नेपाः राष्ट्रिय पार्टीयात लिफः स्वयेबलय्

नरेशवीर शाक्य

नेपाः राष्ट्रिय पार्टीया स्वक्वःगु पार्टी स्थापना दिवस थीथी ज्याझ्वः यानाः हनाच्वंगु दु। मुलुकय् बहुदलीय ब्यवस्था वयेधुंकाः नेवाःतय्गु हक अधिकार संरक्षणया निंतिं नेवाःतय्गु छगू राजनीतिक पार्टीया आवश्यकतायात वाःचायेकाः आपालं चर्चा परिचर्चा जुयाः नं गठन जुइ मफुगु नेवाः राजनीतिक पार्टी क्वचाःगु संविधानसभाया निर्वाचन जुइ छुं ई न्ह्यः जक थ्व पार्टी गठन जुइत सफल जूगु खः। नेपाःया राजनीतिक पार्टी दुने महत्वपूर्ण भूमिका म्हितेफूपिं नेवाःतय्सं नं उगु इलय् नेवाःतय्गु नेतृत्वय् पार्टीया आवश्यकता मदुनि धइगु बिचाः प्वंकाः पार्टी गठनया इलय् सक्रिय मजूगु खः ।

नेपाः राष्ट्रिय पार्टीया चुनाव सहभागिता छगू तःधंगु उपलब्धि खः। नेवाःतय्त हरेक राजनीतिक पार्टीतय्सं सुरक्षित भोट बैककथं जक छ्यलाच्वंगु अनुभव सकसिनं यानाच्वंगु हे खः। थुज्वःगु प्रसंगय् नेवाः पार्टीया गठनयात नेवाःतय्सं लसकुस जक याःगु मखुसे समानुपातिक मतदानय् ७४ जिल्लाया नेवाःतय्सं नेपाः राष्ट्रिय पार्टीयात मतदान यानाः नेवाः पार्टीयात अनुमोदन याःगु खः। थ्वहे मतदानया लिच्वःकथं आः संविधान सभाय् नेपाः राष्ट्रिय पार्टीया प्रतिनिधिं सकल नेवःतय्गु सः थ्वयेका वयाच्वंगु दु ।

नेपाःया वर्तमान राजनीतिक परिस्थिति धइगु नेपाःया संविधान च्वयेगु ई खः। थ्व प्रसंगय् थीथी राजनीतिक पार्टी दुने नेवाःत सभासद् जुयाच्वंगु दुसां थुमिसं नेवाः हक अधिकार संरक्षणया निंतिं सः मतसे थःपिनिगु राजनीतिक पार्टीया धारणायात जक बः बियाच्वंगु खः। थ्व नेपाःया आदिवासी नेवाःतय्गु निंतिं तसकं घातक स्थिति खः। मुलुक संघीयताय् प्रवेश जुयाः म्हसीका व क्षमताया लिधंसाय् जातीय प्रदेश निर्माण जुइमाःगु आःया आवश्यकतायात अझं राजनीतिक पार्टीया सिद्धान्तया लिउ लिउ वनाच्वंपिं नेवाःतय्सं थुकियात सहजकथं काये फयाच्वंगु मदुनि ।

नेवाःतय्गु आदिभूमि नेपाल मण्डल खः थें नेपाःया राजधानी नं थन हे जुयाच्वंगु दु। छगू इलय् राजधानीयात केन्द्र शासित प्रदेश दयेकेगु खँ अत्यधिक चर्चाया विषय जुयाः वःगु खःसा नेपाः राष्ट्रिय पार्टीं सतकं निसें संसदय् तक थुकिया विरोध यानाः नेवाः जातीय स्वशासित प्रदेश जुइमाःगु खँयात आन्दोलनया रुपय् पितहःगु खः। अझ राजधानी केन्द्र शासित प्रदेश हे जुइमाःगु मान्यता खःसा थन राजधानी हे लिकया यंकेत थनया आदिवासी नेवाःतय्सं राज्ययात हाथ्या बीगु ज्या तकं याःगु खः।
संविधान सभाय् आः नं छगू जातिया शिर्षस्थ नेतातय्गु बाहुल्यता दुगु कारणं नेवाःतय्त अझं भेदभावया मिखां स्वयेगु याना वयाच्वंगु दनि। थ्व हे सन्दर्भय् न्हू नेपाःया १४ संघीय राज्यया खाका दयेकेगु इलय् नेवाः राज्यया नामं १ हजार स्क्वाएर किलोमिटर हे मदुगु नेवाः प्रदेश निर्माण यायेगु खँ वःगु खः। अझ विडम्वना धायेमाः अथे खाका दयेकूपिं नं नेवाःत हे जुयाच्वंसां पार्टीगत स्वार्थया निंतिं नेवाःत म्वाये हे मफइगु नेवाः प्रदेश दयेकेगु कुतः जूगु खःसा नेपाः राष्ट्रिय पार्टीं थुकियात नं पूर्णरुपं अस्वीकार यासें थःपिनिगु विकल्पया रुपय् मेगु नेवाः प्रदेशया नक्सा न्ह्यब्वःगु खः। आः न्हापा निर्माण जुयाच्वंगु नेवाः राज्यया लागा त्रुटिपूर्ण खः धयागु खँ नेवाः लगायत फुक्क हे राजनीतिक पार्टीतय्सं स्वीकार यायेधुंकूगु दु ।

