न्हूगु सरकारया हाथ्या

कृष्ण प्रजापति

खुला न्हय्ला लिपा हाकनं छक्वः एमालेया हे नेता झलनाथ खनाल देशया न्हूम्ह प्रधानमन्त्री कथं निर्वाचित जूगु दु। छखे ताः ई तक देशय् न्हूम्ह प्रधानमन्त्री छम्ह हे ल्यये मफुगु कारणं जुयाच्वंगु अन्यौल अन्त्य जूगुलिं देय्यात राहत चूलाःगु महसुस जुयाच्वंगु दुसा मेखे गुगु दलया प्रधानमन्त्रीयात लिकायेगु सहमति जूगु खः, आः हाकनं उगु हे दलया नेता प्रधानमन्त्री कथं वःगुलिं छुं नं कथंया न्हूगु परिवर्तन खने मदुगु नं महसुस जुयाच्वंगु दु। खास यानाः माओवादीं हे एमाले नेता माधव नेपालया नेतृत्व अस्वीकार यानाः राजीनामा बीत बाध्य याःगु खःसा आः चाःचाःहीकाः खुला न्हय्ला लिपा जनताया मिखाय् धुलं छ्वाके थें यानाः माधवया थासय् झलनाथ हयाः माओवादीं छगू ल्याखं थःपिनि परिवर्तनकारी धकाः क्यनेगु स्वभाव धाःसा कायम हे यायेत स्वःगु दु। वास्तवय् माधव व झलनाथ खनाल छगू हे पार्टीया नेता जूगु ल्याखं जक मखु कि उमि दथुइ छुं भचा हे भिन्नता मदुगु ल्याखं नं थन परिवर्तन ला छुं छुं भचा हे उखें थुखें जूगु मदु धाःसां छुं पाःगु खने मदु ।

राष्ट्रिय संयुक्त सरकारया विकल्प मदु धकाः ककु स्वतिक हाला जूम्ह खः एमाले अध्यक्ष झलनाथ खनाल। आखिर राष्ट्रिय संयुक्त सरकारया धारणायात हाचां गायाः नं थः जक प्रधानमन्त्री जुइगु खने दयेवं माओवादी नापं सहलह ब्याकाः छगू हे सरकारय् च्वनेगु सहमति क्यन। माओवादीया अध्यक्ष प्रचण्डं ला स्वंगूगु तःधंगु दल एमालेयात न्हापा हे नं यदि झलनाथ खनाल प्रधानमन्त्री जुइगु खःसा थःपिंसं सहमति यायेगु खँ हःगु खः। तर उबलय् झलनाथं थः प्रधानमन्त्री जुइगु मनसाय व्यक्त यानामदी। अथे जुयाः नं अबलय् एकीकृत माओवादीया अध्यक्ष प्रचण्ड हे बहुमत मवःसां दकलय् तःधंगु संविधानसभाया दल कायम जुयाः प्रधानमन्त्री जुल। संविधान दयेकेगु मू लक्ष्य ज्वनाः संविधानसभाय् त्यानावःपिं सभासद्तय्सं थुकथं न्हूगु संविधान दयेकेगु स्वयां सरकारय् सु च्वनेगु व सरकारया नेतृत्व सुनां यायेगु धइगु निगति निगति खँय् हे जक आपालं ई फुकाच्वंगुलिं हे २०६४ सालं जूगु संविधानसभां त्यानावःपिं सभासद्तय्सं निदँया दुने संविधान पूवंका पित बीगु बाचा याःगु खःसां निर्धारित इलय् न्हूगु संविधान तयार याना पित बी मफयेवं दछिया लागिं म्याद थप याये मालावंगु खः ।

