अराष्ट्रिय तत्व विरुद्ध संघर्ष यायेमाः
डी.आर. खड्गी
झीगु जःलाखःला विशाल देय् चीन समाजवादी नीति ज्वनाः विज्ञान व प्रविधिया सही ढंगं उपयोग यासें जनताया आधारभूत आवश्यकता पूरा यानाः विश्वया नं. १ शक्तिशाली देय् जुइगु आज्जुं न्ह्यानाच्वंगु दुसा मेखे विशाल देश भारतं नं पूँजीवादी नीति ज्वनाः आर्थिक प्रगति यानाच्वंगु दु। भारतं आर्थिक प्रगति यानाच्वंसां नं बहुसंख्यक जनता शोषणय् लानाच्वंगुलिं सन्तुष्ट जुयाच्वंगु मदु। निगुलिं देय्या दथुइ लाःगु झीगु देशं न समाजवादी लाइन ज्वनाः वने फत न त पूँजीवादी लाइन ज्वना हे वने फत। खसब्रम्हू नेतात असक्षम जक जूगु मखु इमिगु मानसिकता हे अति लोभी लालची जुयाच्वंगु दु। थ्व हे हुनिं नेतात थःगु देशया हित यायेगुली ध्यान मबिसे विदेशीया इशाराय् प्याखं हुलाच्वंगु खः। नेपाःया राजनीतिक ख्यलय् छुं भचा हिउपाः हयेमाःसां नं भारतयाके आज्ञा काये माःपिं नेतात खः। सुं नेतातय्त देशया उच्चपदय् बिराजमान याके माल धाःसा थनया नेतात दिल्ली ब्वाँय् वनेगु याइ कि दिल्लीया नेतात स्वनिगलय् वयेगु याइ। थनया नेतात विदेश भक्त जुयाच्वंसां जनता धाःसा विदेश भक्त जुइपिं नेतात खनाः आक्रोशित जुयाच्वंगु दु। पार्टीया नेतातय्गु मानसिकता हे च्यः जुयाच्वंगुलिं भारतयाके आज्ञा मकासे छुं नं यायेगु आँट व हिम्मत यायेत नेतात ग्यानाच्वंगु खः। न्हापा जूसा भारतया नेतात गाप्य रुपं नेपाः वयाः गुरुमन्त्र बियाः थःगु देशय् लिहां वनेगु यानाच्वनीगु खः। निक्वःगु सफल जन आन्दोलन लिपा ला खुल्ला रुपं हे भारतया नेता व उच्च अधिकारीत नेपाः वयाः गुरुमन्त्र बियाः लिहां वनेगु याना हःगु दु। भारतया थःगु राज्य सरकार गठनया लागि दिल्ली दरबारयाके छुं हे सल्लाह कयाच्वनेम्वाः। स्वतन्त्र देशय् सरकार गठनया लागिं भारतया नेतातय्के सल्लाह कायेत आवश्यक तायेकी। माधव नेपालं प्रधानमन्त्री पदं राजीनामा बीधुंकाः न्हूगु सरकार गठन याये तसकं थाकुयाच्वंगु खः। १७ क्वः तक नं कांग्रेसया उम्मेदवार रामचन्द्र पौडेल प्रधानमन्त्रीया चुनावं बुत। भारतं कांग्रेसया उम्मेदवारयात साथ बियां तुं च्वन। १८ क्वःगु चुनाव जुइ न्ह्यः भारतया परराष्ट्र सचिव अनुपमा राव नेपाः वयाः मधेशवादी दल, काँग्रेस पार्टी व एमालेया भारतपरस्त नेतातय्त गुरुमन्त्र बियाः लिहां वंगु खः। तर वंगु हप्ताय् प्रधानमन्त्रीया चुनावं रामचन्द्र पौडेल व विजय गच्छेदार प्रधानमन्त्रीया पदं पराजित जूगु खनाः भारत झस्के जुल। भारतया संचार माध्यमं तुरुन्त प्रतिक्रिया बीगु झ्वलय् धाल, 'काँग्रेस व मधेशी दल चुनावय् बूगु मखु भारत बूगु खः।' आःया बामपन्थी सरकारयात प्याखं हुइकाः थःगु राष्ट्रिय स्वार्थ पूरा याये थाकुइ ला धकाः भारतं शंका यानाच्वंगु दु ।
