विश्व सञ्चार माध्यमतय्गु लाचारी

- रमन पौडेल -

सन २००९ स अमेरिकाया राष्ट्रपति ल्यज्या जुइन्हयः विश्व न्यंकया सञ्चार माध्यमतय्सं छगू न्हूगु विषय दुथ्याकूगु दु । इमिसं मिडियाय् क्वाःक्वाःगु मरिया रुपय् देमाय् प्वंकूगु विषय खः अमेरिकी राष्ट्रपति ल्यज्या व व नापं मेगु विषय खः, बाराक ओबामा । विश्वया अप्वः मिडिया प्रचारय् हःगु विषय ओवामायात थीथीकथं व्याख्या यात । हाकुगु जातिया प्रतिनिधि, ल्याय्म्हम्ह नेता, बांलाक्क नवायेफुम्ह, पूर्व कम्युनिष्ट, मुस्मां थथ्य थथ्यहे रुपय् ओबामायात अप्वः सञ्चार माध्यमं व्याख्या यात । निर्वाचन न्ह्यःहे लगभग मिडियातय्सं राष्ट्रपतिया नितिं दइगु विजयी घोषणा यायेत जक ल्यंका तःगु खः । ओबामाया तत्कालिन प्रचारस्वयेबलय् छु खनेदु धाःसा फुक्क मिडियात ओबामाया व्यक्तिगत स्वमित्वयाहे खः । ल्या यम्हम्ह नेता व हाकु थुगु ल्वाकज्याःगु जातिया ओवामानाप विश्वया ल्यायम्ह जम्मा मखुसे अप्वः समूहं बांलाकहे अपेक्षा याःगु खः । धात्थें हे ओवामां ल्यज्यान्ह्यः धाःगु छगू भाषण अथ्यला, विश्व न्यंक चर्चाया विषय जूगु दु "आइ क्यान चेन्ज" अर्थात जिं हिउपा हयेफु । धात्थेंहे वं धाःगु उगु प्रति वद्धतानाप अमेरिकी समुदायया जक मखु, विश्वंहे छगू चमक खंकूगु खः । तर ओबामां ल्यज्या लिपाया छुं ई वनेवं थःगु भाषणया खिल्ली ब्वयेकाः अफगानिस्तानय् ल्वाना च्वंपिं तामालितय्त नष्ट यायेत ३०,००० सैनिक बल छ्वयाविल । धात्थेंला वयकःया उगु क्वछिना हिउपाःया पक्षय् मजुसे पूर्वराष्ट्रपति जर्ज डब्लु बुसया कार्ययोजनायाहे निरन्तरता जक खः ।

न्ह्यःने वःगु विषयलय्, खास यानाः, विश्वशक्ति धयातःम्ह अमेरिकी साम्राज्यवादया न्ह्यःने विश्वया सञ्चार माध्यमतय्सं वइगु गुलामी व चाकरी व चाप्लुसीया खुलासा यायेगु सहज अनुमान यायेफु । अथ्यला विश्वन्यंकया अप्वः सञ्चार माध्यमतय्सं सोकल्ड डेमोक्रेट अमेरिकाया राष्ट्रपतिया समाचार व खवरतय्त गुगुकथं प्रचार यानांवःगु खः, इमित थःगु पत्रकारिताया मूल्य/मान्यताया आधारय् मजुसे छुंनं विषययात प्रोपोगान्डाया हंगामा यायेगु प्रचलनं ग्रसित जूगु स्पष्ट खनेदु । इमिसं यानावःगु शैली वा प्रवृत्ति थःथम्हं छगू स्वतन्त्र व स्पष्ट मदु धायेगुहे छगू यथार्थ खः । थौं नं विश्वन्यंक चर्चा कमय् यानावःगु सञ्चार माध्यम विविसी, सिएनएननं याःगु पत्रकारिताया व्यवसायकिताया वारे गम्भीर आशंका स्पष्ट खंकेफु । खास यानाः थुपिं मिडियातय्सं प्रचार यायेगु यानावःगु अप्वः विषयत मध्ये छु गुगु विषयया "विषय" यात छु गुगुरुपं न्ह्यब्वयेगु धयागु खँ जनचासो वा उपभोक्ताया छगू गम्भीर विषय खः । धात्थेंला वीवीसी, सीएनएनं अझ नं अमेरिका वा वेलायती समाचार व खवरत अझ अनया राष्ट्रपति वा प्रधानमन्त्रीया सामान्य विषययात विशेष चासो थें क्यनावःगु खनेदु । अथ्यला अप्वः अमेरिका विरुद्ध थःगु सः थ्वयेका वःगु ल्याटिन अमेरिकी राष्ट्र व कम्युनिष्ट राष्ट्रतय्गु समाचारयात म्हो महत्व वियाः न्ह्यव्वयेगु इमिगु नीति हे दयेके धुंकूगु खनेदु ।

विशेष यानाः भेनेजुएला, क्यूबा, पेरु, उत्तर कोरिया, चीनया साकर्मिक बुखँयात म्हो महत्व वीगु इमिगु नीति अझ कायम जुयाच्वंगु स्पष्ट खनेदु । अथ्यहे अमेरिका विरुद्ध निडर खनेदुगु इराक, व इरानया राष्ट्रपति व छुं मुस्मांतय्गु सशस्त्र व गैर सशस्त्र समुहतय्गु निसत्साहित यायेगु उदेश्यकथं अप्वः मिडियातय्गु प्रस्तुतित कायम दु । बरु इमिगु दथ्वी मिलापया विषय इपिं गवलें नं प्रस्तुत याइमखु । छुं महिनान्ह्यः जक क्युवाली क्रान्ति नायक व पूर्वराष्ट्रपति फिडेल क्यास्त्रों प्यदँ लिपा दकले न्हापा संसदय् सार्वजनिक अभिव्यक्ति विल। प्रशानिक कार्यभार किजायात लःल्हानाः सन २००६ पाखें सार्वजनिक जीवनय् खनेमदुम्ह क्यास्त्रो छुं वाःन्ह्यः सार्वजनिक जुइधुनेवं सञ्चवा दकले न्हापां संसदय् खनेदुगु खः । संसदय् म्हो ई जक जोसिलो व सन सनिपूर्ण भाषाण याःम्ह क्यास्त्रों भाषणया झ्वलय् अमेरिकायात ख्याच्वः विल । नापं इराननाप युद्ध यायेगु अधिकार मथुगु धासें इरानय् आक्रमण मयायेत अमेरिकायात वयक नं ख्याच्वः नं वियादीगु खः । संसद दुने ८३ फिडेल क्यास्त्रों व्यूगु ११ मिनेटया भाषण जोडदार व जोश व्यागु सकस्यां स्वीकार याःगु दु । वाँउगु सैन्य वसः पुना वःम्ह क्यास्त्रो संसद भवनय् न्हिलाः दुहांवयेवं अनदुपिसं लसकुस यासे "फिडेल, फिडेल, फिडेल, लङ्ग लाइफ फिडेल, लङ्ग लाइफ राउल ।" संसदसभा दुहां वंवलय् वयकःया किजानं नापं दुगु खः ।

सन १९९५ सं फिडेल क्यास्त्रों नेतृत्व याःगु क्युबाया कम्युनिष्ट आन्दोलन न्ह्यासांनिसें हे क्युवाय् कम्युनिष्ट शासन व्यवस्था न्ह्यनाच्वंगु दु । सन १९९५ सालय् कम्युनिष्ट शासन व्यवस्था यानाः फिडेल अनया राष्ट्रपति जूगु खः । खासयाना कम्युनिष्ट आन्दोलनय् छगू महत्वपूर्ण व्यक्तित्व फिडेलया थ्व सार्वजनिकीकरण दर विशेष चासोया विषय जूगु दु । तर वइगु व्याख्या व बुखँय् खास महत्व व्यूगु खनेमदु । अथ्यला संसारया अप्वः नागरिकतय्त क्यास्त्रोया वारे जानकारी मदु । अथ्य जुइगु न्हूगु खँ नं मखन । आसयानाः थन न्ह्यथने त्यनागु कुतः छु खः ले धाःसा अमेरिकी राष्ट्रपति बाराक ओवामाया समाचारया व्याख्या गथ्य यात अथ्यहे क्यूबाया क्रान्ति नायक फिडेलया चर्चा छाय् मयात जुइ ? धात्थेंला छगू गम्भीर विषय खः । आः नं गुलिखय् सञ्चार माध्यमय् कम्युनिष्ट विरोधी मान्यता जब्वर रुपय् छगू भुत थें यानाः च्वनाच्वंगु दु । लिच्वः कथं इपि कम्युनिष्ट नेता वा क्रान्तिया नेताया चर्चा यायेत आःनं मयाः । लाखौं सैनिकत तैनाथ यानाः गरीव देशय् अनया जनताया राष्ट्रियता लाकाकायेत सकृय अमेरिकायात प्रजातान्त्रिक शक्ति धाधां मिडियात अमेरिकाया विरुद्धय् थःगु स्वच्छ प्रतिस्पर्धा न्ह्यब्वयेत याइगु गुलिखय् कम्युनिष्ट शक्तितय्त आतंकवादीया जिल्ला धकाः समाचारय् विषय याकेमब्युसे संसारया शान्तिकामी जनतायात सुचंया खिउँ थाय् तयावःगु दु । अमेरिकाया गुणगान यानावःगु मिडिया व सञ्चार माध्यमतय्सं कम्युनिष्टतय्गु विरुद्धय् च्वयाः वःगु दु । थ्व गलत खः । इराक, अफगानिस्तान लिसेेलिसे पाकिस्तान तकनं द्वन्द्व लादय् यानाः वःम्ह अमेरिकाह युद्धप्रेमी खः । भारतया ग्वाहालिकयाः अमेरिकां दक्षिण एशियाय् हे द्वन्द्व विस्तार यायेत स्वयाच्वंगु दु । थ्व खँयात बांलाक विश्लेषण यानाः च्वयेगु यायेमाः ।

More Stories Like this