थथे थीथी कथं जोड घटाउया राजनीतिइ अप्वः तक्यनाः सरकार केन्द्रित राजनीतिक जुयाच्वंगुलिं नं थौं देशय् लोडशेडिङ वालय् ९८ घौ थ्यनाच्वंगु दु। बिजुली, हितिया भाः झन झन अप्वः जूसां न लः वः, न विजुली वः जुयाच्वंगु दु। सरकारं थःपिं सरकारय् वनाः छु छु नं याये धाःसां यायेफुगु स्थिति नं मदु। अथे जुयाः नं खइ देशय् न्हूम्ह प्रधानमन्त्री वःगु नं 'वल वल फसिक्वाः' धइथें जुयाच्वंगु दु। देशय् सु प्रधानमन्त्री जुइ वा सु सु मन्त्री जुइ मू खँ मखु, बरु सुनां छु नीति तयार याइ व न्हूगु नीति कथं सुनां गुलि गतिलाक ज्या याइ धइगु हे मू खँ जुयाच्वंगु दु। अथे जुयाः न्हूम्ह प्रधानमन्त्रीं छु छु नं बांलाःगु ज्या याइ धकाः मनय् तयाच्वंपिं नेपाली जनतायात थौं न्हापांगु जाप्यय्लय् हे ल्वहंकुचा वःथें मन्त्रीमण्डल गठनय् हे खँ मिले मजुयाः सपथ ग्रहणया निर्धारित ज्याझ्वः तकं प्रभावित जूवंगु दु। सहमतिया नां जपे यायां बहुमतीय सरकारया प्रधानमन्त्री जूवंम्ह झलनाथ खनालयात आः नं बहुमतीय सरकार दुने सहमति मालेगु दावी यानाच्वंसां आः तक नं छुं नं कथंया उपलब्धी धाःसा चूलाःगु मदुनि।
म्हिगः गथे माधव नेपालया सरकारं थःगु सरकार गठन जूगु इलय् थःपिनि मुख्य एजेण्डा हे शान्ति व संविधान धाःगु खः। आः झलनाथ खनालं नं थःगु नेतृत्वय् गठन जुइगु सरकारया मू एजेण्डा धइगु हे शान्ति व संविधान खः धयाच्वंगु दु। तर लडाकु समायोजन, न्हूगु संविधान तयार यायेगु व राज्य पुनः संरचनाया ज्या धाःसा आः तक नं गन थानाच्वंगु खः, अन हे दिनाच्वंगु दु। थुकिं यानाः नं राष्ट्रयात न्ह्यज्याके धाःसां न्हूगु सरकार समक्ष उलि हे ततःधंगु हाथ्यात ल्यनाच्वंगु दनि धइगु स्पष्ट जुया वयाच्वंगु दु। अथे स्वयेबलय् न्हूगु सरकारया कार्यक्रम नं एमालेया माधव नेपालं यानावंगु पुलांगु हे एजेण्डाय् तक्यनाच्वंगु दु। अथे खःसा ला न्हापा नं एमालेया नेतृत्वय् हे सरकार गठन जूगु ल्याखं न्हापाया सरकारं हे थुगु एजेण्डायात पूवंकेमाःगु खः। तर अथे याये मफुत। उकिं नं शान्ति व संविधान निर्माण धइगु एमालेया नेतातय् एजेण्डा खालि नेतातय् सत्ता स्वार्थया लागिं जक बिउगु नारा सावित जुयाच्वंगु दु। थ्व ज्या एमालेया धात्थेंगु एजेण्डा खःसा न्हापाया सरकारं हे थ्व एजेण्डायात पूवंकेमाःगु खः। तर पुलांगु हे एजेण्डाय् माधव नेपालया थासय् झलनाथ हयाः आः थ्व एजेण्डायात पूवंकेगु कुतः थुगु सरकारया ब्वहलय् दिके हःगु दु। शान्ति व संविधानया नारा सत्ता स्वार्थय् सुलाच्वंतले थन शान्ति प्रक्रियां नं मूर्त रुप काइगु खने मदु ।

अवसर चूलायेवं थः हे प्रधानमन्त्री जुइत लिमचिलीम्ह झलनाथ खनालं न्हापा संविधान सभाया चुनाव क्वचायेवं एकीकृत माओवादीं हे अफर याःगु इलय् थः छाय् प्रधानमन्त्री मजुल? थ्व नं आः वयाः न्ह्सःया विषय जूवःगु दु। सहमति, शान्ति व न्हूगु संविधान तयार यायेगु खँ झलनाथ खनालया सरकारया प्राथमिकता क्रमय् लाःगु एजेण्डा धयातःसां थ्व क्यनेगु वा जक जुइगु खः वा पूवंकां त्वःतीगु योजना खः थ्व ला स्वये हे ल्यंदनि। तर भारतयात लय्तायेकेगु व राजदूततय्गु खँयात प्राथमिकता क्रमय् तयेगु स्वयां नेपाली जनताया योजना व हितयात प्राथमिकताय् तयाः ज्या यायेमाः। देशं छम्ह न्हूम्ह प्रधानमन्त्री तयार याःगु इलय् हे न्हूगु विषयबस्तु व न्हून्हूगु एजेण्डायात ध्यानय् तयाः ज्या याये मफुत धाःसा कन्हय् देशय् छुं नं पार्टीयात जनतां विश्वास याइ मखु। अझ आः एमाओवादीया समर्थनय् एमालें सत्ता प्राप्त याःगु कारणं यानाः थौं देशय् एकीकृत माओवादीं धाःथें च्वंसा सरकार बांलाक चले याकी, मखुसा छुं नं नीति, कार्यक्रम व एजेण्डा पास याके मबीगु खँ स्पष्ट रुपं खने दयाच्वंगु दु। थ्व नं छगू न्हूगु सरकारया लागिं नँया बजि न्ह्ययेगु थेंज्याःगु हे हाथ्या खः ।

More Stories Like this