न्हापा सन् १९९४ सालय् बामपन्थी नेता स्व. मनमोहन अधिकारी प्रधानमन्त्री जूगु इलय् नं भारत झस्के जूगु खः। मनमोहन अधिकारीं चीनपाखे लिनाः भारतं नेपाःपाखें कयाच्वंगु फाइदा गुमे जुइगु जकं मखु ला धकाः ग्यानाच्वन। मनमोहन अधिकारीं देय्यात विकासया लँय् यंकेगु निंतिं कुतः नं याःगु हे खः। व इलय् जनतायात शोषण यानाच्वंपिं प्रतिक्रियावादी शक्ति, सामन्ती पूँजीवादी व भारत छप्पँ जुयाः मनमोहनया सरकार पतन यायेत लगे जूगु खःसा सफल नं जूगु खः। सन् १९९४ सालय् थें थ्व सरकार खत्तम यायेगु लागि नं प्रतिक्रियावादी शक्ति, नोकरशाह पूँजीपति व भारत मिले जुयाः खेल म्हितेगु शुरु यायेधुंकल। भारतया संचार माध्यमं खूब प्रचार यानाच्वंगु दु। आः वःम्ह बामपन्थी सरकारं झीगु आदेश पालना यायेगु त्वःताः चीनया पक्षय् वनेफु। अथे जूगुलिं सरकार पतन यायेगुली वनेमाः धकाः हल्ला यानाच्वंगु दु। बामपन्थी गठबन्धन सरकारं भारतनाप जुयाच्वंगु असमान सन्धी खारेज यानाः देश विकास यानाः क्यनी ला धकाः स्वदेशी प्रतिक्रियावादी शक्ति व नोकरशाही पूँजीपति सशंकित जुयाच्वंगु दुसा मेखे भारत सरकार नं सशंकित जुयाच्वंगु खनेदु। यदि भारत भक्त नेतातय्त सरकारय् बिराजमान याके मफुत धाःसा भारतयात तःधंगु धक्का लायेफु धकाः नेपाःया राजनीतिइ हस्तक्षेप यानाच्वंगु खः ।
भारत प्रत्यक्ष रुपं नेपाःया राजनीतिइ ध्यान तयाच्वंगु कारण यक्व दु। उकी मध्ये अन्तर्राष्ट्रिय व आन्तरिक कारण प्रमुख खः। अन्तर्राष्ट्रिय कारण धायेबलय् मुख्य रुपं चीनयात टेन्सन बीगु लागि खः। यदि चीनयात टेन्सन बी मफुत धाःसा चीनं भारतयात जक मखु अमेरिकाया आर्थिक अवस्थायात तक नं हानी याना बीफु धकाः भारतयात न्ह्यःने हयाच्वंगु खः। भारत अमेरिकाया ईशाराय् प्याखं हुलाच्वंगु कारणं अमेरिकायाके आर्थिक व सैनिक सहयोग कयाः दक्षिणी एशियाय् दादागिरी क्यनाः तुं च्वनेगु लागि खः। आन्तरिक कारण धइगु नेपालय् कम्युनिष्ट शक्ति बढे जुल कि भारतया माओवादी पार्टीया नं हौसला यक्व बढे जुयाः भारतया प्रतिक्रियावादी व पूँजीवादी शोषकनाप अझ सशक्त रुपं टक्कर कायेफु धकाः खः। भारतया माओवादी पार्टीं आदीवासी जनजातिया पक्षय् वनाः संघर्ष यानाच्वंगु कारणं भारत सरकार उद्योग विकासया नामं स्थानीय जनतायात विस्थापित याना छ्वयेगु योजना असफल जुया वनाच्वंगु खनेदु। आदिवासी जनजातिया राजनीतिक चेतना स्तर नं थहां वनाच्वंगु खनेदु। आदिवासीया प्राकृतिक सम्पत्ति लुटे यानां जक मगानाः जिमित विस्थापित यायां यंकेगु रणनीति दु धकाः हे आदिवासी जनजातिपाखे नं भारतीय माओवादीयात साथ बीगु याना वयाच्वंगु खः। झीगु धापू माओवादी पार्टी व आदिवासी जनजाति मिले जुयाच्वंगु तसकं ठीक जू धायेत्यनागु मखु, अनया वास्तविक घटना थथे खः जक धायेत्यनागु खः ।
झीगु देशय् नं जाति, धर्म व सिद्धान्तया विषययात कयाः सिबें नं राष्ट्र बचे यायेगु कि मयायेगु धइगु विषययात मू रुपं न्ह्यःने हयेमाःगु दु। छाय्धाःसां थौंकन्हय् अराष्ट्रिय तत्वत हरेक पार्टी दुने घुसे जुयाः राष्ट्रया अस्तित्व नाश यायेगु लागि दुनें दुनें गतिविधि न्ह्याकाच्वंगु दु ।
drkhadgi@gmail.com
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया