षड्यन्त्र खतम यायेत झी छप्पँ जुइमाः
डी.आर. खड्गी
माघ ७ गते शुक्रवाः नेपाः राष्ट्रिय पार्टीया प्यदँ बुन्हिया लसताय् सभा व तुच्चा ज्याझ्वः येँ १३ वडाया निलबाराहीइ भव्य रुपं जुल। सभाय् नेपाः पार्टीया सभापति केशवमान शाक्यं भाषण बीगु झ्वलय् १२ लाख स्वनिगःया नेवाःतय्त विस्थापित यायेत खसब्रम्हूतयसं षडयन्त्र यानाच्वंगु खँ कनादिल। नेवाःतय्सं याना वयाच्वंगु चीधंगु व्यापारंनिसें ततःधंगु व्यापार तक गैर नेवाःतय्सं कब्जा यानाः नेवाःतय्त गरीब यायां यंकाच्वंगु दु। थुलि जक मखु सरकारी कार्यालयय् नोकरी यानाच्वंपिंत नं टेन्सन बियाः धमाधम हटे यानाच्वंगु दु। खसब्रम्हूया मुख्य नीति धइगु नेवाःतय्त कमजोर यायेत व्यापार व नोकरी पेशां विस्थापित यायेगु खः। जब आर्थिक अवस्था कमजोर जुइ व्यक्तियाके ल्यं दुगु अचल सम्पत्ति नं मीत बाध्य जुइ। स्वनिगःया नेवाःतय्सं धमाधम थःगु छेँबुँ मियाच्वंगुया कारण थ्व हे खः। नेवाःतय्गु छेँबुँ न्यानाच्वंपिं नं वहे कमिशन व भ्रष्टाचार याइपिं खसब्रम्हूत खः। नेवाःतय्गु छेँबुँ न्याःपिं गैर नेवाःत झीगु हे सम्पत्ति अप्रत्यक्ष रुपं लुटे यानाच्वंपिं खः धकाः झीसं बांलाक सिउ ।
२०४६ साल न्ह्यः न्ह्यागुं सरकारी ज्याकुथी अप्वः नेवाःतय्सं ज्या यानाच्वंगु खः। व इलय् अफिस-अफिसया अवस्था बांलानाः देय्या आर्थिक अवस्था मजबुत जुयाच्वंगु खः। इमान्दार, सक्षम व नैतिकवानया ल्हातय् सत्ता लात कि देशया अवस्था नं भिनीगु स्वाभाविक हे खः ।
नेवाःत अप्वः हे इमान्दार व नैतिकताय् च्वनाः ज्या याइपिं जूगुलिं ०४६ साल न्ह्यः देय्या आर्थिक अवस्था ठीक जुयाच्वंगु खः। दसुया लागिं नेपाल बैंक नेवाःतय्गु ल्हातय् दुगु इलय् बैंकया अवस्था तसकं बांलानाः अन्तर्राष्ट्रय् तकं इज्जत व प्रतिष्ठा दयाच्वंगु खः। तर खसब्रम्हूतय्सं बैंकय् प्रवेश याये धुंकाः बैंकया इज्जत व प्रतिष्ठा ध्वष्ट जुल। बैंक जक मखु चीन व सोभियत संघं सहयोग स्वरुप स्थापना याःगु उद्योगनापं ध्वष्ट यात। अनं लिपा कमिशन नयाः विदेशीतय्त मिया बिल। दक्षिण एशियाय् प्रख्यात जुयाच्वंगु यातायात सुविधा, ट्रलिबस व साझा यातायात नं ध्वष्ट यात। गन खसब्रम्हूत दुहां वनी, अन ध्वष्ट यायेगु ज्या जुइ धकाः जनतां मसिउगु नं मखु। सीक सीकं हाकनं वहे खसब्रम्हूतय्त छक्वः नेवाः व जनजातितय्सं अप्रत्यक्ष रुपं साथ नं बियाच्वंगु दु धाइ।
२०४६ सालया हिउपाः लिपा खस-ब्रम्हूतपाखें अप्वः पीडित जुयाच्वंपिं स्वनिगःया नेवाःत खः। पिनेयापिं खसब्रम्हूत स्वनिगलय् वयाः राजनीति थःगु ल्हातय् लाकेत धमाधम नेवाः नेतातय्त माईनस यायां यंकूगु खः। कांग्रेसया नेता गणेशमान सिंहयात नं हायल कायल यानाः पार्टीं राजीनामा बीत बाध्य यात। कम्युनिष्टया उच्च नेतात तुलसीलाल, शम्भुराम, विष्णुबहादुर मानन्धर थेज्याःपिं देशप्रेमी व विद्वानतय्त नं शक्तिहीन यायां यंकल। जब उच्च नेवाः नेतात माइनस जुल तब राजनीतिक ख्यलय् खसब्रम्हूया हालिमुहाली जुल। खसब्रम्हूतय्गु ल्हातय् राजनीतिया शक्ति लायेवं राजनीतियात नं व्यापार दयेका यंकल ।
सुं जातिया ल्हातय् राजनीति लानाच्वनीगु धइगु वयागु ल्हातय् राज्यया स्वंगुलिं अंग-न्यायपालिका, कार्यपालिका व व्यवस्थापिका लानाच्वनीगु थें हे खः। वहे राज्यया स्वंगूगु अंग प्रयोग यानाः नेवाःतय्त कमजोर व शक्तिहीन यायेत ज्या यानाच्वंगु खः। नेवाःतय्त छखे प्रशासनं अनेक झंझट बियाः दुःख, कष्ट यानाच्वंगु दुसा मेखे हाकनं नेवाःतय्गु थासय् कर अप्वः कयाः आर्थिक अवस्था डांवाडोल यानाच्वंगु दु। यदि सुं नेवाःतय्सं प्रशासन ख्यलय् वा मेगु ख्यलय् भचा बांलाक ज्या क्यनेगु कुतः यात कि वयात फुक्क खसब्रम्हूत मिले जुयाः ध्वष्ट याना बी। थौंकन्हय् नेपाल वायुसेवा निगमया हाकिम सुगतरत्न कंसाकार व नेपाली सेनाया सहायक रथी किरण बज्राचार्य नं खसब्रम्हूया चक्करय् लानाच्वंगु खः ।
विश्वया यक्व देशय् स्थानीयवासीत खालि संस्कृतिइ जक ध्यान बियाः राजनीतिया चेतना कम जूगुलिं पिनें वयाच्वंपिंसं विस्थापित यायेत सफल जूगु खः। झीगु देशय् नं नेवाःतय्सं राजनीतिइ कम व संस्कृतिइ अप्वः ध्यान बियाच्वंगुलिं खसब्रम्हूत शक्तिशाली जुयाच्वंगु खः। यदि भावनात्मक रुपं छप्पँ जुइफत धाःसा अल्पमतं नं बहुमतयात शासन यायेफु धइगु खँ इतिहासं नं क्यनाच्वंगु दु। अल्पमत खसब्रम्हूतय्सं शासन यानाच्वंगु कारण नं थ्वहे खः। थ्वया अर्थ झी साम्प्रदायिक जुइमाः धयागु मखु। खसब्रम्हूया साम्प्रदायिक भावना विरुद्ध झी फुक्क छप्पँ जुइमाः धायेत्यनागु जक खः। छाय्धाःसा खसब्रम्हूतय्सं थःगु जातिया हित बाहेक मेगु जातियात वास्ता याइ मखु।
तराइलय् खसब्रम्हूतय्सं राज्यया न्यायपालिका व प्रशासनयात उपयोग यानाः मधेशीतय्त अति हे शोषण यानाच्वंगु खः। मधेशीतय्के राजनीतिया जागरण वयेधुंकाः इमिसं थःगु लागाय् थःपिंत हे शोषण यानाच्वंगु खँ थुइकल। अले थःपिंत शोषण यानाच्वंगु जातियात ख्याना छ्वयेमाल धकाः फुक्क छप्पँ जुयाः खस ब्रम्हूतय्त पितिना छ्वल। २१ प्रतिशत दुपिं मधेशी जातिं राज्यया ४४ प्रतिशत मन्त्रिमण्डल कब्जा यायेत सफल जुल। तराइलय् जक मखु जनजातिया प्रदेश-राई, लिम्बु, मगर व बाहुल्य दुगु थासय् नं खसब्रम्हूतय्सं छलकपट व षड्यन्त्र यानाः जनजातियात शोषण याःगुलिं जनजातिया थासं नं धमाधम पितिनेगु शुरु यात। देशया फुक्क थासं खसब्रम्हूया छलकपट व षड्यन्त्रयात ध्वष्ट याःगुलिं आः इमिगु मुख्य केन्द्र स्वनिगः जुयाच्वंगु दु। स्वनिगलय् इपिं सुरक्षित रुपं च्वनेत थनया नेवाःतय्त विस्थापित यायेत तःधंगु षड्यन्त्रया कुतः यानाच्वंगु दु। थुमिसं न्ह्याक्व हे प्रजातन्त्रया सिद्धान्त पाठ याःसां, कम्युनिष्टया सिद्धान्त पाठ याःसां नं सक्कली कांग्रेस अथवा कम्युनिष्ट जुइ हे मखु। तर अफशोच थुपिं ढोंगी व बदमास खः धइगु सीक सीकं नं गुलिं नेवाःत पार्टीया नामं अले गुलिं व्यक्तिगत फाइदाया लागि हनुमान जुयाच्वन। नेवाःत कमजोर जुया वनाच्वंगुलिं नेतातय् लिउ लिउ वनाच्वंगु खः धकाः जनतां धयाच्वंगुलिं झी थःगु हे शक्तियात भरोसा यानाः संघर्षय् कुहां वयेमाः ।
drkhadgi@gmail.com
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया