स्वस्थानी बाखं कनीगु पुन्हि
लब कर्माचार्य
दछिया छक्वः वइगु थीथी पुन्हि मध्ये छगू 'माघ पुन्हि' नं खः। नेपाल संवत्कथं स्वंगूगु लाया प्वहेलाथ्व पुन्हि हे थौंया प्वहेलाथ्व पुन्हि वा प्वहे पुन्हि खः।
थौंया पुन्हि नं पुस फुनाः माघ क्यनी कथं व माघ स्नानारम्भकथं माघ लगे जुइगु जुयाः थौंया पुन्हियात माघ पुन्हि नं धाइ ।
थौंया पुन्हिनिसें छेँय्छेँय् स्वस्थानी बाखं कनेगु शुरु जुइगुलिं थुकियात स्वस्थानी पुन्हि नं धाः। अथे हे थौंया पुन्हिकुन्हु सक्व चाँगुं निसें चाँगुनारायण हइगु जुयाः चाँगु नारायण हइगु पुन्हिकथं मिला पात्रोय् नं उल्लेख यानातःगु दु। थौंया पुन्हिनिसें स्वनिगःया पूर्वपाखे प्यक्व ति तापाःगु सक्व शंखरापुरया नं पूर्वपाखेया नारी खुसि (शाली नदी) इ आपालं मनूत माघ लछियंकं म्वःल्हुयाः स्वस्थानी ब्रत (अपसं) च्वनेगु याइ। थुगु स्वस्थानी ब्रत सीपुन्हि तक च्वनेगु याइ ।
थौंया पुन्हिनिसें वंगु थिंला पुन्हि स्वयां नं न्हि भचा ताःहाः व चा भचा चीहाकः जुया वयेधुंकी। चान्हसिया इलंनिसें दनाः सतिकया तीर्थय् वनाः म्वःल्हुयाः ध्वाँय् ब्वयेकाः शंख पुयाः माघ हालेगु नं थौंया पुन्हिनिसें हे शुरु जुइ। थौंकन्हय् अथे माघ हाला वनेगु चलन मदये धुंकल। न्हापा न्हापा सकिमिला पुन्हि, सिपुन्हि कुन्हु बहाःबही सीके कथं बहाः पूजा वनेगु चलन दुगु खः। थौंकन्हय् व चलन नं मदये धुंकल ।
चाँगु नारायणयात येँ नगरय् दछिया निक्वः जात्रा कथं बिज्याके माःगु चलन दु। उकी मध्ये थौंया पुन्हि कुन्हु नं बिज्याकी। चाँगु नारायण बिज्याकीगु इलय् छिकीगु थीथी खुसित थुपिं खः मणिमति, मनहरा, बागमती, हिजाखुसि रुद्रवती, टुकुचा खुसि इच्छुमति। चाँगु नारायण बिज्याकीगु लँपु थथे दु:डाँछेँ, गोकर्ण, मुलपानी, जोरपाटी, खास्ति (बौद्ध), चाबही, सिफल, ज्ञानेश्वर, पुरानो गौचरण, नक्साः, हात्तीसार, कमलपुखू, कमलाछि, तीनधारा पाठशाला जुयाः जमलय् नारायण द्यःया फल्चाय् आराम कथं अस्थाइ रुपं बिश्राम याकेगु चलन दु। चाँगु नारायण द्यः चाँगु बिज्याकीबलय् स्वंगू कलशय् लक्ष्मी, सरस्वती व नारायण स्वरुप साधनकथं जःखः लक्ष्मी व सरस्वती लाकाः चाँगु नारायण दथुइ पञ्च बाजं थाका बिज्याकी। नारायण द्यः जमलं लाय्कुली बिज्याकीबलय् शार्दुलजङ्ग गण अर्थात् गुर्जुया पल्टन गट्टा गट्टाय् वहःया चक्कां मोडे याना तःगु थःने क्वःनेया छली कथि जःखः तयाः जुजुया प्रतीक खड्ग हयाः लँ स्वः वनेमाःगु जुयाच्वन। चाँगु नारायणयात पूजा बीबलय् चाँगु ब्रम्हू बाज्यां पूजा शुरु यायेवं गुर्जुया पल्टनं बाजं थानाः सलामी बी। नापं फायर यानाः बढाइँ नं याइ। थुलि ज्या क्वचायेवं सरासर लाय्कुली बिज्याकी। गुर्जु पल्टन नापं जमलं लाय्कुली बिज्याकीबलय् मेपिंसं चाँगु नारायण, लक्ष्मी व सरस्वती बिज्याकीगु लँपु कमलाक्षी, असं, केल, वंघः, मखं, लाय्कू आदि थासय् नं थ्यंकी। थाय्थाय्या दुवातय् चाया ज्या लगे मजूगु चाभारात तँ-तँ चिनाः नारायण द्यःया न्ह्यःने तछ्यानाः क्यनीगु जुयाच्वन। थुकिं यानाः थुकियात भाराकुरा तछ्याइगु पुन्हि धकाः नं धाइगु न्यनेदु। वकुन्हु वंघः, मखं व लाय्कुली ज्याख्यले मवःगु चाभारात तछ्यायेगु चलन दु। दकलय् तःलय् झ्यातुगु, तचाःगु ज्याछिंकथं अथः, बल्लाःगु भ्यगः, पोतासि तयाः अनं च्वय् त्यप, क्वंचा, भाजं, धंप, कसि, अय्लाः फयेगु गुलु, अंप आदि तइ। उकियात अप्पा व मेमेगु ज्याभलं दायाः तछ्याना यंकी ।
लाय्कुली तलेजुपाखेया लुखां कुमारी माजुयात फ्यतुकाः पुजा बियाः जात्रा स्वके बी। तलेजु दुने नारायण द्यःयात बिज्याकाः हाकनं विधिपूर्वक पूजा बी। थ्व पुजाय् न्हापा ला जुजु खलः नं वइगु खः। पुजा लिपा द्यःयात चांचां हे चाँगुइ तुं बिज्याकीगु चलन दु। नारायण द्यःयात छाय् भाराकुरा तछ्यानाः क्यनीगु धइगु बारे छकूचा बाखं थथे दु - चाँगु नारायणद्यः येँय् च्वंपिं यमित गुलि तःमि छक्वः स्व हे स्वये का धकाः वकुन्हु येँय् बिज्याःगु हं। अले यमितय्सं नं जिमि ला छेँय् छुं हे थलबल तकं मदु, दुगु थ्वहे खः धकाः क्यनाः नारायणद्यःयात थःपिनि दुःख प्वंकेत अथे याःगु धाइ। व ज्यायात गुलिस्यां नारायणद्यःयात अशुभ क्यनेत याःगु खः नं धाइ ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया