आसाम राज्यय् परिवर्तन वयेफु

डी.आर. खड्गी

विशाल भारत देशय् नीच्यागू राज्य दु। नीच्यागुलिं राज्यय् थःथःगु कथंया स्वायत्त शासनया अधिकार केन्द्रं बियातःगु दु। नीच्यागू राज्य मध्ये उत्तरपूर्वया राज्यत आसाम, त्रिपुरा, मिजोरम, नागाल्याण्ड, अरुणाञ्चल प्रदेशत विकासय् लिउने लानाच्वंगु दु। लिउने लाःगुया कारण आर्थिक स्वयां नं राजनैतिक चेतना स्तर कमजोर जूगु खनेदु। राजैतिक चेतना स्तर कमजोर जुयाच्वंगु कारणं हे दिल्लीं विकासय् उलि ध्यान बियामच्वंगु जक मखु शैक्षिक क्षेत्रय् नं उलि ध्यान बियाच्वंगु मदु, गुकिं यानाः शिक्षित जनताया ल्याः म्हो जुजुं वनाच्वंगु दु। उत्तरपूर्वया राज्यत प्राकृतिक स्रोतया खँय् मेमेगु राज्य स्वयां तःमि हे धायेमाः। उत्तरपूर्व राज्यया अमूल्य प्राकृतिक स्रोतया खानी जक मखु ग्याँस व चिकंया स्रोत नं यक्व दु। केन्द्र सरकारं उत्तरपूर्व राज्ययात विकास याना यंकेगुली ध्यान मबिया च्वंगुया छता कारण थ्व नं खः धाइ। उत्तरपूर्व राज्यय् नेपाली मूलया वस्तीत यक्व दुगुलिं नं ध्यान मतःगु खः धाइ। वास्तवय् उत्तरपूर्व राज्यय् नेपालीत यक्व दँ न्ह्यः वनाः विकासया लागि यक्व योगदान बियाच्वंगु खः। तर नेपाली मूलया नागरिकतय्त निगूगु दर्जाया नागरिकया धलखय् तयातःगु दु। नेपाली मूलया भारतीय नागरिकतय्त बरोबर आक्रमण यानाः विस्थापित याना छ्वयेगु कासा नं म्हिताच्वंगु दु। नेपाली मूलबासीतय्त बिस्थापित यायेगु षडयन्त्रय् केन्द्रया तःधंगु ल्हाः दु धइगु पुष्टि जुयाच्वंगु दु। छाय्धाःसा भारत सरकारया सिआइडीत दुनें दुने घुसे यानाः नेपाली मूलबासीया विरुद्ध भडकय् यानाच्वंगु दु। दिल्लीया सिआइडीतय्सं थथे प्रचार याना वयाच्वंगु दु। नेपाली मूलबासीतय्सं स्थानीय जनताया रोजगारी लाकाः नयाच्वंगु दु धकाः खुब प्रचार यानाच्वनी। पूर्वी राज्यया आदिवासी जनतां आः वयाः विस्तारं थुया वयाच्वंगु दु, झीगु रोजगारी नेपाली मूलया जनतां लाकाच्वंगु मखु, झीत केन्द्र सरकारं हे रोजगारीया अवसर मबियाच्वंगु खः धकाः। केन्द्र सरकारं खालि राज्यया स्रोत साधन व सम्पत्ति जक लुटे यानाः राज्य विकास यायेगु ज्याय् ध्यान मबिउगुलिं जनता गरिब जुजुं वनाच्वंगु खः। आसाम राज्यय् भारतया जनतां आँट याये मफुगु ज्या पहाड व जंगलया भू-भागय् नेपालीतय्सं परिश्रम यानाच्वंगु दु। बरु बंगालीतय्सं स्थानीय आदिवासीतय्गु ज्या लाकाच्वंगु खः ।

गुगु इलय् बंगालीतय्सं आसामया जनताया ज्या लाकुलाकुं जनता बेरोजगारजुयाः गरिब जुजुं वन। आसामया विद्यार्थीतय्सं सशक्त आन्दोलन यानाः बंगालीतय्त ख्याना छ्वयेगु याःगु खः। विद्यार्थीतय्सं याःगु तच्वःगु आन्दोलनं नेपाली मूलया वस्तीयात नं यक्व लिच्वः लाःगु दु। गुगु इलय् विद्यार्थी आन्दोलन तच्वया वन।आखिरय् वहे आन्दोलनं 'संयुक्त मुक्त बाहिनी आसाम' (उल्फा) नांया उग्रवादी संगठन नं जन्म जुल। सन् १९७९ सालय् जन्म जूगु उल्फा उग्रवादी संगठनया सर्वोच्च नेता कथं अरबिन्द राजखोवायात नियुक्त यात। उल्फा संगठनया आज्जु धइगु सशक्त जनयुद्धं सामन्ती व पूँजीपतिया शोषणपाखें जनतायात मुक्त यायेगु खः। शुरु शुरुइ उल्फा संगठनं आसामया जनताया समर्थन कायेत सफल नं जूगु खः। छाय्धाःसा उगु इलय् थुगु संगठनं सामन्तीतय्गु जग्गा कब्जा यानाः किसानतय्त इना बिउगु खः। गुगु इलय् थुगु संगठनं उग्र रुप काल, हिन्दी भाषीतय्गु हत्या, आक्रमण, अपहरण व उद्योग व्यवसायीतय्त नं आक्रमण याःगु खः। जनतां बिस्तारं उल्फा संगठनयात विश्वास यायेगु त्वःतल। उलि जक मखु घृणा यायेगु नं शुरु यात। गुगु इलय् हत्या, हिंसा तच्वल। चिकं कारखानाय् नं तोडफोड यायेगु ज्या यात। केन्द्र सरकारपाखें नं पृथक जुइगु घोषणा यायेधुंकाः केन्द्र सरकार दिल्लीं उल्फायात दबाव बीत पलाः छिउगु खः। केन्द्र सरकारं उल्फा विरुद्ध सेना परिचालन तेज यात। उल्फा संगठनया लडाकुतय्सं प्रतिकार याये मफयाः भूटान व बंगलादेशय् पलायन जुइत बाध्य जुल। सन् २००३ तक ला भूटानं शरण बियाच्वंगु खः। तर भारत सरकारं भूटानयात दबाव बीधुंकाः धाःसा भूटानी प्रशासनं चांचां हे उल्फाया लडाकु कार्यकर्तातय्त थःगु देशं ख्याना छ्वत। उल्फा कार्यकर्तायात भूटानं शरण मबीधुंकाः बंगलादेशं जक सुरक्षित स्थान बीगु यात। बंगलादेशय् खालिदा जिया बेगमया ल्हातय् सत्ता लानाच्वंगु इलय् नं भारतं बेगमयात दबाव बीगु मयाःगु मखु। तर बेगम खालिदां भारतयात थःगु देशय् भारतं याकाच्वंगु आतंक बन्द याके माल धकाः इनाप यात। गुगु इलय् बंगलादेशय् भारत पक्षयाम्ह शेख हसिना वाजिद सत्ताय् विराजमान जुल बंगलादेशय् सुलाच्वंपिं उल्फा कार्यकर्तातय्त नं चांचां ख्याना हयेगु शुरु जुल। थुलि जक मखु केन्द्रीय नेतातय्त नं ज्वनाः भारतयात बुझे याना बिल। उल्फा संगठन कमजोर जूगु कारण भारत व बंगलादेशी सेनाया मारय् लानाः खः। उल्फा संगठन कमजोर जुयाच्वंगुलिं उल्फाया केन्द्रीयस्तरया नेतातय्सं थःपिनि पुलांगु नीतिइ नं हिउपाः हल। उल्फा संगठनया आःया नीति राज्य सरकारनाप वार्ता यानाः गुलि फु उलि जनताया समस्या समाधान यायेगु खः। मेखे आसामया बुद्धिजीवीपाखें नं विद्रोही नेता व राज्य सरकारयात वार्तां समस्या समाधान यायेमाः धकाः दबाव बियाच्वंगु दु। राज्य सरकार नं वातरं समस्या समाधान याना वनेगु हिसाबं केन्द्रीयस्तरया नेतात धमाधम त्वःताच्वंगु दु। उल्फा संगठनया सर्वोच्च नेता अरबिन्द राजखोवा व कमाण्डर इन चीफ परेश बरुवाया दथुइ मतभेद जुयाच्वंगु दु। राजखोवा शान्तिया पक्षय् वनसा परेश बरुवा सशक्त विद्रोहया लँपुइ वनेगु निर्णय यानाः ल्वाभः ज्वनां तुं वन। अरविन्द राजखोवां परेश बरुवायात माओवादी लँपुइ वन धकाः द्वपं बिउगु दुसा परेश बरुवां व्यक्तिगत फाइदाया निंतिं जनतायात घात यात धकाः राजखोवायात द्वपं बिल ।

अरबिन्द राजखोवाया लाइन ठीक अथवा परेश बरुवाया लाइन ठीक खः धइगु खँ भविष्यय् वनाः सी दइ। अज्याःगु इलय् आः राज्य सरकारं थीथी कथंया न्हू-न्हूगु प्याकेज प्रोग्राम हयाः मूल आदिवासी जनताया दथुइ वने मफुत धाःसा लिपा राज्यया अवस्था झन भयानक जुया वनेफु।
झीगु देशय् नं नक्कली क्रान्तिकारीं नक्कली प्रजातन्त्रवादी खसब्रम्हूतय्त साथ बियाच्वंगुलिं देय् बर्बाद जुयाः जनतां दुःख कष्ट भोगे याये मालाच्वंगु खः। हानं वहे ढोंगी, फताहा, स्वार्थी, लोभीतय्त साथ बियाः वनां तुं च्वन धाःसा जनतां अति दुःख, कष्ट भोगे याये मालीगु जक मखु देशया अस्तित्व तकं समाप्त जुइगु अवस्था मवइ धकाः धाये मफु ।

drkhadgi@gmail.com

More Stories Like this