न्हय्गू बुँदाया अवरोध

सानुराजा शाक्य

न्हय्ला तक सरकारविहीनताया स्थितिइ बल्ल न्हूम्ह प्रधानमन्त्री दत धकाः दंग जूपिं जनता लिपांगु इलय् ब्वलंगु न्हूगु राजनीतिक परिस्थितिं निराश जूवंगु दु। एनेकपा माओवादी व नेकपा एमाले दथुइ सहमति जुयाः एमालेया अध्यक्ष झलनाथ खनाल प्रधानमन्त्री पदय् ल्यःगु खः। अध्यक्ष झलनाथ खनालयात समर्थन यायेत निगू दलया दथुइ न्हय्गू बुँदाया सहमति जूगु खँ सार्वजनिक जुइवं पिदंगु विवादं अध्यक्ष खनालयात मछिनाच्वंगु खः। पार्टी अध्यक्ष जुसेंलि सम्झौता याये न्ह्यः पार्टीया नेतातय् दथुइ सहलह जुइमाःगु खः तर इलं मगानाः सहलह याये मफुसा थ्व खँया सुचं पार्टी नेतातय् दथुइ थ्यनेमाःगु व नं मजूसा नायः जुयाः याःगु सहमति थःगु हे पार्टी दुने कार्यान्वयन याके मफुगु हे नायः कमरेडया कमजोरी जूगु खने दत। थ्व राजनीतिक गतिरोधं संविधानसभायात हे म्वाय् चुइकीगु खःला? सरकार दयेकेगु व क्वःथलेगुली जक ई फुनाः संविधानसभाया औचित्य न्हनीगु खः ला चिन्तित जुइमाःगु अवस्था दु। प्रम खनालया निर्णय क्षमतायात कयाः न्ह्यसः ब्वलंगु थ्वहे न्हापांखुसी मखु। न्हापा माधव नेपाल एमालेया महासचिव जुयाच्वंगु इलय् अडान मदुम्ह, निर्णय क्षमता मदुम्ह नेता धकाः कुंखिनीगु खः थौं स्वयम् थः नं वहे ल्वय्या शिकार जुइमाल। थ्व आरोपं मुक्त जुइगु खःसा न्हय्गू बुँदाया सहमतियात लागू याकेगु खँय् 'चट्टानी अडान' कया वने फइला?

नेकपा एमाले दुने स्वंगू गुटया राजनीतिं पार्टीयात बाम्ह सिक्क ब्वथलातःगु खँ सकसिनं सिउ। थ्व गुटीय राजनीतिया निगू अलग धुरव खड्ग ओली व वामदेव गौतम खः। माधव नेपाल व झलनाथ खनालया छुं छुं सहयोगी दुसां गुटकथं विकास धाःसा जूगु खने मदु बरु महासचिव इश्वर पोखरेलया उपगुटया छुं छुं अस्तित्व दु। पार्टीया च्याक्वःगु महाधिवेशनय् माधव�केपी छथाय् अले वामदेव-झलनाथ-इश्वर पोखरेल पुचःकथं विभाजित जूगु राजनीतिं गुटया रुप काकां वःगु खः। थुकिं यानाः माधव नेपालं न्ह्याक्व हे गुटया राजनीति यायेमखु धाःसां खड्ग ओलीया पुचलं पिने च्वने फइगु संभावना मदु थें वर्तमान नायः झलनाथ खनालं पार्टीया फुक्क नेतायात मुंका वने धाःसां नायः कमरेडं फुक्क शीर्ष नेतातय्पाखें मनंनिसें ग्वाहालि कायेत ताःलानाच्वंगु मदु। माओवादीया वंगु आन्दोलनया इलय् सहमतिया नितिं न्वकु वामदेव गौतम लगायतया छुं नेतातसें वक्तव्य पिदंसां निसें पार्टी दुने वामदेवपिंत झलनाथ खनालं जिम्मेवारी मबिउ धकाः आलोचना नं स्वयम् वामदेव कमरेडं सार्वजनिक याःगु खः। थ्वया दथुइ वामदेवपिनिगु समर्थन न्ह्यागु इलय् नं द हे दइ बरु माधव-ओलीनाप नं सहकार्य याना वनेगु नायः झलनाथया कुतलं नये नं मखं पुने नं मखंगु अवस्थाय् थ्यनीगु खःला? मखु धइगु खःसा नायलं याःगु सहमतियात पार्टीं स्वीकृति बियाः माओवादीनापया सम्बन्ध विवादरहित यायेगु ज्याय् नायःयात साथ बिउपिं नेतात म्हो जक खने दयाच्वन। थ्वहे मौकाय् झलनाथयात तिसी फक्व तिसिनाः प्रधानमन्त्रीइ नं असफल व अध्यक्षय् नं असफल याकाः वइगु महाधिवेशनय् थःगु पद सुरक्षित याये मंदुपिनिगु षडयन्त्र जकं खःला? थुकिया लिच्वः संविधान नं मवइगु व शान्ति प्रक्रिया नं अनिश्चित यानाः राजनीतिक लकसयात धुफ्व दंकाः फाइदा काये धकाः पुखू सिथय् पियाच्वंपिं ध्वंतय्त जक मौका बी थें जुइ ।