नेपाः राष्ट्रिय पार्टी समस्त नेवाःतय्गु हक अधिकारया निंतिं थःगु हे शासकीय स्वरुप, नेवाः प्रदेशया लागा, हक अधिकारय् अग्राधिकार, भाषा, जाति, भूमि, आदिया बारे स्पष्ट धारणा दयेकाः वःगु दु। मेमेगु राजनीतिक पार्टीतय्सं नेवाःतय्गु हक अधिकारया खँ पार्टीगत निर्णयकथं जक न्ह्यथनेगु ज्या जुयाच्वंगु थासय् नेपाः राष्ट्रिय पार्टी केवल नेवाःतय्गु हक अधिकार स्थापनाया निंतिं न्ह्याः वयाच्वंगु पार्टी खः ।

नेपाः राष्ट्रिय पार्टीयात बृहत याना यंकेमाःगु आःया आवश्यकता खः। मुलुकय् संविधान धयागु न्ह्याबलें च्वयाच्वनीगु ज्या मखु। आःया संविधान निर्माणय् नेवाःतय्सं थःपिनिगु जातीय हक अधिकारयात सुनिश्चित याये मफुत धाःसा नेवाःत हाकनं सलंसःदँ हे लिउने लाः वनीगु खँय् सकलें सचेत जुइमाः। स्वनिगः दुने राजधानीया नामय् अल्याख मनूत दुहां वयाच्वंगु दु। थुकिया मू कारण नं राजनीतिक पार्टीत हे खः। न्ह्याथेंजाःगु ज्याय् नं राजधानी केन्द्रित जुयाः ज्या न्ह्याकीगु कारणं राजनीतिक पार्टीतय्सं देय्न्यंकंया कार्यकर्तात थन तयातःगु दु। थुमिसं रोजगारीया निंतिं सतक फुटपाथय् पसः तयाः नेपाःया यातायात ब्यवस्थायात हे हाथ्या बियाच्वंगु दु। थन अत्यधिक मनूतय्गु बसोवासया कारणं त्वनेगु लः व मतया समस्या जुयाः देय्या अर्थतन्त्र प्रभावित जुयाच्वंगु दु। स्वनिगःया कला सम्पदा संरक्षण जुइ मफयाः नष्टप्रायः जुइधुंकूगु दु ।

नेवाःतय्गु म्हसीका व अस्तित्व ल्यंकेया निंतिं थज्याःगु ज्या तुरुन्त बन्द जुइमाःगु अवस्था दुसा राजनीतिक पार्टीतय्सं थः कार्यकर्तातय्त संरक्षण यायेगु बाहेक थनया कला सम्पदा संरक्षण याइ, नेवाःतय्गु हक अधिकारया निंतिं ज्या याइ धकाः बिचाः यायेगु संभव मजू। सत्ताय् च्वनाच्वंपिं मनूतय्सं नं थनया सम्पदा, कला क्षेत्र न्हंकेगु निंतिं इलय् ब्यलय् राज्यं हे थीथी कार्यक्रम विकासया नामय् पित हयेगु याः। थज्याःगु ज्यायात सकल नेवाःतय्सं चिन्तन यानाः ताः ई लिपा थुकिं गज्याःगु लिच्वः बी धयागु खँय् ध्यान वनेमाः। थुमित राजनीतिक रुपं हे पनेमाः। निर्णय जुइगु थासय् सक्षम नेवाःत थ्यंकेमाः। थुज्वःगु हे आज्जु कयाः नेपाः राष्ट्रिय पार्टी न्ह्याः वनाच्वंगु खः। थ्वयात बल्लाकेमाःगु थौंया आवश्यकता खः। नेपाः राष्ट्रिय पार्टी बल्लाइगु धइगु नेवाःत राजनीतिक रुपं बल्लाइगु खः। केवल राजनीतिक वादया लिउ लिउ जक वनाः नेवाःतय्गु भविष्य अन्धकार जुइगु ज्यायात सकसिनं इलय् हे वाःचायेके माःगु दु ।

nshakya@gmail.com

More Stories Like this