थन दक्व हे मीगुली लानाच्वंगु दु

शिशिल चित्रकार

समाज व देय्या अवस्था न्हिया न्हि हे झं झं भज्यंक स्यना वनाच्वंगु दु। देय्या गुगुं नं निकाय समस्या विहिन मजू थें प्रत्येक मनूतय् नं समस्या या समस्या घेराय् लानाच्वंगु दु। उकिया मू हुनि छु? थन मनूतय्गु मूल्य मान्यता हे मदु? दक्व हे बिकाउ दु। मेगु कथं धायेगु खःसा दक्व मनूत मीगुली व मियाच्वनीगुली हे व्यस्त जुयाच्वंगु दु। कर्मचारीतय्सं थःगु ज्याकूया ज्या सिबे व्यक्तिगत स्वार्थया लागिं ज्याकूया इज्जत मियाच्वंगु दुसा नेता कार्यकर्तातय्सं मनू निसें कयाः देय्या स्वाधिनता मियाच्वंगु ला मदुला?

थन सु छम्ह मनू कर्मचारी नेता, कार्यकतायात दोष बीगु मनसाय मखु, तर मनूतय्सं अज्ञानता, स्वार्थ व लोभं थज्याःगु ज्या याना च्वने मालीगु खः ला धकाः धायेगु मनशाय जक खः ।

धम्मपदया छगू गाथा (३६) थन न्ह्यब्वयेगु पायछि जुइ:
सुदुद्दसं सुनिपुणं-यत्थ कामनिपातिनं।
चित्तं रक्खेथ मेधावी - चित्तं गुत्तं सुखा'वहं।।
(अर्थ: खंकां खंके थाकुम्ह, अतिकं सुक्ष्मम्ह थः मन दुथाय् वनीम्ह थुज्वःम्ह चित्तयात - मेधावी (पण्डित) पिंसं वशय् तयेमाः, चित्त वशय् तःसा तिनि सुख प्राप्त जुइ।)
थौ देय् व समाजया भयावह अवस्था वःगु धइगु प्रत्येक मनूतय्सं चित्तयात कजे याये मफुगुलिं मखुला? वा थःगु वशय् मदुगु चित्तया कारणं थःगु स्वाधिनता मिया जुइ माःगु मखुला? समाजया न्ह्यागु नं ख्यःया समस्या वा गुणस्तरीय व परिणामोन्मुख ज्या मजुइगुया मू कारण धइगु व्यक्तिं थःगु चित्तयात मियाच्वंगुलिं जूगु खःला कि मखु?

देय्या इतिहासय् थीथी कथं इलय् ब्यलय् हिउपाः वल, तर समाज धाथें विकासोन्मुखया पलेसा न्हिया न्हिं समस्यै समस्याय् हे लाना वनाच्वंगुया मू कारण धइगु हे व्यक्तिया बिकाउपन हे खः धकाः गय् मधायेगु?

थाै समाजया विकराल अवस्थाय् मनूतय्सं थःयात मियाच्वंगु दु। अफिसया ज्या स्तरहीन यानाः थःगु अफिस, समाज व देशयात मियाच्वंगु दुसा मेखे छेँखा छेँखापतिकं न्हियान्हिथं जुइमाःगु सामान्य ज्या यायेत अल्सी जुया वःगु प्रचलनं यानाः छेँया मांबायात मियाच्वंगु अले पुर्खातय्गु मान सम्मानयात तिलांजली बीगु परम्परां पुर्खातय्त नं मियाच्वंगु धकाः धाये फु ला कि मफु?
च्वय् न्ह्यथनागु धम्मपदया गाथा झीसं गज्याःगु शिक्षा काये फयेकेमाः? थौ झी थःगु चित्त छगू ला कजे याये मफुसा व याना थ्व याना धायेगु दक्व बकंफुसलुगु गफ जकं मजुइ ला? उकिं दकलय् तःधंगु व महत्वगु ज्या धइगु थःगु चित्तयात हे वशय् तयेगु खः। मखुसा झीसं दक्व हे ज्या ख्यलय् मजूगु ज्या यानाच्वंगु जक मखुसें थःथिति छेँ, मां, बौ, पुर्खा, अफिस समाजयात मियाच्वंगु हे जक जूवनीगु निश्चित खने दुसा थुकी व्यक्ति स्वयं, समाज व देशयात नं भलाई मजुइगु स्वतः प्रमाणित जूगु खने दु।
थंौ देश व समाजया विकराल अवस्थाय् दु धइगु खँय् ला सुयां विवाद दइ मखु तर कारणय् धाःसा तःधंगु विवाद जुइगु खः। अथे हे प्रत्येक मनूतय्सं न्ह्याथे यानाःसां ध्यबा कमे यायेगु सोच यानाच्वंगु जक हे दु अथवा दक्व मनूत बिकाउ जुयाच्वंगु दु वा दक्वसिनं थःत मिया हे च्वंगु धइगुली नं विवाद दयेफु। तर थुलि निश्चित दु साधारण गृहस्थतय्सं धन कमे याये नं माः तर मखुगु व मजिउगु ज्या यानाः मखु। थांै समाजया विकराल अवस्था वःगु धइगु हे थज्याःगु मखुगु ज्या बिलबिलिं जाःगुलिं खः धकाः धायेफु लाकि मफु?

हानं धम्मपदया मेगु गाथा (७५) छगू थन न्ह्यथनेगु पाय्छि जुइ:
अञ्ञा हि लाभु'पनिसा - अञ्ञा निब्बानगामिनी।
एवं'मेत अभिञ्ञाथ - भिक्खु बुद्धस्स सावको।
सक्कारं ना 'भिनन्द्य्य - विकेकम'
नबूहये।।

(अर्थ: लाभ प्राप्त जुइगु मार्ग मेगु हे, निर्वाण प्राप्त जुइगु मार्ग मेगु हे। भिक्षुपिंसं बुद्धशासनय् थुगु कारण सीकाः सत्कार दयेकेगु इच्छा मयासे एकान्त बास यायेगु चर्या बृद्धि याना यंकेमाः।)

निश्चित रुप झी गृहस्थीत निर्वाणया लँपु स्वयां तसकं तापाःनि। तर लाभ यायेया लागि मखुगु, मभिंगु, स्तरहीन व अनुत्पादक ज्या यानाः थः, थःथिति, थःगु छेँ, मां, बौ, पुर्खा, थः हे ज्या यायेगु ज्याकू व समाजयात हे मियाः नयेगु ज्यापाखें धाःसा तापाना वने माःगु दु। उकिं तिनि व्यक्ति, समाज व देय्यात नं विकासया लँपुइ यंके फइगु ताः ।

दक्व प्राणीपिनि भिं जुइमा, मङ्गल जुइमा, कल्याण जुइमा !

More Stories Like this