नेकपा एमालेया नायः व एकीकृत नेकपा माओवादीया नायःया दथुइ जूगु न्हय्गू बुँदाया सम्झौताया स्वीकारोक्ति धाःसा जूगु दु तर उकिया कार्यान्वयन धाःसा एमाले दुने विवादया विषय जुयाबिउगु दु। सहमतिया स्पिरिटयात कयाः नापं जानाः वनेगु तक स्वीकारोक्ति जुइधुंकूगु अवस्थाय् नं पार्टीया छथ्वःसिनं थ्व सहमतिया न्हय्गूगु ल्याःया बुँदा बाहेक मेगु बुँदायात अस्वीकार यायेमाः धयाच्वंगु दु। माओवादीनाप स्यनावंगु स्वापुतिं नायः खनालया विश्वसनीयताय् हे आघात लानाः पार्टीयात नोक्सान जुइगु सम्भावनायात ध्यानय् तयाः पार्टीया मेगु पुचलं न्हय्गू बुँदाया सम्झौतायात स्वीकार याना वनेमाल धइगु बिचाः नं पिदंगु दु। गुगु विश्वासय् थः प्रधानमन्त्री ल्यःगु खः व विश्वासयात ल्यंका तये मफुत धाःसा थ्व सरकारया आयु जक मखु नायः कमरेड खनालयात विश्वास याये मत्यःम्ह कथं कलंकं त्यली गुगु कलंकं झलनाथं दयेके धुंकूगु इमेज सायद हे हानं थकाये फइ। छाय्कि न्हापा नं प्रधानसेनापति चीकेगु खँय् सहमति बियाः लिपा उगु सहमति कार्यान्वयन याकेगु खँय् वय्कः सक्षम मजूगु आरोप दु। कांग्रेसनापया सहकार्य वंगु प्रधानमन्त्रीया चुनावंनिसें त्वाःदले धुंकूगु व माओवादी नापया विश्वास नं ल्यंका तये मफुत धाःसा एमालेयात सुनानं विश्वास याये मल्वःगु अवस्थाय् पार्टी थ्यनी। उकिं थ्व अप्रिय निगू सम्भावनायात चीकाः न्ह्याः वनेगु खःसा न्हय्गू बुँदाया सहमतियात स्वीकार यायेगुया विकल्प मदु। थ्वहे सहमतिया लिधंसाय् गृहमन्त्री माओवादीयात बियां छुं मस्यं। गृहमन्त्री छम्ह माओवादीयात बियां देश पाःतालाय् क्वब्वाइ मखु। छगू इलय् सरकार हे माओवादीं न्ह्याकूगु इलय् तकं थः यःकति याये मफइगु अवस्थाय् प्रधानमन्त्री एमालेया दयेक दयेकं गृहमन्त्री छम्ह बियां देशयात माओवादीं नुना हे छ्वइगु खँ कल्पना जक खः।
गुटया राजनीतिं पार्टी दुने सक्षमत छखे लानाः नेतातय् प्रिय मनू जक न्ह्यःने लाइगु खँ एमालें मन्त्री दयेकूपिनि ख्वालं नं क्यं। एमाले संसदीय दलया माग ला संविधानसभाय् दुपिंत जक मन्त्री दयेकि धइगु खः ।

एमालेपाखें हःपिं स्वम्हं मन्त्री छुकिया लिधंसाय् मन्त्री जूगु खः कार्यकर्तां मथू। बिष्णु पौडेल प्रचण्डया पालय् जलस्रोत मन्त्री जूबलय् बांलाःगु ज्या यानाः लोडसेडिंग म्हो यायेत योगदान बिउगुलिं थुगुसी गृहमन्त्रीइ प्रमोट याःगु खः ला? अर्थमन्त्रीया रुपय् उपप्रधानमन्त्रीकथं न्ह्यःने दुम्ह भरतमोहन अधिकारीयात ०५१ सालया अर्थमन्त्रीया ब्याज हे सिमधःनिगुलिं हानं अर्थमन्त्री दयेकेत्यंगु खः ला? गनं न्हय्गू बुँदाया सम्झौताया इलय् सम्झौता तयार याःपिं मध्ये छम्ह व साक्षी जूगु नातां भरतमोहनयात पुरस्कृत यायेत्यंगु खःला? व नं मखुसा सम्झौताय् नायःयात सही याकेगु तर उकिया प्रतिवाद यायेमाःगु इलय् ख्वाः सुचुका जूगुया पुरस्कार नं जुइफु ।

गन तक न्हय्गू बुँदाया सम्झौताया खँ दु उगु सम्झौताय् गणतन्त्रयात संस्थागत यायेगु, राज्यया पुनर्संरचना यानाः संघीय राज्य दयेकेगु व जनताया समावेशी लोकतन्त्रयात सुदृढ यानाः न्हूगु संविधान दयकेगुली सहमत जुया धकाः याःगु सहमतिया विरोध यायेगुया अर्थ नेपाःयात संघीय व्यवस्थाय् यंकेत्यंगुया हे विरोध जकं मखुला? मखु धइगु खःसा थ्व सहमति खनाः उकथं आतंकित जुइमाःगु खँ गनं नं मदु ।

More Stories Like this