कन्हय् घ्यःचाकु सँल्हु
नेपाल मण्डलया आदिवासी नेवाःतय्सं अप्वः यानाः नखःत तिथि कथं अर्थात चन्द्रमास कथं हनेगु याइ । छुं छु्रं नखःत जक सूर्यमास अर्थात गते कथं नालाः वयाच्वंगु दु । नेपालय् गतेया प्रचलन हे राणा कालय् जक वःगु जुयाः गते कथं हनीगु नखः कि राणा कालय् वःगु जुइमाः मखुसा न्हापा तिथि कथं हनाः वयाच्वंगु तर लिपा वनाः गते कथं हीका यंकूगु खयेमाः धकाः अःपुक हे अनुमान यायेफैगु अवस्था दु । नेवाःतय्सं सूर्यमास कथं हनीगु थीथी कथंया जात्रा, संस्कृति नापं नखः चखःत मध्ये छगू तःधंगु नखः कथं नालातःगु घ्यःचाकु सँल्हु कन्हय् माघ १ गते । ध्यःचाकु सँल्हु खुन्हु नेवाःतय्सं घ्यः, चाकु, तरुल, हाम्वःग्वः, पलःचा नयेगु याइ । थ्व फुक्कं कथंया नसा शरिरय् क्वाःजः बिइगु कथं नालातःगु दु ।
विशेषयानाः थः भिना मस्तय्त चसुप्वाःचाय् चिकं तयेकेगु नापं म्हय् तकं चिकं बुइकेगु याइ । उकिया अर्थ नं तसकं चिकुइगु ई जुयाः शरिर क्वायेमा धकाः खः धाइ । घ्यःचाकु सँल्हुयात नेवाः मुखुपिन्सं माघे संक्रान्ति धकाः धाइ । माघे धाःगुया अर्थ माघ महिना जुयाः धाःगु खःसा संक्रान्ति धैगु सँल्हु अर्थात १ गते खः । घ्यःचाकु सँल्हुया इलय् नेवाःतय्सं प्रमुख रुपं थः म्ह्याय् मस्त व भिना मस्तय्त सःता नखःया रुपय् नकेगु नं यानाः वयाच्वंगु दु । न्ह्यागु हे जूसां घ्यःचाकु सँल्हुयात नेवाःतय्सं गते कथं जूसां थःगु हे कथं हनाः यंकाच्वंगु खने दु ।
मूस्याः ज्यापु