार यानाबिज्यात। नेपाःया हनेबहःपिं मिसापिनि धलखय् वसपोल नं दुथ्याः। उकिं वसपोलयात नं थौं माः कथं सम्मान यायेमाःगु आवश्यकता दु। छम्ह मिसा जुयाः नं उकथं मेहनत यानाः विदेशय् नां जायेका वःम्ह साहसी मिसाया रुपय् वसपोलया नं कदर जुइमाःगु खनेदु ।

More Stories Like this